سرمایه های مردمی؛ رودی جاری از سرچشمه بانک ها به دریاچه بازار های کاذب

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، براساس این ابلاغیه نرخ سود سپرده کوتاه مدت و پشتیبان از 9 به شش درصد، سپرده‌های چهار ماهه از 12 درصد به هشت درصد، شش ماهه از 12 درصد به 11 درصد و سپرده‌های یکساله از14/5 درصد به 14 درصد کاهش یافته است. همچنین نرخ سود سپرده‌های دو ساله از 15 درصد به 14/5 درصد، سه ساله از 15/5 به 15 درصد، سپرده‌های چهار ساله از 16/5 درصد به 16 درصد و پنج ساله از 17/5 درصد به 17 درصد کاهش یافته است.

گفتنی است بانک ها در مخالفت با نرخ های جدید سود سپرده ها مصوبه مذکور که در فروردین ماه امسال ابلاغ شده بود را اجرا نکردند.اما در ماه جاری شورای پول و اعتبار بانک ها را ملزم به اجرای این مصوبه کرده است.

بانک مرکزی با صدور بخشنامه یی به مدیران عامل بانک های دولتی، غیردولتی و موسسه های اعتباری بر اجرای دقیق تفاهم نامه ی کاهش نرخ سود سپرده های بانکی تاکید کرد و قرار است بازرسان مدیریت کل نظارت بر بانک ها و موسسه های اعتباری بانک مرکزی در سرتاسر کشور با مراجعه به شعبه های بانک ها و موسسه ها بر اجرای تفاهم نامه نظارت داشته باشند. بانک هایی که بیش از نرخ تعیین سود مورد نظر، سود پرداخت کنند، مشمول اقدام های تنبیهی خواهند بود.

دولت معتقد است با کاهش نرخ سود سپرده های بانکی، نظم به بازار پولی برمی گردد.این اقدام همچون دیگر اقدام های دولت، موافقان و مخالفان زیادی دارد. موافقان این تصمیم بانک مرکزی بیشتر، فعالان و سرمایه گذاران در بازار سرمایه و سایر بازارهایی هستند که به طور موازی با بازار پولی و بانکی کشور فعال هستند و دولت هم معتقد است با نظم بخشیدن به بازار پولی کشور بخش تولید و صنعت با قدرت بیشتری به کار خود ادامه می دهد. اما مخالفان، بیشتر کسانی هستند که عمده ی سرمایه خود را با ریسک کمتر و رسیدن به سود مطمئنه به دست بانک ها سپرده اند و در زمان حاضر با کاهش سود بانکی، سرمایه گذاری در بانک ها برایشان اقتصادی نیست.

بسیاری از کارشناسان معتقدند رکود در بازار حاصل انباشت نقدینگی در بانک ها است و افزایش نرخ سود سپرده های بانکی در دو سال گذشته، انگیزه ی انباشت نقدینگی در بانک ها را به طور قابل توجهی افزایش داد اما این ریسک نیز وجود دارد که با خروج سرمایه از بازار مالی و بانگ ها سرمایه ها در بخش های دیگری غیر از بورس و تولید هزینه شود.
 

مسکن، طلا و ارز بخشهایی هستند که از نظر مردم برای سرمایه گذاری مطمئن پس از بانک انتخاب میشوند و این مسئله به نوع خود در کنار افزایش تقاضا باعث التهاب و ایجاد تورم حبابی در این بازار ها میشود.
 

عدم فرهنگ سازی مناسب و همچنین بی اعتمادیی مردم به نوسانات بورسی باعث شده است مردم به هر حال از سرمایه گذاری در این بازار مفید خودداری کنند.
نرخ سود سپرده هایی که هم اکنون با قراردادهای کوتاه و بلند مدت نزد بانک ها هستند، تا زمان سر رسید قراردادهایشان دستخوش تغییر نخواهد شد و طبق سیاست های اعمال شده نرخ سود سپرده های روز شمار بیشترین کاهش نرخ سود را داشتند.

