به گزارش خبرنگار ادبیات شبستان، نجفقلی حبیبی در این نشست، با اشاره به تأخیر در برگزاری بیست و هفتمین دوره کتاب فصل که آن را مربوط به بررسی کتاب‌های پاییز 92 دانست، گفت: قرار بود بیست و هفتمین دوره را بهمن ماه برگزار کنیم که با زمان برگزاری کتاب سال مصادف شد. پس از آن هم مشغول تدارک نمایشگاه کتاب تهران شدیم و فرصت‌ها را از دست دادیم.
وی افزود: از برنامه رسمی مان عقب هستیم و این در حالی است که جایزه کتاب فصل زمستان هم باقی مانده که البته کارهای علمی‌اش انجام شده و به زودی برگزار میشود.
دبیر علمی جایزه کتاب فصل در ادامه با ارئه گزارشی از تعداد آثار مورد بررسی این دوره جایزه، اظهار کرد: در این دوره کتاب فصل، 3 هزار و 986 کتاب ارزیابی شد و در مقایسه با دوره بیست و ششم که 4 هزار و 5 عنوان کتاب بررسی شده بود با کاهش کمتر از 5 درصدی روبرو هستیم اما نسبت به دوره‌های قبل تفاوت بسیار است برای نمونه در مقایسه با پاییز سال 91 دو هزار و 776 عنوان کتاب بررسی شد اکنون درصد قابل توجهی از نظر حجم کمی روبرو بوده‌ایم. خوشبختانه انگیزه نویسندگان و استقبال مخاطبان به گونه‌ای است که هنوز می‌توان در آمارها رشد را شاهد بود.
گلایه از شاعران و ناشران در اسراف کاغذ
وی در بخش دیگری از سخنانش با ابراز گلایه‌ای از شاعران و ناشران، توضیح داد: باید بر کیفیت تولید کتاب در کشور تأکید کنیم، بنابراین می‌خواهم گله‌ای داشته باشم و امیدوارم به کسی برنخورد. در سال‌های اخیر در حوزه شعر کتاب‌هایی منتشر میشود که در آنها اسراف در کاغذ بسیار مشهود است. گاهی شاعران یا ناشران تصور می‌کنند اگر یک رباعی یا دوبیتی در یک صفحه بگذارند و مابقی صفحه خالی باشد کار زیباتر خواهد شد در صورتی که در کشوری مانند ما که کاغذ گران است و تهیه آن با مشقات بسیار همراه است دلیل نمی‌شود که به بهانه زیبایی این کار را انجام دهیم گمان نکنم چنین اقدامی نامش زیبایی باشد بلکه ولخرجی و اصراف بهترین عنوان برای آن است و چنین ولخرجی و اصرافی در هیچ کجای دنیا رخ نمی‌دهد. امیدوارم جوانانی که در این عرصه وارد می‌شوند و علاقه مند هستند کارهای خود را منتشر کنند به این مسئله فرهنگی توجه کنند. ناشران نیز در نظر داشته باشند که درست است که پول کاغذ مصرفی را پرداخت می‌کنند اما این یک ثروت ملی است و باید صرفه جویی معقول و منطقی در مصرف آن رخ دهد.
نجفقلی حبیبی در خصوص تعداد آثار برگزیده و شایسته تقدیر گفت: در این دوره 198 عنوان کتاب به دور دوم داوری‌ها راه یافت که از این بین هفت اثر برگزیده و 22 اثر شایسته تقدیر شناخته شده‌اند از بین برگزیده ها 5 اثر تألیفی و دو اثر ترجمه و از میان شایستگان تقدیر 15 عنوان تألیف و هفت عنوان ترجمه بوده است.
وی با اشاره به حوزه کتاب کودک و نوجوان، تصریح کرد: فرهنگ سازی و تربیت کودکان باید توسط دانش مندان و اندیشمندان ما صورت گیرد اشتیاق خانواده‌ها برای خرید کتاب کودک ستودنی است اما وقتی کتاب ترجمه میشود یعنی تصاویر محتوا و ... از فرهنگی دیگر وارد میشود برای کشوری که خود فرهنگ و تاریخ دیرینه دارد اصلا خوشایند نیست.
«ادبیات»؛ حوزه‌ای که بیشترین آثار در کتاب فصل را دارد
به گزارش شبستان، «مجید غلامی جلیسه» نیز در ادامه این نشست به آمار کتاب‌های بررسی شده در بیست و هفتمین دوره کتاب فصل اشاره کرد و گفت: در گروه ادبیات با 698 عنوان بیشترین آثار را داشتیم و پس از آن علوم اجتماعی 694 عنوان، علوم کاربردی 641 عنوان مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین حجم آثار ترجمه نسبت به دیگر گروه‌ها در دو گروه فلسفه و کودک و نوجوان بسیار مشهود است که این زنگ خطر را به صدا درآورده است. در گروه فلسفه از 174 عنوان کتاب منتشر شده 81 عنوان ترجمه و 92 عنوان تألیف بوده است یعنی بیش از 40 درصد آثار ترجمه بوده‌اند. در گروه کودک و نوجوان نیز از 410 عنوان کتاب منتشر شده 148 عنوان ترجمه و 262 عنوان تألیف بوده است.
وی با اشاره به خلا تالیف کتاب در برخی حوزه‌ها، خاطرنشان کرد: دوستانی که در حوزه فلسفه و کودک و نوجوان فعال هستند باید تجدید نظر کنند در دوره های پیشین جایزه کتاب فصل نیز تعداد برگزیدگان در حوزه ترجمه بسیار بود و ما خلأ تألیف در برخی حوزه‌ها را مشاهده می‌کردیم اکنون می‌توان ادعا کرد متأسفانه در حوزه کودک و نوجوان به یک واردکننده صرف تبدیل شده‌ایم این زنگ خطری است برای مسئولان که باید جدی بگیرند.
