ذکر فضایل حسن بن علی(ع) حتی در منابع اهل تسنن، نه فقط شیعه

حجت‌الاسلام قاسم خانجانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگارقرآن ومعارف خبرگزاری شبستان درتبیین جایگاه امام حسن مجتبی (ع) درمنابع اهل سنت گفت: درباره شخصیت امام مجتبی (ع) حتی امروز نیز در عرصه‌های مختلف شاهد القای شبهات گوناگون از سوی دشمنان هستیم بخصوص در برخی موضوعات این شبهات بیشتر به چشم می‌خورد، بنابراین به نظر می‌رسد با مراجعه به منابع اهل سنت می‌توان هم به برخی از این شبهات پاسخ داد و هم ذهنیتی را که در اثر این شبهات ایجاد می‌شود مبنی بر این که این امام بزرگواردرمنابع اهل سنت هیچ جایگاهی ندارد یا اهل سنت در ارتباط با ایشان از ناحیه رسول خدا روایت یا حدیثی نقل نکرده‌اند را تصحیح کرد.
وی افزود: در حالی که این ‌گونه نیست واین موضوع در منابع اصیل واصلی اهل سنت در عرصه‌های مختلف قابل بحث است که به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره می‌شود؛ مسئله نخست موضوع محبت پیامبراکرم (ص) به امام مجتبی (ع) است، هرچند در برخی روایات اهل سنت این محبت با محبت پیامبر(ص) به افرادی ازصحابه مانند «اسامه بن زید» مقایسه شده و این روایات در منابع شیعه نیز وجود دارد اما روایت قاطع وصریحی که در رابطه با محبت رسول گرامی اسلام (ص) به امام مجتبی وجود دارد به هیچ ‌وجه قابل مقایسه با سایرافراد ازجمله اسامه نیست.

توجه خاص رسول خدا (ص) نسبت به دردانه اش امام مجتبی (ع)
این پژوهشگرومحقق دینی تصریح کرد: برخی از روایات به صورت مشترک درباره امام حسن وامام حسین (ع) نقل شده است از جمله آنجا که پیامبر گرامی اسلام این دو بزرگوار را به عنوان سرور جوانان بهشت معرفی می‌کند که چنین روایتی نه ‌تنها درباره اسامه که در رابطه با هیچ کس دیگری نقل نشده یا آنجا که امام حسن (ع) با عنوان ریحانه رسول خدا (ص) معرفی شده است که باز درباره دیگران این مسئله ذکر نشده است.
حجت‌الاسلام خانجانی با اشاره به توجه فراوان پیامبر (ص) دردوران کودکی به امام مجتبی (ع) گفت: ابرازمحبت وتوجه فراوان رسولخدا (ص) به شخص امام مجتبی و حتی در مواقعی رعایت حال آن حضرت از جمله مسایلی است که باید به آن توجه کرد، به عنوان مثال اگر امام مجتبی (ع) درحال نماز به سراغ پیامبر (ص) می‌آمدند و در آغوش حضرت قرار می‌گرفتند رسول خدا به قدری احتیاط می‌کرد که با نرمی و ملاطفت این کودک را که در سن خردسالی بود به زمین بگذارد و سپس به سجده رفته و ادامه نماز را به جای آورد. یا موارد دیگری از این دست که نشان می‌دهد حضرت توجه زیادی به این فرزند خود داشته است.

 اما آنچه که مهم است فرمایشاتی است که رسول گرامی اسلام (ص) درباره امام مجتبی (ع) داشته است، به عنوان مثال وقتی این اتفاق رخ می‌دهد و مردم تلاش می‌کنند تا امام حسن (ع) را که به گمان آنها مزاحم نماز پیامبر(ص) می‌شد از این کار نهی کنند، رسول خدا تعابیر عجیبی را در این موقع به کار برده‌اند از جمله « بابی انت و امی؛ پدرومادرم به فدای تو » که کلام رسول الله (ص) در این زمنیه بوده است که در برخی روایات این تعبیر درباره حسنین علیهماالسلام به کار رفته است. همچنین در جایی رسول خدا (ص) تصریح می‌کند: هرکس من را دوست دارد باید این دو را دوست بدارد.

روایات عجیب منابع دست اول اهل تسنن درباره امام حسن(ع)
عضوهیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان این که وجود چنین روایاتی در منابع اهل سنت بسیار حایزاهمیت است، خاطرنشان کرد: اگر این روایات در منابع شیعی وجود داشت شاید طبیعی بود اما این تعابیروصراحت در روایت‌هایی که در «سنن بیهقی» یا «تاریخ مدینه دمشق ابن عساکر» یا «صحیح بخاری» آمده، تعجب‌ برانگیز است.

