به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رایزنی فرهنگی ایران در دهلی، با توجه به نقش متولیان مساجد در کشور هند، در آستانه ماه مبارک رمضان، متولیان مساجد پیروان اهل بیت (ع) در دهلی و ایالت‌های همجوار را دعوت کرد تا در اجلاسی در خصوص مباحث مرتبط تبادل‌نظر کنند که نخستین بار در در سی و پنج سال اخیر و از سوی یک نهاد ایرانی برگزار شد.
در این اجلاس که در تاریخ 14 خردادماه در دهلی نو برگزار شد، علاوه بر چهره‌های مسجدی و دینی و امامان جماعت مساجد شیعی هند، متولیان امور فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور هندوستان نیز حضور داشتند.
مسجدها با کمک مردم اداره شوند
اجلاس با سخنان حجتالاسلام مهدوی‌پور، نماینده‌ی ولی فقیه در هندوستان، به عنوان نخستین سخنران، رسمیت یافت. وی در سخنان خود، خطاب به متولیان مساجد در هند گفت: مسجد، مهمترین پایگاه دینی در اسلام و مقدس‌ترین مکان و پایگاه همبستگی امت اسلامی است.
وی همچنین با بیان احادیث به اهمیت آبادانی مساجد اشاره کرد و گفت: غیر از رسیدگی به ظاهر مساجد، باید به باطن و روح مساجد نیز توجه کرد و البته همه می‌دانیم که روح مساجد، تعلیم و تربیت و عبادت است.
مهدوی‌پور در ادامه سخنان خود با استناد به فرمایشات امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری که مسجد را سنگر و محل آمیختگی دنیا و آخرت معرفی کرده‌اند، اظهار کرد: برای رسیدن به مساجد زنده و فعال، باید تلاش کرد و از هرگونه اختلاف پرهیز و دوری کرد.
وی همچنین به نقش ائمه جماعات در مساجد اشاره و آن را مهم ارزیابی کرد کرد و گفت: باید از ائمه جماعات به نحو شایسته‌ای بهره برد تا با استفاده از توانایی‌های آنها، هم حضور جوانان را افزایش داد و هم اینکه مساجد را با حضور و کمک‌های مردم اداره کرد.
مسجد مرکز آموزش مسلمانان باشد
حجتالاسلام سید محمد عسگری، دبیر مجمع جهانی اهل بیت (ع) در هند، سخنران دیگر این اجلاس بود که موضوع سخنرانی خود را به نقش جوانان در مساجد و شیوه‌ها و عوامل جذب جوانان به مساجد اختصاص داده بود. وی با استناد به حدیثی از پیامبر (ص) که دوران جوانی را بهترین زمان عمر انسان می‌داند، اظهار کرد: چه بهتر که جوانان بخشی از این ایام را در مساجد سپری کنند.
حجتالاسلام مهدوی، نماینده جامعة المصطفی العالمیه در هندوستان نیز در سخنانی نقش مساجد در تعلیم و تربیت را یادآور شد و بیان کرد: ائمه ما در مسجد نبوی (ص) کرسی درس برقرار و مردم را با معارف الهی آشنا کردند؛ بنابراین شایسته است که مسجد مرکز آموزش مردم مسلمان باشد.
وی در ادامه گفت: ما با توجه به آمار موجود از شیعیان در هندوستان حداقل به هزار دارالقرآن کریم، 500 مدرسه در مقطع دبستان و 200 مؤسسه‌ی فرهنگی نیاز داریم که متأسفانه آمار موجود بسیار کمتر از این است. در حال حاضر نیز فعال کردن مساجد، تنها راه پر کردن این خلاء برای پاسخگویی به نیاز جامعه شیعه است.
روحانی توانمند، خلأ مساجد هند است
سید بدرالحسن زیدی، متولی مسجد نویدا، سخنران بعدی بود که با ارایه گزارشی فعالیت‌های مسجد نویدا و چگونگی و میزان جذب جوانان شیعه به این مسجد را برشمرد و گفت: برای جذب جوانان در مسجد، کلاس‌های متنوع آموزشی برگزار می‌کنیم که این موجب رونق مسجد شده است.
بهادر عباس، متولی مسجد شاه مردان (کربلا مسجد) در دهلی نیز در سخنانی به مشکلات این مسجد و املاک موقوفه آن اشاره و اظهار کرد: با همکاری و پشتیبانی علماء و مردم توانستیم مقداری از اراضی موقوفه را بازپس بگیریم و برای تحویل باقی موقوفات مسجد در تلاش هستیم.
