به گزارش خبرگزاری شبستان از خرم آباد، یوسف نوری زاده، رئیس فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دلفان امروز(13 خرداد) در حاشیه برگزاری این سوگواره گفت: این سوگواره با شرکت هنرمندان مور و مویه خوانان برجسته استان لرستان در شهرستان دلفان در حال برگزاری است.
وی افزود: ارج نهادن به مقام والای حضرت امام خمینی(ره) و آشنا کردن نسل سوم انقلاب با آرمان‌های امام خمینی (ره) و انقلاب از مهم ترین اهداف برگزاری این سوگواره است.
نوری زاده، فرهنگ بومی مور و مویه در مناطق زاگرس‌نشین جایگاه والایی دارد، اظهارداشت: برگزاری سوگواره مور و مویه می تواند در انتقال ارزش های انقلاب و زنده نگه داشتن یاد و خاطره امام راحل(ره) موثرباشد.
این مقام مسئول، ابراز داشت: در این سوگواره مویه خوانان با گویش لکی و لری مویه های خود را در سوگ بنیان گذار کبیر انقلاب سرمی دهند.
نوری زاده، عنوان کرد: این سوگواره برای چهارمین سال متوالی است که از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دلفان در برگزار می شود.
گفتنی است: این سوگواره سال گذشته به صورت منطقه‌ای با شرکت مور و مویه‌خوانان برجسته غرب کشور در شهرستان دلفان برگزار شد.
شایان ذکر است، قدمت مراسم «مویه لری» به شهادت تاریخ، ریشه در فرهنگ ایران باستان دارد. کاربرد واژه مویه در جای جای شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین منبع کهن زبان و فرهنگ فارسی، نشان‌گر جایگاه این آوا و نغمه جانسوز انسانی و باستانی در اعصار مختلف تاریخی ایران زمین است.
به عبارتی بهتر نوای «مور و مویه» لرستان با وجود فلسفه مشترک سوگواری‌شان با دو ویژگی خاص زنانه و مردانه خود از هم متمایز شده‌اند.
«مویه» مخصوص زنان است و«مور» ویژه مردان بوده و با خصلت لزوم خویشتن‌داری فردی و عدم بروز احساسات به‌سوی نجوا و نوای غم‌انگیز درونی سوق داده شده است.
مویه یا مووه نوای غم‌انگیز زنان به‌صورت گروهی است که در مراسم عزاداری موسوم به پرس (PORS) و آیین‌های سوگواری خوانده می‌شود و خود از نظر مقام و آهنگ به دو نوع تقسیم می‌شود.
«مویه لکی» معمولاً توسط یک زن در مقام «سرخونی وش» که رهبری مویه‌سرایی زنان را به‌عهده دارد، اجرا می‌شود، شغل و تخصص این زنان مویه‌سرایی با اشعاری به لکی در اندوه زن و مرد متوفی است.
مویه لکی با مقامی موسیقیایی و کشش‌های کوتاه و بلند و متر مشخص و با مقطع آغازی و پی در پی اجرا می‌شود که با هم‌نوایی و صداهای زیر و بم زنانه و کلمات اشعاری مابین اصوات رگه‌هایی چنان غم‌بار ایجاد می‌کنند که شنونده را تحت تأثیر آن ناگزیر به همراهی با خواننده و یا در سکوت اندوهگینی فرو می‌برد.
همچنین، «مویه لری» از نظر هم‌صدایی زنان مانند لکی است اما در کشش موسیقیایی و تکیه حرفی و کلامی و صوتی با هم تفاوت دارند. در مویه لری هر زنی که بیت غم‌انگیزی در سوگ عزیزی آغاز کند دیگر زنان او را همراهی می‌کنند؛ لذا بیت آغازین مویه را «سر مووه» می‌نامند.
برخی از نوحه‌ها و ندبه‌ها در مرگ جوانان و ناکامان دارای ضرب مشخص و گفت و شنید توصیفی درباره متوفی است.
در مویه لری دیگر زنان حاضر در پاسخ و تأیید غم زن مویه‌خوان، ناله «هی وی هی وی مه» سر می‌دهند و وزن شعر در مویه لری هجایی و حالت موسیقیایی آن از نظر آوایی کامل است.
مور در واقع همان مویه است که با ویژگی‌های مردانه‌اش مختص به مردان است، زنان معمولاً مویه و مردان مور سر می‌دهند، مور در قانون ایلی لرستان مخصوص لحظات تنهایی مردان بوده و معمولاً بدون ساز است.
در هر بیت مور نقطه ایستایی پایه برای بیان واژه‌های شعر و سپس ادامه نغمه در تحریری بریده و تکراری که از گلو با دهان نیمه باز شکل می‌گیرد ادامه می‌یابد.
مضمون شعرهای لکی مور شکایت از دردها و غم‌ها و رنج‌های روزگار است، در گوشه‌های موسیقی ایرانی در دستگاه چهارگاه گوشه‌ای به نام «مویه» و در دستگاه سه‌گاه گوشه «آواز مویه» و در دستگاه همایون گوشه‌ای به نام «موره» وجود دارد.
در خواندن مور گاهی دو نفر هم‌صدا می شوند، این ندبه و زاری بدون اشک با زیر و بم‌هایش موسیقایی نیایش و پرستش را تداعی می‌کند، مور و پووه موری تقریباً یک مقام با تفاوتی اندک هستند که در آن مور بدون ساز و پووه موری با تنبور اجرا می‌شود.
پایان پیام/
نظر شما