حجت الاسلام محمد هادی یوسفی غروی، عضو کمیته مدارج عالی حوزه و صاحب نظر در عرصه تاریخ اسلام در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت: درباره کیفیت و چگونگی مبعث پیامبر(ص) به نبوت، خبری از کتابی به نام تفسیر امام حسن عسگری (ع) که منسوب به ایشان میباشد، نقل شده است که مرحوم شیخ صدوق و برخی از علمای ما به این کتاب اعتماد داشتهاند اما برخی از محققان درصحت نسبت این کتاب به امام عسگری (ع) تامل دارند.
دلیل وجود تامل در وضعیت این کتاب، نحوه تدوین و نگارش آن است چرا که نقل است که دو نفر از کوفیان اهل ری در زمان امام عسگری (ع) خود را به سامرا رسانده و به محضر امام میرسیدند و آیاتی از قرآن را مطرح میکردند و گویا پس از آنکه به منزلگاه خود بازمیگشتند آنچه از امام شنیده بودند یادداشت میکردند لذا متن اخبار آنها، نقل به معنا است و الفاظ شخص حضرت نیست.
از کوه پایین آمد درحالی که عظمت و ابهت خدا او را مدهوش خود کرده بود
وی افزود: درباره چگونگی بعثت پیامبر(ع) در این کتاب چنین آمده است؛... تا اینکه به 40 سالگی رسید و خداوند قلب کریماش را بهترین ، والاترین ، خاشعترین و مطیعترین قلبها یافت، پس به دربهای آسمان اجازه داد و آنها باز شدند و به ملائکه اجازه داد و آنها نازل شدند و در این حال محمد (ص) به آنها مینگریست، پس رحمت از طرف عرش بر وی نازل شد و او به روحالامین نگاه میکرد، جبرییل نزد او فرود آمد، دستاش را گرفت، تکان داد و عرض کرد: یا محمد (ص) بخوان، محمد (ص) گفت: چه چیزی بخوانم؟ جبرییل گفت: «اقرا باسم ربک الذی خلق..... ».
این محقق و پژوهشگر تاریخ اسلام تصریح کرد: در ادامه این خبرآمده است که « محمد (ص) از کوه پایین آمد در حالی که عظمت و ابهت خداوند او را مدهوش خود کرده و به تب و لرز دچار شده بود،
چیزی که اضطراباش را بیشتر میکرد این بود که میترسید قریشیان او را تکذیب کرده و به دیوانگی نسبت دهند! در حالی که او عاقلترین مردم و گرامیترین آنان بود و مبغوضترین چیزها در نظر او شیاطین و اعمال دیوانگان بود.
بنابراین خداوند اراده کرد که قلباش را مملو از شجاعت و دلیری نماید و به او فراخی دل عطا کند برای همین از کنار هر سنگ و درختی که رد میشد میشنید که میگفتند « السلام علیک یا رسول الله» .
پیامبری که در رسالت خود شک دارد
استاد سطوح عالی حوزه در ادامه تشریح ماجرای بعثت نبی مکرم اسلام (ص) با اشاره به منابع و اخبار موجود در این زمینه در منابع غیر امامیه و مقایسه آنها با منابع شیعه خاطرنشان کرد: ماجرای بعثت پیامبر(ص) تا اینجا از تفسیر منسوب به امام حسن عسگری (ع) و به نقل از آن در کتاب بحارالانوار مرحوم مجلسی آمده است. این خبر را مقایسه کنید با آنچه در تاریخ طبری به نقل از عایشه آمده که نحوه و کیفیت بعثت را چنین بیان می کند: «رسول خدا گمان کرد که جنون او را فرا گرفته است و اراده کرد که خودش خدا را ببیند و در حقیقت فرشته، شک کرد که نکند شیطان باشد و خدیجه (س) و عموزاده نصرانیاش «ورقه بن نوفیل» به پیامبر دلداری و اطمینان دادند »
این صاحب نظر عرصه مباحث تاریخ اسلام تاکید کرد: البته چنین مطالبی از طریق امامیان نقل نشده است یعنی نه امامان معصوم ما و نه علمای شیعه چنین چیزی را نقل نکردهاند مگر احیانا در جایی به نقل از اهل سنت و تاریخ طبری که به عنوان کهنترین منبع تاریخی شناخته می شود.
