عمر هایی که در سفره خانه های به ظاهر سنتی تلف می شود!

خبرگزاری شبستان // ساری

از دیرباز، قهوه خانه ها در شمار نهادهای اجتماعی و فرهنگی تأثیرگذاری بودند که به اجرای نمایش های سنتی، مذهبی ایرانی و برخی خرده نمایش ها می پرداختند که امروزه این واحدهای به ظاهر سنتی که به بهانه سرو غذا و خدماتی همچون دادن قلیان و چای و....دائر شده اند گاها علاوه بر ارائه این خدمات در بسیاری از آنها مسائل غیر فرهنگی دیده شده است.

از چند سال گذشته تا به امروز و بالاخص یکی دو سال اخیر نظاره گر رشد قارچ گونه پدیده ای شوم و ضدفرهنگی به نام سفره خانه های سنتی در مرکز استان مازندران به طور ویژه در مسیر جاده دریا ساری که محل تردد دانشجویان است، هستیم؛ که دانشجویان با نگاه عدم وجود تفرجگاه ها و مکانی برای گذران اوقات فراغت به سفره خانه های سر می زنند.

عدم نبود مکان های تفریحی و پرداخت هزینه های گزاف برای استفاده از تفریحات سالم که چند برابر هزینه قلیان و یا خریدن تنباکو و زغال است، علت اصلی جوانان از ورود به این مکان های به ظاهر سنتی که هیچ سبک و سیاقی با فرهنگ اصیل ایرانی و سنتی ندارد، است. امروزه خانواده ها نیز به این قضیه بی توجه هستند و این خود مجوزی صادر شده از جانب آنان برای کشیدن قلیان حتی توسط فرزندان زیر 16 سال آنان است.

مرد میانسالی در خصوص ورود راحت جوانان و نوجوانان به سفره خانه های سنتی به خبرنگار شبستان گفت:  در زمان ما تا این حد آزادی و گستاخی وجود نداشت اما الان می بینیم که پدر و مادر در خانه اختیار تصمیم گیری برای فرزندان را ندارند و حتی در تصمیمات گرفته شده فرزندان هیچ سهمی ندارند.

وی عنوان کرد: وقتی قانون استفاده از قلیان در بلاتکلیف مانده است، بدیهی است که دشمن روز به روز دستش را درازتر کرده و جوانانمان را به انحراف فکری و اخلاقی می کشاند.

سفره خانه ها مکانی برای فراغت دانشجویان

این روزها نیز از جاده دریا در ساری فقط و فقط با عنوان قلیان و سفره خانه های به ظاهر سنتی یاد می شود و این جاده مسیری را برای رفع نیازهای جوانان و نوجوانان هموار می سازد به طوری که جوانی که تازه از سفره خانه بیرون می آمد در خصوص آمدنش به این مکان به خبرنگار شبستان گفت: من دانشجوی معماری از دانشگاه ادیب هستم و اوقات فراغت بین کلاس ها به این سفره خانه می آیم.

وی گفت: ساری هیچ جای تفریحی ندارد و اگر این سفره خانه ها هم نبود هیچ موقع نمی توانستم از شهرستان به دنبال تحصیل در این شهر بیایم، حتما اگر جای تفریحی و مکانی برای اسکان گرفتن دانشجوها در این مسیر اندیشیده می شد قطعا به جای رفتن به سفره خانه به آن مکان می رفتم.

یکی از کارکنان سفره خانه های سنتی در جاده دریا گفت: این روزها قشر دانشجو استقبال شدیدی از این سفره خانه ها می کنند و انصافا پول خوبی هم می شود از این کار درآورد.

وی ابراز کرد: در جاده دریای ساری بیشتر از انگشتان دست؛ دانشگاه وجود دارد و دانشجوها در اوقات بیکاری خود به این مکان ها می آیند و در کنار صرف غذا به کشیدن قلیان هم مشغول می شوند.

استاد حیاتی، جامعه شناس مسائل اجتماعی دانشگاه روزبهان در این خصوص به خبرنگار شبستان گفت: خانواده ها نسبت به مضرات بیش از حد قلیان بی توجه اند لذا بایستی ابتدا با آسیب شناسی و روشن کردن علل ورود جوانان و نوجوانان به سفره خانه های سنتی و استعمال قلیان، خانواده و والدین را از آسیب های احتمالی و جدی پیرامون فرزندان آگاه ساخت.