وی از حاضران در این اجلاس درخواست کرد تا متولیان این مسجد را بازپس‌گیری موقوفات مسجد شاه مردان یاری برسانند. بهادر عباس تأکید کرد: این مسجد و موقوفات آن در مرغوب‌ترین نقطه‌ی دهلی قرار دارد که در آینده می‌توان با ساخت و ساز آن را به پایگاهی مهمی برای شیعیان و مسلمانان تبدیل کرد.
عالمی، معاون رایزنی فرهنگی ایران در دهلی، دیگر سخنران این اجلاس بود که با ارایه‌ی بحث با موضوع حضور زنان در مساجد، این مشکل عمده‌ی اکثر مساجد هندوستان مبنی بر عدم حضور بانوان را مورد بررسی قرار داد.
وی به دو گروه از روایات در جواز و عدم جواز حضور زنان در مساجد اشاره و اظهار کرد: با توجه به آیه‌ی 63 سوره‌ی نور بر مشارکت عمومی مؤمنین در مسائل اجتماعی که یکی از مصادیق آن حضور در نماز جماعت است، شواهد تاریخی مبتنی بر حضور زنان در نماز جماعت حضرت رسول (ص) وجود دارد و نمی‌توان آثار مثبت حضور زنان در مساجد را کتمان کرد.
وی در ادامه سخنان خود گفت: برخی از روایات عدم جواز، از نظر سند مخدوش هستند و بیشتر به اهمیت حجاب بانوان اشعار دارد، بنابراین نمی‌توان از نیمی از جامعه و حضور پرشور زنان در اجتماع به جهت این چند روایت ممانعت کرد در حالیکه روایات دسته دوم، همه به حضور زنان دلالت دارد.
وی در پایان به شیوه‌های جذب بانوان و راه‌کارهای عملی آن اشاره کرد و از متولیان خواست در این باره تلاش جدی به عمل آورند.
آخرین سخنران از متولیان مساجد هند نیز سید اشتیاق حیدر جعفری، از مسجد الخضراء شهر فریدآباد بود. وی گفت: ما از هیچکس کمک اقتصادی نمی‌خواهیم، فقط درخواست ما روحانی خوب و فعال است تا بتواند به مسجد ما رونق دهد؛ زیرا هرگاه یک روحانی را برای مسجد آورده‌ایم پس از مدتی به ایران بازگشته و ما را تنها گذشته‌اند. ما نیازمند کمک‌های فکری و معنوی هستیم و از شما می‌خواهیم ما را در این خصوص یاری کنید.
آغازی برای ساماندهی مساجد شیعیان
علی فولادی، رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی، آخرین سخنران این اجلاس بود. وی به جمع‌بندی مباحث مطروحه در این اجلاس پرداخت و این هم‌اندیشی را نقطه شروعی برای حرکتی جدی برای ساماندهی مساجد شیعیان دانست.
وی گفت: اهمیت تأسیس مساجد در دین اسلام بر هیچ کس پوشیده نیست و پیامبر مکرم اسلام (ص) در نخستین گام خود برای آماده‌سازی زیرساخت لازم برای تشکیل حکومت اسلامی، مسجد قبا را به عنوان پایگاه ارتباط خداوند سبحان با خلق و مرکز رسیدگی به امور دنیوی و اخروی مردم بنا کرد.
وی در ادامه‌ی سخنان خود اظهار کرد: در روایات و احادیث وارده اقدام مؤمنین در آبادانی مساجد، مانع نزول عذاب خداوند دانسته شده و حضرت علی (ع) آن را یکی از 6 نشانه‌ی جوانمردی دانسته است. در روایتی دیگر آمده کسانی که مسجد را گرامی بدارند، خداوند را در حال شادمانی ملاقات می‌کنند و نامه اعمال ایشان به دست راستشان داده می‌شود. وی تأکید کرد: پرهیز از تحقیر مسجد و اهل مسجد، حضور در اجتماع مسلمین در مساجد، روشن نگاه داشتن چراغ مساجد از دیگر مواردیست که در ضمن آبادانی و نگهداری از مساجد مطرح شده است.