گویا این شعر مشهور حافظ که درباره پیامبر (ص) خوانده میشود؛
" نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت به غمزه مسئلهآموز صد مدرس شد " نیز برداشتشده از همان خبر روایتشده از زبان عایشه است که در آن خبر آمده که وقتی جبرییل به پیامبر(ص) گفت بخوان و او نمیتوانست بخواند، جبرییل او را در آغوش فشرد و به نقل از شخص پیامبر(ص) نقل می کنند که فرمود: به قدری مرا محکم فشرد که گمان میکردم جانم بیرون آید!!!
راوی ماجرا، در زمان بعثت حتی متولد نشده بود
حجت الاسلام یوسفی غروی با توضیحی درباره معنای لغوی و اصطلاحی لفظ «غمزه» گفت: «غمزه» در اصطلاح عرب به همین معنا یعنی «فشار» است گرچه امروزه در فارسی از نظر معنا جابجا شده و به معنای «چشم بر هم زدن» تلقی میشود. در صورتی که در اصل عربی در همین خبر آمده است که حضرت پیامبر(ص) نیز فرمود: «غمزنی ....» یعنی فشارم داد!
اما این خبر از نظر شیعه نامعتبر است چرا که عایشه اساسا در وقت حدوث بعثت و نزول جبرییل متولد نشده و در دنیا نبوده است. وی چند سال پس از بعثت به دنیا آمد.
این محقق و پژوهشگر برجسته تاریخ اسلام در ادامه به موضوع بخشش عایشه از سوی پدرش به رسول گرامی اسلام (ص) و سن او در این زمان بر اساس منابه و مستندات تاریخی گفت: ابوبکر در زمان هجرت پیامبر(ص) که 13 سال از بعثت میگذشت، و پس از فوت حضرت خدیجه (ص) دخترش عایشه را به رسول خدا (ص) یشنهاد داد.
توضیح این مطلب در اینجا ضروری است که سیره و منش شخص رسول گرامی اسلام (ص) وهمچنین اهل بیت علیهم السلام چنین نبود که اگر کسی هدیهای به ایشان عرضه کند و این هدیه در اسلام مجاز باشد، آن را رد کنند.
در رابطه با دیگر ازدواجهای مشابه این، از جمله ازدواج امام حسن مجتبی (ع) با جعده و یا ازدواج امام جواد(ع) با دختر مأمون نیز همین اتفاق رخ داد. و در همه این موارد این دختران از سوی پدران خود به ائمه معصومین (ع) بخشیده شدند. و همچنان که گفته شد معصومین از نظر اخلاقی در جایی که کسی پیشکشی یا پیشنهاد و یا هدیهای به آنها عرضه میکرد آن را رد نمیکردند.
پیامبر هنگام نزول وحی احساس ترس و وحشت داشت!!
وی خاطرنشان کرد: هنگامی که ابوبکر عایشه را به پیامبر(ص) پیشنهاد کرد عایشه هفت ساله بود و در زمان هجرت به مدینه که عایشه را به خانه رسول خدا (ص) بردند وی 9 سال داشت. بنابراین ایشان در هنگام بعثت اصلا متولد نشده بود.
این در حالی است که براساس ظاهر لفظ خبر، عایشه این ماجرا را از پیامبر(ص) نقل نمیکند! چرا که ممکن است کسی بگوید هرچند عایشه خود در آن زمان متولد نشده بود اما ممکن است آن را بعدها از زبان رسول خدا (ص) شنیده باشد. در این صورت باید در ظاهر لفظ خبر این موضوع جلوه گر و بیان میشد، اما عایشه آن را بدون نسبت دادن به شخص رسول گرامی اسلام(ص) و از زبان خود بیان میکند.
