به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، هجدهمین همایش بزرگداشت ملاصدرا، با عنوان «فلسفه و صلح جهانی» صبح روز پنجشنبه، اول خرداد ماه در مجتمع «آدینه» تهران آغاز به کار کرد.
بر پایه این گزارش، حمیدرضا آیت اللهی، استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی در سخنرانی خود با عنوان «فلسفی اندیشی، پیش نیاز هر گونه صلح جهانی» گفت: باید دانست ابعاد زندگی بشری و جریان های فکری که بر بشر حاکم است هر یک چه ظرفیتی برای صلح جهانی دارند.
وی ادامه داد: می خواهم از این بحث نتیجه گیری کنم که اولا این ظرفیت مهم فلسفه برای صلح جهانی است و ثانیا اگر سایر ابعاد فلسفه بخواهد درباره صلح جهانی فعالیت کند، وقتی موفق می شود که فلسفه اندیشی را در خود داشته باشد، ضمن آنکه باید دید آیا علم، می تواند صلح بشری را به وجود آورد و آیا با دانستن علوم تجربی ارتباط انسان ها صلح مدارانه خواهد شد.
آیت اللهی تصریح کرد: البته بعید می دانم این اتفاق بیفتد چراکه علم نخستین کاری که می کند آن است که به صاحب علم توفق می دهد که توفق منجر به تعارض می شود، اما باید دید که آیا تکنولوژی می تواند صلح را برای بشر به ارمغان آورد که به نظر من یقینا این گونه نیست چراکه تکنولوژی یک قدرت بوده و فکر آن تسلط بر دیگران است.
وی با بیان اینکه حال باید دید آیا اقتصاد می تواند برای بشر صلح ایجاد کند، افزود: اساسا مبنای اقتصاد، منفعت طلبانه است و به همین دلیل زمینه تضاد و تعارض را به وجود می آورد البته یک صلح در اقتصاد داریم به این معنا که وقتی منفعت من به منفعت دیگری گره می خورد صلحی به وجود می آید که البته این صلح ناپایدار بوده مگر اینکه عناصر دیگری به کمک آن بیایند.
آیت اللهی عنوان کرد: آیا فرهنگ می تواند صلح بشری ایجاد کند، به نظر می رسد یقینا این طور نیست چراکه ذات فرهنگ تکثر است و ما فرهنگ های مختلف در جهان داریم البته تمایز فرهنگ ها به آن خاص نگری خود است و چون این تفاوت ها وجود دارد خود فرهنگ نمی تواند عامل ایجاد صلح باشد مگر اینکه عناصر دیگری به آن اضافه شود که آن مساله دیگری است اما باید دید آیا سیاست می تواند در این زمینه کاری کند، به نظر می رسد در این حوزه نیز سیاست نمی تواند صلح ایجاد کند چراکه بنای آن بر ایجاد تناقض است حتی وقتی گروهی کنار هم قرار می گیرند جریان های سیاسی در آنها انشقاق ایجاد می کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه باید دید آیا ادبیات می تواند ایجاد صلح برای بشر کند، ابراز کرد: ادبیات هم تفکر متفاوت است و طرز تلقی گروهی خاص را در خود دارد لذا این قسم نمی تواند صلح ایجاد کند مگر آنکه نگاه عقلی دیگری به ادبیات شود.
آیت اللهی تصریح کرد: باید دید آیا فلسفه می تواند صلح جهانی به دنبال داشته باشد؟ باید دانست مبنای فلسفه عقل است هر چند عقل ها متفاوت است اما می تواند این زمینه را ایجاد کند، برای اینکه افراد با هم صحبت کنند و اگر کسی فلسفه ای بیافریند که نتواند به دیگران بفهماند یا بر فلسفه او نقد شود، این فلسفه ارزشی ندارد.
آیت اللهی با تاکید بر اینکه حیات تفکرات و تعاملات بر این است که نقد شود، عنوان کرد: به دلیل آن که فلسفه چشم بینایی دارد می تواند بهترین زمینه را برای به وجود آوردن صلح ایجاد کند به همین دلیل اغلب فیلسوفان بحث صلح را داشته اند حتی اگر فیلسوفی مانند «هایدگر» که گفته می شود با نازی ها ارتباط داشته است، اما این تفکر او برخاسته از فلسفه اش نبود.
وی ادامه داد: اما مشکلی که وجود دارد آن است که فلسفه مبنای خوبی برای ایجاد صلح جهانی است اما راه حلی نمی تواند ارایه کند، بنابراین اگر بخواهیم به مباحث فرهنگی، علمی، دین، ادبیات و . . . با دید فلسفی بنگریم می توان زمینه صلح را ایجاد کرد، بنابراین آنچه که می داند رسوخ در این علوم پیدا کرده و صلح را ایجاد کند، فلسفه است که در این میان دین بهترین گزینه بوده به شرط آنکه فلسفه اندیشی را جزو تفکرات خود قرار دهد.
این استاد دانشگاه در پایان یادآور شد: هر جا دین پای خود را از تفکر عقلی کنار کشید جریانی مانند طالبان درست شد، اگر دین فضااندیشی را در خود حفظ کند در این صورت می تواند زمینه مناسب و خوبی را برای صلح ایجاد کند.
پایان پیام/
نظر شما