حجت الاسلامرضا برنجکار، رئیس پردیس قم دانشگاه تهران در نخستین میزگرد علمی همایش تحول در علوم انسانی با این ادعا که انقلاب اسلامی داعیه دار تمدن جدیدی به نام تمدن اسلامی است سخنان خود را آغاز کرد و اظهار داشت: علومی که بتوانند تمدن جدید را شکل دهند همان علوم انسانی هستند.
وی مرحوم سید منیر الدین حسینی الهاشمی را به عنوان کسی که این باب را در کشور گشود و چنین مباحثی را مطرح کرد معرفی نمود و گفت: در این جلسه تلاش خواهم کرد تا با نگاهی به غرب قدیم و جدید و مقایسه آن دو با دیدگاه اسلامی بحث را تبیین و بررسی کنم.
حجت الاسلام برنجکار بر این باور است که در تمدن جدید غرب تفکر خاصی درباره عقل حاکم است و در تبیین دیدگاهی که بر تفکر غرب جدید حکومت دارد، می توان از آموزه های هیوم کمک گرفت.
وی در این باره افزود: هیوم بیشترین تاثیر را در این جریان فکر داشته است و او نقش عقل نظری را در عمل انکار می کند و معتقد است که فقط حس و تجربه اند که می توانند ما را به قضایای ترکیبی متاخر برسانند.
حجت الاسلام برنجکار بر اساس دیدگاه هیوم عقل نظری را صرفاً مولد گزاره های تحلیلی دانست و گفت: هر چند کشفیات عقل نظری چون ما تقدم هستند، قطعی می باشد اما به دلیل تحلیلی بودنشان علم جدیدی به ما نمی دهند.
وی با اشاره به فلسفه استعلایی کانت و تفکیک بین نومن و فنومن و اینکه کانت نیز حوزه شناخت را به تجربه بازمی گرداند ادامه داد: هیوم در ادامه، عقل عملی را نیز انکار کرد و صراحتاً ادعا کرد که عقل، برده انفعالات و عواطف نفسانی است.
رئیس پردیس قم دانشگاه تهران از دیدگاه هیوم افتخار عقل را این دانست که در راستای آنچه که انسان دوست دارد حرکت می کند و انتقالات و هواهای نفسانی انسان را راهبری می نماید.
وی مدعی شد که بر اساس دیدگاه هیوم عقل صرفاً ابزاری است برای در خدمت بودن امیال آدمی که از طریق حفظ و تجربه این وظیفه را انجام می دهد.
حجت الاسلام برنجکار با اشاره به تمدن غرب قدیم و عصر یونان گفت: قدمای فلسفه هر چند عقل نظری و عملی را قبول داشته اند، اما آنها عقل انتزاعی را می پذیرفتند که صرفاً مدرک کلیات است اما نتوانستند علمی که انسان را به رفاه برساند مطرح کنند.
وی مدعی شد که عقل ابزاری غرب که امروزه تفکر حاکم بر غرب است در روایات به شیطنت و شبه عقل تشبیه شده است و در این باره گفت: این همان عقلی است که به ما برای رسیدن به امیال کمک می کند.
رئیس پردیس قم دانشگاه تهران بر این باور است که اگر عقل الهی نباشد ما را به واقعیت می رساند اما واقعیتی که شیطانی است.
وی علوم انسانی را نقشه راه برای رسیدن به مقصود معرفی کرد و گفت: علوم انسانی می خواهند وضعیت موجود و مطلوب را ترسیم کرده و فرایند سیر را بین این دو وضعیت مشخص کنند.
حجت الاسلام برنجکار در پایان سخنانش با اشاره به اینکه عقل ابزاری غرب از شیطان بهره می گیرد، تصریح کرد: قرن 21، قرن نتیجه گیری از عقل انسانی است که در این اوج دیگر ارزش های عقل تعطیل شده و صرفاً امیال است که تعیین می کنند ما چه باید بکنیم.
پایان پیام/
نظر شما