رویاهای خیس !

به گزارش خبرگزاری شبستان ^{روابط روسیه و مجارستان سابقه ایی طولانی به قدمت تاریخ دو کشور دارد. بوداپست و مسکو در دوره های مختلف تاریخی چه دوران امپراطوری اتریش – مجارستان و پس از آن جریان های پس از جنگ جهانی دوم و آغاز دوران جنگ سرد در روابط دو جانبه همواره از باید ها و نباید های متنوعی پیروی کرده اند اما آنچه در این مناسبات باید به عنوان یک اصل در نظر گرفت نقش مهم و تاثیر گذار اراده جمعی مجارها برای حفظ هویت مستقلشان در مقابل قدرت های بیرونی است .
خاطره روشنی که در اذهان جهانیان از خشم ملت مجارستان از حضور روسها در تحولات 1956 این کشور شکل گرفته مربوط به مسابقه جنجالی فینال المپیک ملبرون در رشته واترپلو است. در این مسابقه که به جنگ پنهان شوروی و مجارستان شهرت دارد همه چیز در یک استخر همراه یک توپ و دستان ورزشکاران شکل متفاوتی از جنگ های کلاسیک به خود می دهد. جنگجویان در قامت ورزشکاران ظاهر می شوند و زمانی که بازیکن اتحاد شوروی با ضربه به چشم ورزشکار مجار منجر به آسیب دیدگی و خون ریزی می شود تنها پلیس است که اجازه بالا گرفتن خشونت را نمی دهد. روابط اتحاد شوروی و جمهوری مردم مجارستان که از سال 1949 متولد شده بود تا 1989 ادامه یافت به طوری که دولت مرکزی در بوداپست از توصیه های اتحاد شوروی در مناسبات خارجی و روابط داخلیش استفاده می کرد . اما با فروپاشی اتحاد شوروی و البته پیش از آن تغییر در نظام سیاسی کشورهای عضو پیمان ورشو مجارستان به یکی از اعضای سازمان امنیت و همکاری اروپا مبدل شد و تلاش های خود را برای کسب عضویت کامل در اروپای متحد را آغاز کرد.}

مجارستان در میان روسیه و اروپا

روابط مجارستان با اتحادیه اروپا و روسیه بعد از برگزاری اولین انتخابات آزاد در این کشور در می 1990 که به پیروزی جریان های ملی گرا انجامید وارد فاز تازه ای شد . اقتصاد مجارستان که از الگو های کمونیستی پیروی می کرد به کندی توانست خود را بر بازار آزاد منطبق کند اما فشار های اقتصادی ناشی از افزایش مالیات ها در سال 2007 اولین تظاهرات ضد دولتی در این کشور را رغم زد. بحرانی که در نهایت دولت جدیدی را در بوداپست از سال 2009 حاکم کرد. مجارستان کشوری عضو اتحادیه اروپا است که در اولین همه پرسی عمومی 83 درصد از مردم به پیوستن به این باشگاه سیاسی رای مثبت دادند. در همین حال این کشور عضو بلوک شینگن است و عضویت کامل آن در پیمان نظامی ناتو منجر به قطع شدن مناسباست تسلیحاتی با روسیه شده است. دولت جدید در مجارستان که ماه می 2014 توانست برای یک دوره 4 ساله دیگر حضور خود در قدرت را تمدید کند عملا روابط نزدیکی با روسیه دارد. این کشور توانسته است در اوج بحران اوکراین قرار داد هسته ای را به ارزش 14 میلیارد دلار با مسکو به امضا برساند که عملا در میان تحریم های که این اتحادیه علیه کرملین اعمال کرده است امری خلاف جهت به شمار می رود.

ویکتور اوربن و مجارستان جدید

ویتکتور اوربن نخست وزیر جنجالی مجارستان است. در خصوص اظهار نظرهای افراطی اش در مورد روسیه در سالهای که علیه نیروهای اتحاد شوروی مبارزه می کرد مدارک زیادی وجود دارد. وزیر خارجه مجارستان یانوس مارتونی هم که روزگاری در صف مبارزین با دولت کمونیست و نیروهای شوروی مقابله می کرد از همپیمانان دیرینه اوست. تیم اوربن در سال های منتهی به 2010 از جمله سیاست مداران مجاری بودند که همواره نزدیکی و اتحاد اقتصادی و سیاسی با روسیه را تهدیدی جدی در همسایگی بوداپست می دانستند اما پس از روی کار آمدن در قدرت تاکتیک های آنها برای یک دولت پویا تغییر کرد. نباید از نظر دور داشت که اوربن دو سوم از کرسی های مجلس را در دوره پیش و 133 از 199 صندلی پارلمان را در انتخابات کنونی در اختیار دارد .اوربن در یکی از اظهار نظر هایش روسیه را دشمن بزرگ خطاب کرده بود اما در اکنون مسکو را بهترین شریک بوداپست می نامند باید در تاکید کرد که پیش از این هیچ نشانه ای در اوربن در خصوص همکاری و نزدیکی با روسیه وجود نداشت اما اکنون شاهد یک چرخش 180 درجه در او هستیم. این مساله همکاران مجارستان را در گروه ویسگراد را نگران کرده است. ویسگرادی که آن را مجموعه ای کوچک از دولت های اروپای مرکزی می دانستند . این گروه که از لهستان ، مجارستان چک و در نهایت اسلواکی تشکیل شده است سیاست های دفاعی ، اقتصادی و سیاسی مشترکی را در داخل اتحادیه اروپایی پیگیری می کنند که در سیاست خارجی همواره مواضعشان جدای از اتحادیه اروپا و توافقات درون اتحادیه نبوده است. اما اقدامی که در حال حاضر اوربن در مورد قرار داد بزرگ ساخت راکتور های هسته ای با روس اتم اکسپورت به امضا رسانده است نگرانی هایی را در داخل این گروه کوچک نیز ایجاد کرده به طوری که واکنش های را در ورشو و پراگ و حتی براتیسلاوا به دنبال خود داشته است .

