اکبر رادی بی رحمانه مردم جامعه خود را نقد می کرد

به گزارشخبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی مجموعه تئاتر شهر، قطب الدین صادقی نویسنده ، کارگردان و مدرس تئاتر که به عنوان یکی از سخنرانان در این همایش حضور داشت با بیان اینکه برگزاری سه دوره همایش رادی شناسی نشان گر استمرار و پایداری یک حرکت ارزشمند در حوزه ادبیات نمایشی است، از « رابطه میان متن و صحنه در آثار زنده یاد اکبر رادی سخن گفت.

وی گفت: از همان دیدار اولی که با اکبر رادی در زمان حیاتش داشتم نقدهایی از روی انصاف برای برخی از کارهای این نویسنده ارزشمند تئاتر کشورمان نوشتم که اغلب آنها مبتنی برای نظریات آدرنو پیرامون زیبایی شناسی هنر بود به همین خاطر در فرصت کوتاهی که با برگزاری این همایش به دست آمده تلاش می کنم با همین مبنای محتوایی صحبتهایی را انجام دهم.

این مدرس تئاتر افزود: اکبر رادی در کارنامه کاری خود به نگارش آثاری پرداخته که روایت گر دوره ای خاص از جامعه ایرانی بود، یک روایت نمایشی که خوبی و بدی های یک دوران را با واقعیتهای ملموس آن به تصویر کشیده و در یک مجال اندیشمند توانسته به صورت تحلیلی و نقدی و نه ایجابی درباره قشر متوسط مردم صحبت کند. نمود عینی این دیدگاه را می توان در بسیاری از نمایشنامه زنده یاد رادی جستجو کرد.

صادقی با بیان اینکه زندگی ایرانی همواره بر نمایشنامه های رادی جاری و ساری بود، بیان کرد: متاسفانه در تئاتر ما مدت زیادی است انسان ایرانی، زندگی ایرانی و هنر ایرانی به طور کلی فراموش شده است و بسیاری از هنرمندان ما دست به خلق آثاری می زنند که نشانی از انسان و زندگی ایرانی ندارند. اما این آثار اکبر رادی هستند که روح ایرانی بودن شخصیت ها و داستان های نمایشنامه هایش قدرتمند است و این یکی دیگر از مشخصه های فنی آثار این نویسنده در حوزه نمایشنامه نویسی است که می توان ساعت های زیادی درباره آن گفتگو کرد.

کارگردان نمایش هایی چون « آرش»، « سحوری» و «یادگار زریران» ادامه داد: نکته ای که در نمایشنامه های رادی وجود دارد و من از بودن این عنصر در نمایشنامه های او لذت می برم نگاه انتقادی او به زندگی جامعه ایرانی حتی در زندگی سنتی است. او در نمایشنامه هایش نشان می دهد که شخصیت های یک زندگی سنتی هم خیلی پاک و منزه نیستند و این موضوع مهمی است که نقاط قوت آثار او به حساب می آید. رادی بی رحمانه در آثارش همه جامعه را نقد می کند و تصویر واقعی افراد را نشان می دهد که این به خودی خود در خور ستایش است.

وی در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به موضوع « رابطه میان متن و صحنه در آثار اکبررادی » تصریح کرد: یکی از مواردی که می توانیم پیرامون آن بحث کنیم این است که تئاترهایی از این دست را از زیر بار سنگین ادبیاتی بودنشان دربیاوریم چرا که در تئاتر مدرن عنصر کلام دیگر همه چیز نیست بنابراین می توان از عناصر دیگر برای برقراری رابطه میان متن و صحنه در آثار نمایشی استفاده کرد.

صادقی گفت: دومین عنصری که می تواند نقش موثری درایجاد رابطه میان متن و صحنه در آثار استاد رادی ایفا کند ایجاد تغزل است . تغزلی که در طراحی و حتی خود متن نیز می تواند ارائه شود. و این همان کاری بود که بزرگانی چون لورکا وارد رئالیسم کردند. تمامی این نکته ای که به آن اشاره کردم زمینه های زیادی در آثار رادی دارند اما باید تبدیل به مکانیزم اجرایی شود که در این مجال خلاقیت کارگردان حرف اول را می زند.

این نویسنده با اشاره به عنصر سوم رابطه میان متن صحنه در آثار زنده یاد اکبر رادی توضیح داد: مساله سومی که می تواند به آثار ماندگار رادی تکانی بدهد تمرکز کارگردان برشخصیتی خاص با هدف تغییر زاویه دید است که به اعتقاد من می تواند اجرا را دگرگون کند. این در حالی است که موسیقایی کردن آثاری از این دست هم می تواند اثر را دگرگون کند و این موضوع بسیار حیرت انگیزی است که من تجربه تماشای آن را در کشور فرانسه داشته ام و دیدم که اضافه کردن موسیقی و موزیکال کردن یک نمایش تا چه میزان زیادی می تواند در راستای تئاتر کامل قرار گیرد اگرچه این را هم می دانم این حرکت به نوعی تغییر ژانر است اما راه برون رفت مناسبی برای ایجاد یک ارتباط مناسب میان متن و صحنه است.

وجود نمادهای نیرومند یکی دیگر از مشخصاتی بود که صادقی در این نشست به آن اشاره کرد و گفت: این نمادهای نیرومند می تواند تبدیل به یک برداشت صحنه ای بسیار خوب از حیث نماد شناسی شود که متاسفانه ما به این مرحله از نماد شناسی آثار رادی هنوز نزدیک نشدیم و فقط به روایت خطی ساده از قصه های رادی تکیه کردیم . ما در اجرای صحنه ای از آثار رادی فقط به گوش تماشاگران اعتماد کردیم به طوری که بار اجرای بیشتر آثار این نویسنده بیشتر کلامی و اغلب اجرایی ایستاست که پویایی خاصی ایجاد نمی کند. البته این راه هایی که به آن اشاره کردم می تواند به عنوان راههای دیالکتیک مبتنی بر استقلال متن در کارگردانی آثار رادی مورد استفاده قرار گیرد که امیدوارم در اجراهای آینده از متون رادی، این مهم صورت گیرد.

براساس این گزارش در سومین همایش رادی شناسی بهروز محموی بختیاری با موضوع « کارکردها، موضوعات و عوامل موثر در نمایشنامه شب روی سنگفرش خیس» ، بهرام جلالی پور با موضوع « بررسی ساختاری و نشانه شناختی نمادها و تقابل های دوگانه در نمایشنامه از پشت شیشه ها» ، سپیده سامی با موضوع « بررسی تقابل گفتمان های مسلط و مقاوم در سه اثر اکبر رادی» ، فهیمه زاهدی با موضوع « بازتاب شرایط اجتماعی در آثار رادی»، سلما رفیعی با موضوع « بررسی شخصیت پدر در آثار رادی» ، محمدرضا آزاد با موضوع « بازتاب فرهنگ عیاری در نمایشنامه های اکبر رادی»، الهام باقری با موضوع « روایت شناسی نمایشنامه خانمچه و مهتابی با تکیه بر دیدگاه ژرارژنت» و مونا محمود زاده با موضوع « باختین، مونوفونی و اکبررادی» مقاله های خود را ارائه دادند.

برای کسب آخرین اطلاعات و اخبار تئاتر شهر به سایت این مجموعه به آدرس www.teatreshahr.com و برای تهیه و یا رزرو بلیت آثار نمایشی به صحنه رفته در تئاتر شهر به آدرس www.gishetheater.ir مراجعه کنید.

پایان پیام/