رایزن فرهنگی کشورمان در هند، بهداشت و نظافت مساجد را یکی از عناصر مرتبط با ساختار مساجد دانست و گفت: یکی از معضلاتی که باید جامعه‌ی مؤمنین هند به آن توجه جدی کنند، موضوع نظافت و به ویژه پاکیزه نگاه داشتن مساجد است. اگر حدیث شریف «النظافه من الایمان» را قبول داریم؛ چرا باید مساجد ما مانند معابد هندوها از تمیزی برخوردار نباشند؟ و چه بسا کثیف و وضعیت نامطلوب داشته باشند؟
وی در ارتباط با اهمیت نظافت مساجد به برخی احادیث و روایات در ارتباط با رفع آلودگی‌ها از مساجد و آلوده نکردن آن، غبارروبی از مساجد و اجتناب از هر وضعیتی که باعث آزرده شدن مؤمنین مانند بوی بد دهان و عرق بدن می‌شود، اشاره کرد.
فولادی همچنین در بخش دوم سخنان خود به وجود دو نظریه حداقل‌گرا و حداکثرگرا در کارکرد مساجد اشاره کرد و گفت: طرفداران هر دو نظریه بر کارکردهای حداقلی مانند محل عبادت دانستن مساجد، تعلیم و قرائت قرآن، برپایی نماز جماعت، وعظ و خطابه و هرگونه عملی که زمینه‌ی انس مسلمانان را با خداوند فراهم می‌سازد اتفاق دارند؛ اما اختلاف این دو گروه در مسایل دیگری مانند کارکردهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مساجد است.
وی برای تبیین این بخش از سخنان خود، ضمن استناد به فرمایش امام خمینی (ره) که فرمودند؛ امیدوارم مساجدمان برگردد به حال مساجد صدر اول، به دو آیه از قرآن اشاره کرد و گفت: قرآن در آیه‌ای می‌فرماید: «یا بنی آدم خذوا زینتکم عند کل مسجد» و در آیه دیگری می‌فرماید: «المال والبنون زینة حیاة الدنیا» که اگر این دو آیه را در کنار هم قرار دهیم، نتیجه می‌دهد که اهل مسجد به هنگام حرکت به سوی مسجد باید پول و فرزندان خود را به همراه داشته باشند، که می‌توان از این مفهوم برداشت کرد که مساجد محل رتق و فتق امور اجتماعی مردم است.
وی تصریح کرد: اگر مؤمنی مشکل یا نیاز مالی دارد این موضوع می‌تواند در مسجد طرح و اهل مسجد بلافاصله در همانجا با همراه داشتن پول ـ بدون تضییع وقت ـ مشکل وی را برطرف سازند و همچنین همراه داشتن فرزندان اشاره به جنبه تربیتی حضور در مساجد دارد که کودکان از ابتدا به اجتماع مسلمانان وارد شده و ضمن تربیت شدن به آداب عبادی، از مشکلات و مسایل اجتماعی مسلمانان آگاه شوند.
فولادی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود، عوامل تأثیرگذار بر کارکرد مساجد را برشمرد و گفت: این عوامل را می‌توان در چهار عنصر امام، امنا، مردم و حکومت دسته‌بندی کرد.
وی ویژگی‌های لازم برای دو دسته اول را ثابت بودن و حضور همیشگی در مسجد، توانایی علمی، هماهنگی و اجتناب از اختلاف، مقبولیت بین مردم، روابط عمومی مناسب، استفاده از شیوه‌های جذب مخاطب و تلاش همراه و منطبق با برنامه برای تمشیت امور مسجد دانست و نقش اصلی مردم را در توسعه‌ی حضور و تقویت اجتماع شکوهمند در مساجد و حمایت و پشتیبانی از مساجد دانست.
علی فولادی، رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی، در سخنان پایانی خود با پیشنهاد تأسیس مرکزی برای ساماندهی امور مساجد پیروان اهل بیت (ع) به نقش این مرکز به ارتباط گیری با حکومت اشاره کرد و افزود: اگر متولیان مساجد به این کارکردهای مسجد اعتقاد دارند، برای آزمودن میزان موفقیت خود ـ با حکم قراردادن وجدان خود ـ بررسی کنند که اگر مسجد آنان تعطیل شود چه اتفاقی در محله‌ی آنها رخ می‌دهد و چه مشکلات اجتماعی ـ فرهنگی و تربیتی برای مسلمین روی می‌دهد.
پایان پیام/
نظر شما