جستارهایی در حکمت متعالیه

به گزارش خبرگزاری شبستان، کتاب "جستارهایی در حکمت متعالیه" نوشته بیوک علیزاده به همت انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.
بنابراین گزاش، این کتاب در مورد حکمت متعالیه و فلسفۀ ملاصدرا است. کتاب از پنج بخش و 14 فصل به شرح زیر تشکیل شده است. بخش اول با عنوان «نگاهی از بیرون به مکتب فلسفی ملاصدرا» از دو فصل اول و دوم تشکیل شده است. فصل اول با عنوان «‌ماهیت مکتب فلسفی ملاصدرا و تمایز آن از مکتب‌های فلسفی دیگر»، پنج نظریه در خصوص ماهیت مکتب فلسفی ملاصدرا بررسی قرار گرفته است، به این ترتیب موضوع بحث این فصل و تا حدودی فصل بعد فلسفه ملاصدرا و فلسفة اسلامی است.

اما فصل دوم با عنوان «‌بایسته‌ای تحقیق در فلسفۀ اسلامی» با نگاهی از بیرون به فلسفۀ اسلامی به‌ویژه فلسفۀ ملاصدرا امکان توسعۀ آن و زمینه‌های بکر پژوهش و تحقیق در آن را نشان داده است. یکی از این زمینه‌ها منحصر ندانستن مکتب‌های فلسفی که در حوزۀ اندیشۀ اسلامی رشد کرده‌اند به سه مکتب معروف مشائی، اشراقی و صدرائی است و معرفی مکتب‌های جدیدی که در طول تاریخ فلسفۀ اسلامی به‌وجود آمده‌اند ولی تحت‌الشعاع مکتب‌های یاد شده قرار گرفته و به جامعۀ علمی معرفی نشده‌اند؛ یکی از این مکتب‌ها، مکتب فلسفی نوصدرائی است که فصل بعدی این کتاب تا حدودی به معرفی آن پرداخته است.
بخش دوم با عنوان «مکتب فلسفی نوصدرایی» از سه فصل تشکیل شده است. در فصل با عنوان «علامه طباطبایی، فیلسوفی نوصدرایی»؛ در مورد ابعاد مختلف شخصیتی علامه، فلسفه‌دانی و فلسفه‌ورزی‌ وی بحث و بررسی شده است. در فصل چهارم با عنوان «شهید مطهری و فلسفۀ نوصدرایی»؛ در مورد قرائت نظام‌مند مطهری از فلسفۀ ملاصدرا؛ نگاه تاریخی مطهری به مسائل فلسفی؛ نوآوری‌های شهید مطهری در فلسفه؛ و مهم‌ترین اثر فلسفی شهید مطهری بحث شده است. در فصل پنجم با عنوان «سه قرائت معاصر از یک فلسفه جدید »؛ در مورد قرائت همدلانه؛ قرائت نقادانه؛ و قرائت نظام‌مند در فلسفه جدید بحث شده است.
بخش سوم با عنوان «نگاهی از بیرون به فلسفه، به مثابه یک رشته علمی»؛ از سه فصل تشکیل شده است. در دو فصل اول با عناوین «فلسفۀ تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» و «گسترۀ فلسفه‌ورزی و ملاک‌های تعدد آن»؛ حوزۀ وسیعی را که فیلسوفان در آن فلسفه‌ورزی کرده‌اند و به نمایش گذاشته‌اند؛ ملاک‌های تعدد فلسفه ‌‌و اقسامی را که فلسفه با هر ملاکی پیدا می‌کند برشمرده و وجوه تمایز فلسفه‌ها را در این تقسیم‌بندی‌ها بررسی شده است. در مقالۀ سوم با عنوان «جایگاه عرفان در طبقه‌بندی علوم»؛ طبقه‌بندی‌های مختلفی را که فلاسفه از علوم به‌عمل آورده‌اند مورد بررسی قرار گرفته است.

بخش چهارم با عنوان «معرفت شناسی در فلسفه اسلامی»، چهار فصل که همۀ آنها دربارۀ معرفت‌شناسی از منظر فیلسوفان مسلمان بحث می‌کنند، باز نشر شده است. در فصل اول دو فهرست متفاوت ارائه شده است. یکی فهرست مباحثی است که خود آنها مسائل معرفت‌شناختی نیستند اما در ضمن آنها به‌صورت استطرادی و تبعی مباحث مباحث معرفت‌شناختی هم مطرح شده است. و دیگری فهرست مسائل معرفت‌شناختی است که در ضمن فهرست اول و به تبع آنها طرح شده‌اند و فیلسوفان مسلمان راجع به آن مسائل، اظهار نظر و اتخاذ موضع کرده‌اند. سه مقالۀ بعدی این فصل همگی متکفل تبیین نظریۀ معرفت‌شناختی ملاصدرا یعنی نظریۀ اتحاد عاقل و معقول هستند. عناوین چهار فصل این بخش عبارتنداز: جایگاه معرفت‌شناسی در فلسفۀ اسلامی؛ نگاهی به پیشینه نظریه اتحاد عاقل و معقول؛ مبانی نظریۀ اتحاد عاقل و معقول؛ و نظریه معرفت شناختی ملاصدرا در بوته توجیه.

بخش پنجم با عنوان «وجود و ماهیت»؛ از دو فصل با عناوین «چیستی ماهیت و احکـام آن»؛ و «نقد مبانی فلسفی منطق ارسطو»؛ تشکیل شده است. در فصل مربوط به چیستی ماهیت و احکـام آن؛ در مورد معنای اصطلاحی ماهیت؛ کلمات مترادف با ماهیت؛ تاریخچۀ بحث ماهیت؛ تحلیل موجود ممکن به هستی و چیستی؛ کیفیت آشنایی ذهن با ماهیات؛ نظریات مختلف در کیفیت ادراک مفاهیم ماهوی؛ احکام ماهیت؛ مسئله ارتفاع نقیضین از مرتبه ماهیت؛ اعتبارات ماهیت؛ ماهیت بشرط شیء؛ اعتبار آلی و استقلالی؛ ماهیت به شرط لا؛ ماهیت لا به شرط؛ و مسئله تقسیم شیء به خود و غیر خود بحث شده است. در فصل مربوط به نقد مبانی فلسفی منطق ارسطو؛ در مورد تقسیم مفاهیم به بدیهی و نظری؛ تقسیم اوصاف به نفسی و نسبی و تقسیم اوصاف نفسی به ذاتی و عرضی؛ و مقولات دهگانه ارسطو بحث شده است.

شایان ذکر است، کتاب "جستارهایی در حکمت متعالیه" نوشته بیوک علیزاده در 408 صفحه و با قیمت 14 هزار ریال روانه بازار نشر شده است.

پایان پیام/