وی افزود: این روزها قلیان سراها به شدت در حال رشد و شکل گیری هستند به طوری که در زیر زمین بسیاری از واحدهای مسکونی این قلیان سراها جلوه نمایی می کنند و در سطح شهر نیز پراکنده شده اند.

حیاتی با اشاره به اینکه امکانات و زیرساخت های تفریحات سالم برای جوانان بسیار محدود است از مسئولان خواست با فراهم سازی مکان هایی تفریحی سالم، جوانان را از این مخمصه و عادت برهانند.

وی تاکید کرد: می طلبد مسئولین امر برخورد قانونی مناسب با این پدیده که مصداق عینی ضد مسائل فرهنگی در جامعه ای ایرانی اسلامی است داشته باشند و برای رهایی نوجوانان و جوانان به ویژه قشر دانش آموز و دانشجو از گذران اوقات فراغت در سفره خانه های به ظاهر سنتی بیاندیشند.

حسین اسلامی، ساری شناس و تاریخ نگار مازندرانی در خصوص پیشینه ظهور قلیان به خبرنگار شبستان اظهار کرد: وجود قلیان بیشتر در خاورمیانه و آسیای مرکزی رایج تر بوده و توسط ایرانیان و هندی ها طراحی و ساخته شده است که این وسیله به اصطلاح تفریحی از تماس غیرمستقیم با زغال گداخته و تنباکو و آب تشکیل شده است.

وی ادامه داد: همانطور که می بینیم جاده فرح آباد ساری یکی از خوش آب هواترین مناطق مرکز استان مازندران "ساری" بوده که این جاده برای مدتی ساحل و انبوهی از آب های دریاچه خزر را در ذهن مخاطب تداعی می کند اما با گذر از این جاده سفره خانه هایی به چشم می خورند که با مفهوم واقعی طبیعت و هوای خوش بیگانه اند.

سفره خانه هایی که سنتی نیستند

دکتر جان بابایی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه سفره خانه های سنتی یکی از نمادهای هویت تاریخی و فرهنگی ایرانیان محسوب می شوند، به خبرنگار شبستان گفت: امروز برخلاف گذشته که سفره خانه ها علاوه بر صرف غذا و استراحت محل نمایش های مذهبی، اساطیری و همچنین پرده خوانی بوده است دیگر سنتی نیستند.

وی خاطرنشان کرد: نیکوتین قلیان نیز مانند سایر مواد دخانی، اعتیادآور است و به میزان مونواکسیدکربن، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی سرطان زا که از زغال یا مواد تشکیل دهنده قلیان متصاعد می شود، به مراتب اثرات سوء بیشتری نسبت به سیگار دارد.

جان بابایی افزود: برای استعمال قلیان از تنباکو و توتون استفاده می شود که معمولا بدترین نوع توتون و تنباکوست و توتون های میوه ای و شیمیایی به مراتب بدتر از توتون معمولی است.

وی ادامه داد: کشیدن قلیان یکی از عواملی است که به انتقال بیماری های عفونی همچون سل و هپاتیت منجر می شود و علت آن استفاده مشترک از قلیان در بین افراد است.

جان بابایی با بیان اینکه با کشیدن قلیان، نیکوتین و کوتینین ادرار، پلاسمای خون و بزاق دهان بالا می رود، تصریح کرد: برخلاف تصور عامه کشیدن قلیان، عادت درستی نیست. استعمال قلیان مانع بروز اثرات مرگبار تنباکو و متابولیت های حاصله از آن بر بدن نمی شود و دود حاصله از تنباکو با عبور آب موجود در محفظه شیشه ای قلیان سرد شده، با گذر از یک لوله قابل انعطاف وارد دستگاه تنفسی فرد می شود. آب داخل محفظه قلیان بخشی از مواد مضر موجود در قیر تنباکو را از آن جدا می سازد.

وی با اعلام اینکه یک وعده قلیان برابر 20 تا 50 نخ سیگار است، تاکید کرد:70 درصد جوانان زیر 20 سال مهمان سفره خانه های سنتی هستند و خیلی از افراد اینگونه می پندارند که قلیان ضرری برای سلامتی آنان ندارد و این در شرایطی است که استفاده تفننی از قلیان پیش زمینه بسیار از مواد مخدر دیگر در مصرف کنندگان دود است.

پایان پیام/