مهدی تقوی، اقتصاددان معتقد است: نرخ های 21 و 22 درصد سود سپرده های بانکی بهره های اسمی هستند و نرخ واقعی سودها آن نرخی است که منهای نرخ تورم باشد؛ یعنی نرخ سودهای بانکی باید بیشتر از نرخ تورم در کشور باشند. بنابراین اگر تورم بالای 40 درصد در کشور را قبول داشته باشیم؛ در حال حاضر مردم سودی از بانک ها نمی گیرند.

تقوی با اشاره به تاثیر افزایش و کاهش نرخ سود سپرده های بانکی در سایر بازارهای موازی گفت: وقتی بانک ها درصد نرخ سود بانکی را برای کوتاه مدت افزایش می دهند، نقدینگی به این سمت می رود اما با کاهش نرخ سود بانکی نقدینگی را از این بازار پولی خارج می کنند اما این کاهش نرخ، به میزانی نیست که بتواند بازار سرمایه را در کوتاه مدت زیر تاثیر قرار بدهد اما به طور قطع بخش قابل توجهی از این نقدینگی وارد بازار سکه و ارز می شود و این دو بازار را ملتهب می کند.

البته به گفته کارشناسان بانکی اگر نرخ های مورد اشاره به بانک ها ابلاغ شود، قابلیت اجرا نخواهد داشت؛ زیرا قیمت پول در کشور بسیار بالا رفته و افزایش یک درصدی سقف سود، دردی را دوا نمی کند.
 

آنان به بانک مرکزی و بانک ها توصیه می کنند در این باره با احتیاط بیشتری عمل کنند.
 

دکتر حسین عبده تبریزی، کارشناس ارشد پولی مالی گفت: تعیین نرخ سود بانکی کمتر از قیمت پول چیزی است که قابلیت اجرای طولانی مدت ندارد. بانک مرکزی باید به فکر کاهش تورم و تعیین نرخ سود مطابق با آن باشد وگرنه سیستم بانکی آسیب می بیند.
 

دکتر علی معنوی راد، دیگر کارشناس بانکی نیز تعیین نرخ 10 تا 21 درصدی برای سود سپرده ها را با وجود اجرای هدفمندی یارانه ها به خودزنی سیستم بانکی تشبیه کرد و گفت: اگر بورس به این دلیل نجات پیدا کند، وضع بانک ها آشفته می شود.
 

وی تصریح کرد: قیمت پول در کشور این ارقام نیست و سپرده گذار نیز در سودای کسب سود بیشتر احتمالا به فکر خروج پول خود از بانک ها می افتد و وضع بانک ها که مقداری منابع جذب کرده اند دوباره بحرانی می شود.
 

وی گفت: تنها راه حل این است که بگذاریم نرخ سود بانکی همانند ارز به صورت مدیریت شناور شده انجام شود، یعنی هرچند وقت یک بار آن را با توجه به نرخ تورم اندکی تعدیل کرد. در این حالت سپرده های بانکی ماندگاری بیشتری پیدا می کنند، اما اگر بخواهند بر همین نرخ ها بدون محدودیت زمانی پافشاری کنند خود بانک ها پس از مدتی مجبور به شکستن آن خواهند شد.
 

به هر حال با این شرایط و در زمانی که کارشناسان تا این حد از نوسانات سودهای بانکی و خروج سرمایه از بانکها نگران هستند باید شرایط افراد معمولی جامعه را نیز در نظر گرفت که برخی از آنها با هزاران امید و به خاطر ترس از ضرر اموالشان را در بانک ها سرمایه گذاری کردند تا با سودی هر ماهه زندگیشان را بگذرانند. تغییر سود بانکی در حالیکه بخشی از مردم جامعه بر مبنای آن سرمایه گذاری و برای زندگیشان برنامه ریزی کردند و همچنین شرایط اقتصادی و تورمی جامعه نه به خاطر کاهش آن که به خاطر ایجاد نوسانات ارزی بر زندگی روزمره مردم تاثیر خواهد داشت و تغییرات آن باید با برنامه ریزی و ایجاد زیر ساخت مناسب باشد.
پایان پیام/