بسیاری از افراد در رابطه با کتاب «صحیح» تصور می‌کنند که چون روایات آن از نظر اهل سنت کاملا پذیرفته است طبیعتا نباید از این ‌گونه روایات در آن وجود داشته باشد واگروجود داشته باشد از ارزش بسیار فراوانی برخوردار است در حالی که می‌بینیم در«صحیح بخاری» و«مسند احمد ابن حنبل» یا «مصنف ابن ابی شیبه» که از کتب حدیثی درجه یک اهل تسنن هستند بخصوص «صحیح» روایاتی از این دست بسیار زیاد است.

وی در ادامه به برخی از مضامین نقل ‌شده در منابع اهل سنت در این رابطه اشاره کرد و گفت: تعبیر «ریحانه رسول خدا» درباره امام حسن وامام حسین علیهماالسلام که پیامبر(ص) فرمودند این دو ریحانه‌های من از دنیا هستند، یا روایت مشهور «سرورجوانان اهل بهشت» که یک روایت استثنایی است و درباره هیچ ‌کس دیگری وجود ندارد وهمچنین روایتی مبنی بر این که امام حسن مجتبی (ع) درآن به عنوان «محبوب رسول خدا(ص)» معرفی شده از جمله روایات موجود در منابع اهل سنت است .
باید گفت در روایت اخیری که حضرت را به عنوان «محبوب رسول خدا(ص)» نام برده‌اند، واژه محبوب با این صیغه در زبان عرب به معنای کثرت علاقه و اشتیاق رسول‌الله (ص) به امام مجتبی (ع) است و این روایت در«مصنف ابن ابی شیبه» و« طبقات ابن سعد» نقل شده است.

حتی راویان متعصب اهل تسنن نیز روایاتی درباره امام حسن(ع) ذکر کرده اند
حجت‌الاسلام خانجانی با ارائه توضیحاتی در رابطه با کتاب «طبقات ابن سعد» گفت: تأکید پیامبر(ص) بر این که هر کس من را دوست بدارد باید حسن علیه السلام را دوست داشته باشد و نقل این روایت در کتابی مانند «طبقات ابن سعد» که با نگاهی بسیار متعصبانه نوشته شده حایز اهمیت است، این کتاب دو ویژگی خاص دارد، نخست این که بسیار متقدم است چون «ابن سعد» درسال 230 هجری قمری از دنیا رفته و طبعا از نخستین کتاب‌هایی است که اگر در باره اهلبیت (ع) مطلبی داشته باشد از نظر تاریخی بسیار با ارزش است. ثانیا ابن سعد با تعصبی خاص و در واقع نوعی تعصب کورکورانه نسبت به خلفا و در مقابل اهل بیت (ع) این کتاب را نگاشته است. اما با این حال روایاتی از این قبیل را در این کتاب آورده است که رسول خدا(ص) فرمودند: « هرکس حسن (ع) را دوست داشته باشد مرا دوست داشته» یا این که فرمود: «خدایا من حسن (ع) را دوست دارم تو نیز هرکس او را دوست دارد، دوست بدار».

این محقق و پژوهشگر تاریخ اسلام ملاک ومعیار قرارگرفتن دوستی امام حسن (ع) برای دوستی خدا و رسول خدا(ص) را مسئله‌ای بسیار مهم برشمرد و افزود: از میان تمامی موضوعاتی که می‌توانست به اشکال مختلف در این زمینه بیان شود صرفا محبت و دوستی امام حسن مجتبی (ع) (اهلبیت) ملاک ومعیارقرارمی‌گیرد. به عبارت دیگر محور دوستی رسول خدا(ص) و در نتیجه محور دوستی و محبت خداوند متعال محبت این اشخاص است و این مطلب کوچکی نیست در جایی که با این همه تحریف، سانسور و جعل حدیث باز شاهد روایاتی از این دست در منابع دست اول اهل سنت هستیم.

راوی نه چندان خوش نام در میان شیعه که از امام حسن(ع) روایت نقل کرده است
حجت‌الاسلام خانجانی تصریح کرد: حتی برخی از این روایات از محدثان و راویانی نقل شده که شاید از نظر ما چندان خوش‌ نام نیستند مانند ابوهریره. وی کسی است که ما در کثرت روایات او شک داریم. یعنی به قدری از ابوهریره روایت نقل شده است که شکی وجود ندارد که بسیاری از آنها ساختگی وجعل است که به او نسبت داده شده، چگونه ممکن است فردی که در یکی دو سال آخرعمرپیامبر(ص) مسلمان شده وکلا یکی دو سال بیشترهمراه رسول خدا (ص) نبوده، 12 هزاریا بنابربرخی نقل‌ها 18 هزار روایت نقل کرده باشد؟ در حالی که ما از برخی از اصحاب درجه اول پیامبر(ص) در حد هزار یا حتی 500 روایت نیز نداریم! بنابراین این یک نوع جعل وانتصاب روایت به ابوهریره را نشان می‌دهد برای این که موقعیت او را بالا ببرند.

