خبرگزاری شبستان: از اعمال موکد در ماه مبارک رمضان دعا است که بنابر روایت معصومین (ع) حتی قضای الهی را نیز تغییر می دهد. از این رو در گفتگویی با حجت الاسلام والمسلمین محمود رجبی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و قائم مقام موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) درباره ارتباط دعا و تغییر قضا و قدر با حکمت و علم الهی گفتگویی انجام داده ایم که از نظرتان می گذرد:
آیا دعا می‌تواند قضا و قدر الهی را تغییر دهد و این برخلاف علم و حکمت الهی نیست؟
در بحث حکمت، علم و قضا و قدر الهی یکسری قوانین و سننی وجود دارد و خداوند هیچ کاری را بدون هدف انجام نمی‌دهد، بنابراین زمانی که می‌خواهد مقدرات یک فردی تعیین شود و یا قرار است بلایی به او برسد و یا بالعکس بلایی از او دفع شود یک قضا و قدر معلق داریم و یک نوع قضا و قدر حتمی و اجل مسمای قطعی و محتوم داریم.
گاهی یک موضوعی در بحث‌های عقلی مطرح می شود که مشروط به شروطی هست و به اصطلاح آن را معلق می‌نامند به این معنا که وابسته به یک شرط است که اگر آن شرط محقق شود، آن هم قطعی می‌شود و بالعکس اگر آن شرط قطعی نشود، آن اتفاق هم نمی‌افتد.
درباره دعا نیز این گونه است، وقتی یک اموری بر فردی مسلم است دو نوع نوشته بر او وجود دارد یکی شرط نوشته شده است که فلان شخص اگر دعا نکند، فلان مصیبت به او خواهد رسید و یا فلان شخص اگر دعا بکند، به او موهبت و رحمت الهی خواهد رسید، این هم معلق است.
اما حکمت خداوند بدین صورت است که اولا وقتی یک چنین قوانین و سننی را قرار داده تا افراد وقتی که با یک مصیبت و گرفتاری مواجهه می‌شوند ناامید نشوند و بگویند دیگر همه چیز از دست ما خارج است و هیچ کاری نکنند و بلکه باید با تدبیر، دعا، خدمت به دیگران، خشنود کردن مردم و سایر اعمال نیک سعی کنند واقعه‌ای که می‌خواهد، رخ دهد را تغییر دهند.
از حکمت‌های خداوند است که با چنین نظامی بشر ناامید نشود و همیشه در جایی که هیچ یک از شرایط را فراهم نمی‌بیند باز هم امیدوار باشد و انسانی که امیدش را از دست بدهد محکوم به فنا است. پس خداوند به بندگانش لطف داشته است و در حکمت خود این را تدبیر کرده است که انسان‌ها در صحنه زندگی هیچگاه ناامید نشوند.
زمانی که 100 شرط برای استجابت این دعا لازم بوده ولی 99 شرط ان آماده شده است و یکی از این شرط‌ها باقی است که آن شرط می‌تواند دعا باشد و در آن زمان است که فرد دعا می‌کند آن قضای الهی نیز عوض می‌شود.
حکمت قطعی خداوند چطور؟
خداوند حکمت قطعی‌ای نیز دارد که کار‌هایش را بر اساس آن قرار می‌دهد، یعنی آنجایی که امری قطعی و 100 درصد می‌شود، آن نظام قطعی است یعنی با محاسبه همه علل و عوامل از جمله دعا، انفاق، تصمیم به انجام کارهای خیر و همه این شرایط لحاظ می‌شود و اگر بناست دعا لحاظ شود آن دعا هم لحاظ شده است و اگر قرار است کارهای خیر دیگر هم اثر بگذارد، آنها هم لحاظ شده و این تصمیم الهی دیگر تغییر نمی‌کند.
پس حکمت الهی هیچگاه تغییر نمی‌کند. منتها دو نوع تدبیر و حکمت مدنظر است و در هر مرحله‌ای قوانین و مقرراتی را که قرار داده است هدف‌های مشخص و عقلانی دارد. در یکسری اتفاقاتی که قطعی نیست و با دعا تغییر می‌کند خداوند یک نوع اهدافی دارد و انسان‌ها باید همیشه امیدوار باشند به اینکه تلاش و کوشش و دعای آنها تاثیرگذار است و ناامید نشوند و همواره انسان مسیر تکامل را طی می‌کند.
در آن مرحله که دیگر قضایی حکمی و قطعی است آنجا هم فرض بر این است که همه شرایط و همه عواملی که موثر بوده برای تحقق یک پدیده فراهم شده است آنجا به تعبیر فلسفی علت تامه تحقق آن پدیده فراهم شده است و انجام حتما باید محقق شود و خدا در اثر دعا و امثال آن به هیچ عنوان تقدیر رقم زده‌اش را تغییر نمی‌دهد.
چه نوع استجایت‌هایی هستند که راه به پشیمانی دارند؟
دعا نباید موجب تنبلی و سستی انسان شود و فرد باید در هر کاری شناخت درست ازآ ن موقعیت داشته باشد و عواملی را که بایسته است را انجام دهد و در آغاز هم دعایش را بکند و به خداوند عرضه بدارد ما دعا می‌کنیم که آنچه برای ما خیر است به وجود بیاید و بعد از آن باید تلاشش را بکند.
پایان پیام/
نظر شما