حجت الاسلام یوسفی غروی تصریح کرد: درعرف ائمه (ع) این دو معنای غلط پذیرفته نیست نخست این که جبرییل بخواهد پیامبر(ص) را بفشارد در حدی که از زبان پیامبر نقل شده باشد که «ترسیدم جانم به درآید » و دیگر اینکه حضرت در حقیقت جبرییل و وحی شک و تردید کند، تا جایی که «ورقه بن نوفیل نصرانی» بخواهد او را اطمینان دهد !! این دو معنا از نظر پیروان اهل بیت صحیح نیست.
در همین رابطه از امام صادق (ع) سوال شد که آیا صحیح است که وقتی فرشته وحی بررسول خدا(ص) نازل میشد ایشان احساس ترس، رعب و وحشت میکرد؟ امام صادق (ع) آن را تکذیب کرده و میفرمایند: وقتی جبرییل بر پیامبر(ص) نازل میشد مانند یک برده متواضع در برابر مولای خود مینشست و مطلب را عرضه میداشت.
پیش از نزول قرآن نیز بر پیامبر وحی می شد
عضو کمیته مدارج عالی حوزه همچنین درباره شک و تردید پیامبر(ص) نسبت به اصل وحی و نزول فرشته وحی، حضرت جبرییل خاطرنشان کرد: دراین رابطه در اخبار متعددی از ائمه (ع) نقل شده است که پیش از آنکه وحی نبوت و رسالت توسط جبرییل بر پیامبر(ص) نازل شود، حضرت مراحل مقدماتی فراوانی را گذراند، تا به مرحله نزول قرآن رسید، از جمله اینکه پیامبر(ص) محدث بود یعنی سخنانی از وحی و الهام میشنید البته تا آن وقت هنوز فرشتگان را نمیدید.
دیگر اینکه حضرت رویاهای صادقهای میدید که این خود مرحلهای از وحی بود چرا که یکی از نمونههای وحی بر انبیا خواب است البته با نشانههای روشن و قطعی بر حقانیت آن خواب، نظیر خوابی که در متن آیات قرآن نسبت به حضرت ابراهیم(ع) نقل شده است.
در رابطه با خواب نبی مکرم اسلام (ص) پس از نبوت و اشاره به رویای صادقه حضرت درباره فتح مکه و انجام اعمال و مناسک حج نیز قرآن اشاراتی دارد، بنابراین ایشان پیش از این مرحله نهایی، مراحلی را پشت سر گذاشته بودند. لذا این رویداد مهم و شگرف برای حضرت به صورت دفعی رخ نداد که برای حضرت بی سابقه باشد و مانند افراد بیسابقه نسبت به یک موضوع، از آن وحشت کند.
رقابت های قومی قبیله ای رسالت را نیز انکار کرد
حجت الاسلام یوسفی غروی تصریح کرد: این امور در واقع ساخته و پرداخته امویان بوده است برای این که بتوانند مرتبه و جایگاه وحی پیامبری را به پایین بکشند و دلیل این نوع واکنش ها و تلاش های امویان نیز آن است که بنیامیه با روشهای مختلف ادعای خلافت و جانشینی پیامبر(ص) را داشتند اما نمیتوانستند خود را بالا بکشند و در مصاف پیروی با پیامبر(ص) قرار دهند. لذا بر اثر انگیزه های رقابتی میان دو قبیله بنی هاشم و بنی امیه، به عکس تلاش میکردند تا اصل رسالت را زیر سوال ببرند.
البته بنیامیه سالها با پیامبر(ص) جنگیدند اما وقتی به ناچار در برابر نیروی اسلام ناتوان شده و ظاهرا اسلام آوردند، تلاش کردند با این گونه روایات جعلی مقام پیامبر(ص) را تا جایی که میتوانند بکاهند و کم و کاستی نسبت به آن در انظار مردم ایجاد کنند.
پایان پیام/
نظر شما