اهرم اتمی پوتین

روس اتم یکی از اهرم های اقتصادی – انرژی پوتین در عرصه سیاست خارجی اش به شمار می رود . این مجموعه بازوی اتمی رئیس جمهور روسیه در کنار گازپروم بازوی گازی ولادیمیر پوتین است. با قرار دادی که دولت مجارستان با بازوی هسته ای روسیه به امضا رساند عملا پای روسها در بازار انرژی اتمی اروپا باز خواهد شد. مساله ای که پیش تر در خاورمیانه و با قرار داد با ایران و در شرق آسیا با همکاری های هسته با بنگلادش محقق شده بود .روسها پیش تر در سال های 1969 و 1987 رآکتور های اتمی را برای مجارستان ساخته بودند. اکنون قرار است دو رآکتور جدید را در فاصله 115 کیلومتری بوداپست بنا کنند که 40 درصد از برق این کشور را تامین خواهد کرد. همانطور که اشاره شده کل پروژه چیزی در حدود 12 میلیارد یورو هزینه خواهد داشت که مسکو 10 میلیارد یورو از هزینه های آن را به صورت وامی سی ساله در اختیار دولت اوربن قرار داده است .

مجارستان و مساله اوکراین

بحران اوکراین تاثیرات متعنوعی بر افکار عمومی شهروندان اروپایی گذاشت . از یک سو آنها می دانند که ناتو نمی تواند از کشورهای بالتیک در مقابل حمله احتمالی روسها حمایت کنند و از سوی دیگر انتخابات سراسری پارلمانی در اروپا که در آن احزاب محافظه کار شانس بیشتری برای پیروزی دارند مشارکت عمومی اندکی را به سوی خود جلب کرده است . در این بین روابط با روسیه زیر ذره بین افکار عمومی و سیاست مداران اروپایی است . قرارداد همکاری با مسکو که با بوداپست به امضا رسید یک نمونه بارز از این مهم بود. اما مساله مهمی که باید در این بین در نظر داشت آن است که مجارستان عضوی از اتحادیه اروپا و پیمان ناتو است و همکاری اقتصادی با روسیه یک قرار داد صرفا تجاری است که نباید آن را با بحران های سیاسی در یک کفه ترازو بررسی کرد.سیاست های جدید اوربن در مجارستان گشایش پنجره ها به سوی شرق است. این کشور اکنون روابط تازه ای را با چین ، قزاقستان روسیه و جمهوری آذربایجان آغاز کرده است که سکان دار آن وزیر امور خارجه اوربن ، یوناس مارتونی است .

نتیجه گیری

روسیه در تلاش است تا مناسبات خود را با کشورهای چون مجارستان در داخل خاک اتحادیه اروپا گسترش دهد. روسها در این بین رفتار های قابل پیش بینی را در دستور سیاست خارجی و اقتصادی خود قرار داده اند . روسیه پوتین عملا از پتانسیل های موجود در شرق اروپا که بازمانده دوران اتحاد شوروی است در حال بحره برداری است. این کشور تلاش دارد تا همپیمانان سابق مسکو را که به واسطه پایان جنگ سرد وارد از دایره کرملین خارج شده یا از آن دور شده اند را باردیگر به حوزه منطقه نفوذ خود بازگرداند در عین حال فن آوری های ارزان و کارآمد و در عین حال امکان سرمایه گذاری روسها دولت های مانند مجارستان را که برنامه های قابل توجهی برای کاهش بیکاری و رشد اقتصادی در دستور کار خود دارند را مجاب می کند تا با پوتین و دولت او همکاری های خود را رشد دهند. این مهم برای مسکو رقابتی پر سود است از یک سو جای پای از دست رفته در شرق اروپا را احیا می کند که کار و سرمایه روسی را به جریان می اندازد و از سوی دیگر در اروپای جدید به رهبری بروکسل متحدانی برای خود دست و پا می کند که می توانند از مواضعش در مواردی چون تحریم های اقتصادی دفاع یا آنها را نقض کنند.