بررسی عوامل و موانع پیشرفت اسلامی از منظر قرآن و حدیث

به گزارشخبرگزاری شبستان دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در راستای منویات مقام معظم رهبری در خصوص الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، سالانه همایش علمی و پژوهشی در موضوعات مرتبط با الگو را برگزار می کند.
بنابراین گزارش، با توجه به اهمیت موضوع پیشرفت اسلامی، دبیرخانه حوزوی بر آن شد تا در سال 1393، این موضوع را در قالب پنج محور مهم ماهیت و مؤلفه‌های پیشرفت اسلامی، مبانی و اصول پیشرفت اسلامی، ویژگی ها و شاخص های جامعه پیشرفته از منظر قرآن و حدیث، عوامل و موانع پیشرفت اسلامی و بررسی انتقادی مبانی و شاخص های توسعه، از منظر قرآن و حدیث، مورد بحث و بررسی اندیشمندان حوزه و دانشگاه قرار دهد.
این گزارش می افزاید: محورهای همایش ملی پیشرفت از منظر قرآن و حدیث به شرح زیر اعلام شده است:
- ماهیت و مؤلفه‌های پیشرفت اسلامی
پیشرفت به‌عنوان یک مفهوم، دارای ابعاد(سویه‌ها) و مولفه‌ها(اجزاء و عناصر تشکیل‌دهنده)یی است که بین آنها نسبتی بر قرار است و بنابراین می‌توان گفت پیشرفت در نگاه اسلامی و غیر آن متفاوت است. به‌عنوان مثال می‌توان از: چیستی و مفهوم‌شناسی پیشرفت؛ ابعاد و عرصه‌های پیشرفت؛ محور و کانون پیشرفت و ... از منظر قرآن و حدیث بحث کرد.
- مبانی و اصول پیشرفت اسلامی
پیش‌انگاره‌ها منشاء تفاوت‌ در رویکردها می‌شود که عمدتا ریشه در مبانی و اصول (هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی) دارد. بر همین اساس و با توجه به تفاوت مبانی اسلامی با مبانی غربی، می‌توان به‌درستی مطرح کرد که پیشرفت از نگاه اسلامی متفاوت از توسعه در نگاه غربی است. اما اثبات این مدعا نیازمند دفاع عالمانه و تفصیلی از آن است. ازاین‌رو، لازم است که پژوهش‌های علمیِ متکی بر قرآن و حدیث در زمینه مبانی صورت پذیرد.
- ویژگیها و شاخص های جامعه پیشرفته از منظر قرآن و حدیث
با توجه به تفاوت معنادار و تعیین کننده مبانی، ماهیت و مؤلفه‌های پیشرفت اسلامی می‌توان گفت که جامعه پیشرفته‌‌ی اسلامی دارای ویژگی‌ها و شاخص‌هایی است که آن را از جوامع توسعه‌یافته و یا آرمانی غرب متمایز می‌کند. بخش قابل‌توجهی از این ویژگی‌ها از قرآن و احادیث قابل اصطیاد است. از این‌رو، در این محور می‌توان به مسائلی از قبیل: شاخص‌های اصلی جامعه پیشرفته، مهم‌ترین خصوصیت جامعه آرمانی (پیشرفته) و ... پرداخت.
-عوامل و موانع پیشرفت اسلامی
وجود هر پدیده همواره در گرو عوامل و موانعی است و توسعه غربی و پیشرفت اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. درباره عوامل و موانع توسعه، نظریه‌های بسیاری از سوی دانشمندان غربی ارائه شده است. در مورد پیشرفت اسلامی نیز نیاز است که دانشمندان مسلمان به نظریه‌پردازی همت گمارند و به پرسش‌های مطرح در این خصوص پاسخ دهند. از این‌رو در این محور مسائل و پرسش‌هایی از این دست قابل طرح است: از منظر قرآن و حدیث عوامل و موانع پیشرفت چیست؟ عوامل و موانع مطرح شده در نظریه‌های غربی تا چه اندازه در مورد پیشرفت اسلامی مورد تایید هستند؟ این عوامل و موانع چه نسبتی با سنت‌های اجتماعی الهی دارند؟ نقش سنت‌های اجتماعی الهی در پیشرفت جامعه اسلامی چیست؟
-بررسی انتقادی مبانی و شاخص های توسعه
نظریه‌ها و مکاتب توسعه عموما از سوی دانشمندان سکولار ارائه شده‌اند و حتی اگر برخی از نظریه‌ها از سوی سایر دانشمندان طرح شده باشند باز هم شالوده و اساس آنها همان نگاه‌ سکولار غربی است، این نظریه‌ها ممکن است دارای ظرفیت‌های موردی مثبتی باشند، ولی با لحاظ کلیتشان مناسب جوامع اسلامی نیستند. برای اینکه بتوان در عین پرهیز از کلیت نامناسب آنها از ظرفیت‌های مثبت آنها بهره گرفت، بررسی انتقادی نظریه‌ها و مکاتب موجود، با استفاده از قرآن و حدیث ضروری به‌نظر می‌رسد.
بنا بر اعلام روابط عمومی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت علاقه مندان تا 30 آذر ماه مهلت دارند مقالات خود را به دبیرخانه این همایش به نشانی قم، بلوار سمیه، بین کوی 38 و 40، ساختمان دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ارسال، و برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن 37837420 (025) تماس حاصل کرده یا به نشانی اینترنتی www.olgou.org مراجعه کنند.
شایان ذکر است، همایش ملی پیشرفت از منظر قرآن و حدیث 30 بهمن ماه سال جاری برگزار می شود.
پایان پیام/