وی افزود: با این وجود می‌بینیم که در روایت ابوهریره نیز با این که بنا نبوده روایتی از او به نفع اهل بیت(ع) یا درفضیلت آنها نقل شود اما روایاتی از این دست مانند آنچه در«طبقات ابن سعد» یا «مسند احمد ابن حنبل» یا دیگر منابع دست اول اهل سنت وجود دارد. البته غیرازاینها درسایرمنابع مانند کتاب حاکم نیشابوری نیز شاهد چنین احادیثی هستیم. اما وقتی از حاکم نیشابوری صحبت می‌شود چون ایشان در اوایل قرن پنج و اواخر قرن 4 می‌زیسته و بسیاری از روایات مربوط به اهل بیت را بیان کرده ممکن است تصورشود که شیعه هرچه روایت درباره امام حسن (ع) دارد همه از حاکم نیشابوری است. درحالی که این ‌طورنیست، ما هم از حاکم نیشابوری چنین روایاتی داریم و هم از«مسند احمد بن حنبل» و «طبقات ابن سعد» ، حتی برخی از روایات را حاکم نیشابوری از این دو نقل می‌کند به عنوان مثال همین روایت فوق‌الذکر را حاکم از آن دو منبع نقل کرده است.

احادیثی دقیقا مشابه احادیث شیعه با همان مضامین وتعابیردرمنابع اهل تسنن
این استاد حوزه و دانشگاه مسایل دیگری در رابطه با ابعاد شخصیتی امام مجتبی (ع) از جمله مکارم وفضایل اخلاقی، بخشندگی، زهد وعبادت، حلم، صبر، شجاعت و شهامت حضرت را نیز برشمرد و گفت: روایاتی که جایگاه امام مجتبی (ع) را به لحاظ این که ملاک و محور دوستی پیامبر(ص) و محبت خدا قرار گرفته است را بیان می‌کنند در رده اول اهمیت قراردارند ودر رده بعدی احادیثی است که از فضایل امام مجتبی (ع) درآنها سخن گفته شده است.

همچنین ممکن است تصور شود که اگر درروایات شیعه منقول است که امام مجتبی (ع) دوبار تمام زندگی خود را در راه خدا انفاق کرد یا بنابر برخی روایات نیمی از دارایی خود را بخشید (روایات گوناگونی در این زمینه وجود دارد) این فقط در منابع شیعه نقل شده است!! در حالی که اتفاقا، عین روایات شیعه در این زمینه به شکل متواتر و مشهور در منابع اهل سنت نیز یافت می‌شود.
به عنوان مثال و به شکل مشخص روایتی که دلالت می‌کند که امام (ع) دوبار تمامی اموال وسه بار بخشی از اموال خود را بخشیدند. اماچه کسی این روایت را نقل می‌کند؟ این روایت در «طبقات ابن سعد» و همچنین در«تاریخ مدینه دمشق ابن عساکر » وجود دارد.

وی تاکید کرد: وقتی یک‌ چنین مباحثی را در منابع اهل سنت می‌بینیم می‌توان نتیجه گرفت که واقعیت و حقیقت بر خلاف آن ذهنیتی است که به دروغ و با توجه به دشمنی‌هایی که نسبت به ایشان وجود داشت، ایجاد می شود. امروز نیز این ذهنیت در برخی نوشته‌ها یا برخی سایت‌های معارض با تشیع ترویج می‌شود و القا می‌کنند که شخصیت وموقعیت امام مجتبی (ع) برخلاف آنچه شیعه می‌گوید این‌گونه نیست یا فقط درروایات شیعه چنین تعابیری وجود دارد.
اما مراجعه به این منابع به راحتی ثابت می کند که به هیچ ‌وجه این ‌گونه نیست و روایات فراوانی دقیقا مشابه روایات شیعه و با همان تعابیر و مضامینی که ما در مورد محبت، جایگاه، دوستی وموقعیت و فضایل اخلاقی ومناقب امام مجتبی(ع) در منابع شیعی داریم در منابع اهل سنت نیز وجود دارد که حتی در برخی موارد به شکلم تواتر ومشهور ارایه شده است.
البته این تنها نمونه و مشتی از خروار است و ذکرچند نمو نه از روایات به معنای انحصار در این چند روایت نیست.

پایان پیام/