شهروز مهاجر، نویسنده، مترجم و پژوهشگر هنرهای تجسمی درباره سابقه دیوارنگاری شهری در تهران به خبرنگار تجسمی شبستان گفت: اگر بخواهیم تاریخ نقاشی دیواری را در تهران بررسی کنیم از پهلوی به آن طرف نمی‌رویم، نقاشی دیواری در دوره قاجاری وجود نداشته است. نقاشی دیواری در تهران در دوره پهلوی با نقاشی‌های تبلیغاتی سیاسی و گاها اجتماعی شروع می‌شود و این سبک نقاشی در دوره پهلوی دوم بیشتر می‌شود.
وی با بیان اینکه بیشتر نقاشی‌های دیواری در دوران پهلوی سیاسی و ایدئولوگ هستند، اظهار داشت: یک نکته بسیار مهم در مورد نقاشی دیواری در تهران می‌توان به آن اشاره کرد این است که این نقاشی از فضای بسته مثل سالن راه‌آهن، سالن اجتماعات، آمفی تئاتر و دانشکده‌ها شروع می‌شود، نمونه آن را می‌توان کار آقای احصایی در دانشکده الهیات دانشگاه تهران دید. به تدریج نقاشی دیواری از فضای بسته خارج می‌شود و به فضای شهری رود در واقع نقاشی پس از انقلاب به فضای شهری میرود.
این پژوهشگر هنری خاطرنشان کرد: اتفاقاتی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی می‌افتد و همچنین دغدغه‌های ملی‌گرایانه و مذهبی باعث می‌شود که جهت نقاشی‌های دیواری عوض شود. همچنین جنگ ایران و عراق روی نقاشی دیواری تأثیر می‌گذارد و بسیاری از نقاشان با موضوع جنگ و شهدا آثاری را خلق می‌کنند که مانند نقاشی‌های ضد سرمایه‌داری است .
وی افزود: جریان نقاشی سوسیالیستی شکل می گیرد که به دیوارنگاره‌های مکزیک و آمریکای لاتین شباهت دارد. نمونه چنین آثاری نقاشی‌های هانیال الخاص و ادهم زرغام بر دیوارهای سفارت آمریکا است که ضد غرب و نظام سرمایه‌داری است. نقاشی‌های دیواری تحت تأثیر جنگ علاوه بر تهران را در جنوب کشور هم داریم.
مهاجر با اشاره به اینکه پس از دوران جنگ نمادسازی و سنبل‌پردازی به نقاشی دیواری راه پیدا می‌کند، گفت: بعد از جنگ که کشور ساخته می‌شود، سبک دیگری به نقاشی دیواری وارد می‌شود و آن هم سنبل‌پردازی و نمادسازی است، در دهه هشتاد نگاه جدی‌تر به نقاشی می شود، نگاه‌های آوانگارد به نقاشی وجود دارد، این نگاه حاصل تعامل و ارتباط شهرداری تهران با شهرداری‌های کشورهای اروپایی است.
این پژوهشگر هنری خاطر نشان کرد: در نتیجه تعاملاتی که در دهه هشتاد در نقاشی معاصر داریم، اتفاق مهمی در نقاشی می‌افتد که تأثیر آن را در نقاشی دیواری می‌بینیم. نقاشی‌هایی که نگاه سورئال دارند یا اکسپرسیو هستند و علاوه بر نقاشی متریال‌های دیگری در تزیینات شهری و مصالح دیوارنگاری مثل کاشی‌کاری‌های ریز استفاده می‌شود.
وی درباره وجه تمایز نقاشی دیواری در دوران پیش و پس از انقلاب اسلامی اظهار داشت: تمایز نداریم، پیش از انقلاب نقاشی دیواری نداریم، اینقدر زیاد نیست، اما در این دوران مجسمه‌سازی داریم. مجسمه‌سازی در این دوران پررنگ است. نقاشی دیواری در سال‌های آخر دهه چهل و پنجاه از فضای بسته شروع می‌شود و بعد از این وارد فضای شهری میرود، به نظرم نمونه‌های قبل از انقلاب نقاشی دیواری برخلاف مجسمه‌سازی که نگاه ایدئولوگ می‌بینیم کم است.
پایان پیام/
نظر شما