دکتر محمد الله اکبری، مدیر پژوهشکدۀ تاریخ و سیرۀ اهل بیت(ع) در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت: روز سوم شعبان در میان ما شیعیان به روز ولادت امام حسین (ع) شهرت دارد اما آنچه در منابع معتبر تاریخ اسلام به عنوان روز ولادت حضرت ذکر شده، روز پنجم شعبان است. در سال تولد حضرت اختلاف نظری نیست اما در روز تولد اختلاف اقوال وجود دارد.
وی در بیان دلیل شهرت سوم شعبان به عنوان روز ولادت حضرت خاطرنشان کرد: همچنان که امروز ما ایام ولادت یا شهادت ائمه (ع) را بزرگ می‌داریم در دوره صفویه نیز دولت صفوی، علما و مردم برای نخستین بار با این پدیده مواجه شدند که ولادت‌ها و ایام شهادت ائمه را به عنوان یک رویداد مذهبی به صورت باشکوه برگزار کنند. سلاطین صفوی در آن زمان از علما خواستند در موارد اختلافی، یک قول را انتخاب کنند و ظاهرا در آن زمان برای روز ولادت امام حسین علیه السلام، روز سوم شعبان به عنوان روز ولادت انتخاب شده است و بعدها نیز همین روز به عنوان ولادت ایشان شهرت یافته در حالی که در کتب و منابع موجود و همچنین کتاب‌های علمای آن زمان نیز قول پنجم شعبان ذکر شده است.
اما به هر حال سوم یا پنجم شعبان تفاوتی نمی‌کند مهم گرامیداشت و بزرگداشت این روز و یادآوری آرمان‌های حضرت سیدالشهدا (ع) است.
مدیر پژوهشکدۀ تاریخ و سیرۀ اهل بیت(ع) در ادامه در باره با اخبار و روایات مربوط به ولادت آن حضرت تصریح کرد: نقل‌قول‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد که در کتب مختلف تاریخی نقل شده است اما برخی از این نقل‌ها دارای اشکالات اساسی می‌باشد از جمله در خبری نقل شده است که «ام فضل» همسر عباس عموی پیامبر (ص) شبی از خواب برخاست و گریه و زاری کرد، وقتی دلیل این کار را جویا شدند گفت خواب دیدم که عضوی از اعضای بدن پیامبر (ص) جدا شده و در دامان من افتاده است، وی را نزد رسول خدا (ص) بردند و او ماجرا را برای حضرت بازگفت.
رسول خدا (ص) فرمودند: غمگین مباش به زودی دخترم فاطمه (س) پسری به دنیا می‌آورد و تو او را شیر داده و سرپرستی می‌کنی و تعبیر خواب تو این است. بعدها نیز امام حسین (ع) به دنیا آمد و همسر عباس «ام فضل» دایه و سرپرست ایشان شد.
در ادامه ماجرا چنین روایت شده که روزی ام‌الفضل کودک را (امام حسین علیه السلام) نزد جدش رسول خدا(ص) آورد تا حضرت کودک را ببیند. در همین حال کودک لباس پیامبر(ص) را نجس کرد، رسول خدا(ص) نیز ام‌الفضل را صدا زدند تا لباس کودک را تعویض کند، ام‌الفضل در راه که کودک را همراه خود می‌برد، به اصطلاح امروزی ما کودک را نیشگونی گرفت و صدای کودک برخواست. رسول خدا (ص) وی را مورد خطاب قرار داده و فرمودند: ام‌الفضل فرزندم را میازار!!
دکتر الله اکبری افزود: خبر مذکور چنین ادامه می یابد که ام‌الفضل لباس کودک را تعویض کرده و در حال بازگشت رسول خدا (ص) را گریان می بیند و از حضرت دلیل گریه را سوال می کند . رسول گرامی در پاسخ وی می فرمایند: جبرییل بر من نازل شد و خبر آورد که این فرزند در کربلا شهید خواهد شد و شیشه خاکی به من داد و گفت هر گاه خاک درون شیشه تغییر رنگ داد و قرمز شد فرزندت در کربلا به شهادت می‌رسد.
این ماجرا به شکل مفصل و با طول و تفصیل‌های فراوان در منابع اهل سنت نقل شده و علمای شیعه نیز پس از 4 یا 5 قرن آن را مشاهده کرده و در کتب خود آورده‌اند.
این پژوهشگر و محقق تاریخ اسلام خاطرنشان کرد: تا اینجای ماجرا ظاهرا یک خبر با جزییات فراوان است که شهادت امام حسین (ع) ضمن آن پیشگویی می‌شود. اما ایرادی بر این خبر وارد است و آن این که ام‌الفضل (زن خواب‌بیننده) و ناقل این اخبار که همه این قضایا از زبان وی نقل می‌شود، تا اواخر سال هشتم هجری ساکن مکه است و فرزندان خود را نیز در مکه به دنیا آورده، شیر داده و بزرگ کرده و پس از فتح مکه وارد مدینه شده است. در حالی که ولادت امام حسین (ع) در سال چهارم هجری است و آمدن ام‌الفضل به مدینه اواخر سال هشتم یا اوایل سال نهم هجری اتفاق می‌افتد.
به عبارت دیگر در هنگام ورود او به مدینه، امام حسین (ع) 4 ساله هستند، بنابراین وی چگونه می‌تواند حضرت را شیر داده و سرپرستی کرده باشد و مادر رضاعی امام محسوب شود؟ این خبر یک مشکل و تناقض درونی دارد که پذیرش آن را با اما و اگر و اشکالات فراوان روبرو می‌کند، حداقل می‌توان گفت که ناقل این خبر یا فرد خواب‌بیننده، «ام فضل» نمی‌تواند باشد چرا که ما می‌دانیم وی ساکن مکه بوده و هیچ خبر و نقلی وجود ندارد که او قبل از سال هشتم هجری به مدینه آمده باشد بلکه بر اساس منابع موجود وی پس از پایان ماه رمضان سال هشتم هجری وارد مدینه شده است، بنابراین چنین خبری را با چنین جزییاتی نمی‌توان پذیرفت.
مدیر پژوهشکدۀ تاریخ و سیرۀ اهل بیت(ع) در ادامه به اخبار موجود در این زمینه در منابع شیعی اشاره کرد و گفت: در منابع شیعه نیز خبری نزدیک به این محتوا وجود دارد که در آن خبر، فرد خواب‌بیننده «ام‌ایمن» کنیز رسول گرامی اسلام(ص) می باشد. ام‌الایمن ابتدا کنیز پدر رسول خدا (ص) و همچنین مادر بزرگوارش آمنه خاتون بود و سپس به پیامبر (ص) رسید.
وی از همان سال اول به مدینه آمده و همراه پیامبر خدا(ص) بوده است اما در خبری که از وی نقل می‌شود ماجرای شیردادن وجود ندارد. تنها موضوع سرپرستی و نگهداری و مراقبت از امام حسین (ع) نقل شده است ضمن اینکه ماجرای آمدن جبرییل و شیشه خاک و پیشگویی کربلا نیز در این خبر نیست.
الله اکبری افزود: در خبری که در منابع شیعی نقل شده و با حوادث تاریخی نیز سازگار است این پیشگویی ذکر نشده اما در خبری که از طریق اهل سنت روایت شده پیشگویی شهادت وجود دارد در عین این که خبر با یک مشکل بزرگ تاریخی مواجه است و آن این که خبر از کسی نقل می شود که اساسا در زمان ولادت و حتی 4 سال اول زندگی حضرت سید الشهدا علیه السلام در مدینه حضور نداشته است.
پایان پیام/
نظر شما