جلیسه با بیان اینکه مراسم بیست و هفتمین دوره جایزه کتاب فصل در 25 خردادماه برگزار می شود، گفت: این مراسم ساعت 17 تا 19 در پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی با حضور معاون فرهنگی ارشاد برگزار میشود. همچنین چند نمایشگاه جنبی نیز خواهیم داشت یک نمایشگاه که نگاهی آماری به کتاب فصل این دوره و دوره های گذشته کرده است و دیگری نیز عرضه آثار منتشره خانه کتاب در سال 92 و مجلات کتاب هفته همچنین برنامه ای نیز برای ثبت نام اهل قلم در بانک اطلاعاتی خانه کتاب خواهیم داشت.
در داوری‌ها، سلیقه‌ای برخورد نمی‌شود
در ادامه این نشست خبری، خبرنگاران سوالات خود را مطرح کردند. نجفقلی حبیبی در پاسخ به این پرسش که برخی از نگاه سلیقه‌ای موجود در دوره‌های گذشته در داوری‌های جایزه کتاب سال و کتاب فصل گله داشته‌اند آیا این موضوع اصلاح شده یا خیر، گفت: بنده هم چنین چیزی را شنیده‌ام در همان ابتدای انتصابم به این سمت تأکید کردم که مراقبت کنید تا سلیقه‌ای با مسائل برخورد نشود و تاجایی که مطلع هستم از اعمال سلیقه پرهیز شده است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه چرا کتاب‌های برگزیده و شایسته تقدیر جوایز کتاب فصل و کتاب سال با وجود وعده قبلی توسط وزارت ارشاد خریداری نمی‌شود، بیان کرد: در این حوزه نظری ندارم، اما مرسوم بوده که وزارت ارشاد بخشی از کتاب‌هایی را که برگزیده و شایسته تقدیر می‌شدند خریداری می‌کرده است.
لزوم توجه به بحث کتابسازی از طرف دانشگاه‌ها و نهادهای فرهنگی
حبیبی در پاسخ به این سوال که آیا تأخیر در برگزاری بیست و هفتمین دوره به دلیل لزوم تجدید نظر در ضوابط بوده است، توضیح داد: دولت جدید در ابتدای تأسیس اساس کار را بر بررسی گذاشته است. اما هنوز زود است که بخواهیم نتایج را مشخص کنیم کمیته‌های بررسی اخیرا کار خود را آغاز کرده و در آنها از کارشناسان خواسته‌ایم که نظرات خود را بیان کنند حتی فرم‌های داوری را نیز برای کارشناسان فرستاده‌ایم تا اگر احساس می‌کنند نیاز به تجدید نظر در معیارها وجود دارد این کار نیز انجام شود. متأسفانه امروز در حوزه کتاب با مشکلات متعددی مواجه هستیم یکی از مشکلات کتابسازی است باید بگویم در کار کتاب تقلب به شدت رواج یافته است اکنون نوعی گستاخی فرهنگی بوجود آمده که گاهی اوقات دیده میشود نویسنده یک کتاب مطالب و محتوا را از سایت‌های اینترنتی کپی کرده وبدون تایپ مجدد و حتی ویرایش آن را منتشر می‌کند بنابراین نهادهای فرهنگی و دانشگاه‌های ما باید در این زمینه احساس وظیفه کرده و مراقبت بیشتری کنند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا شورای بازنگری و بررسی جوایز کتاب که در وزارت ارشاد تشکیل شده فعالیت خود را تنها محدود به بررسی جزئیات و داوری‌های جوایز کرده است یا امکان تغییرات ساختاری در جوایز کتاب نیز وجود دارد، گفت: این کارگروه اخیرا تشکیل شده اشخاص آن با حکم وزیر ارشاد معین شدند و قرار است بازنگری در ساختار و هم بازنگری در جزئیات داوری‌ها را مدنظر قرار دهد. برای نمونه برخی می‌گویند جوایز کتاب را نباید دولت برگزار کند بلکه باید آن را به بخش خصوصی واگذار کرد این موضوع نیازمند بررسی است تا بدانیم آیا صلاح است برگزاری جوایز را به بخش خصوصی واگذار کنیم یا خیر اما تلاش داریم تا جای ممکن بخش خصوصی را در برگزاری دخیل کنیم. همچنین امکان دارد این شورا این موضوع را نیز بررسی کند آیا لازم است برخی از این جوایز در هم ادغام شود و یا حتی برخی از آنها تعطیل شوند و قرار است ظرف دو ماه آینده نظرات بازنگری‌ها و بررسی‌ها را ارائه کنیم.
غلامی جلیسه نیز در پاسخ به این سوال گفت: البته جایزه جلال آل احمد و پروین اعتصامی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است و اکنون بحث شورای بازنگری و بررسی جوایز در وزارت ارشاد تشکیل شده تنها جوایزی در حوزه کتاب است که توسط معاونت فرهنگی برگزار میشود اولین جلسه این شورا نیز شنبه 10 صبح در دفتر معاونت فرهنگی تشکیل خواهد شد.
به گزارش شبستان، این دوره جایزه کتاب فصل، در گروه کلیات و ادبیات برگزیده‌ای ندارد و تنها عنوان تقدیری خواهد داشت.
پایان پیام/
نظر شما