به گزارش خبرگزاری شبستان از اصفهان و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مظاهری، آیت الله حسین مظاهری، رئیس حوزه علمیه اصفهان و از مراجع تقلید در پیامی به همایش بزرگداشت تجلیل از مقام شامخ علمی و معنوی آیت الله آقای حاج سید عبدالحسین طّیب آورده است: وی، کارنامه ای درخشان و سراسر افتخار را از خود به یادگار نهاد.
متن کامل این پیام به شرح ذیل است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
قال‌الله سبحانه و تعالیٰ: «أَ لَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ، تُؤْتی أُکُلَها کُلَّ حینٍ بِإِذْنِ رَبِّها وَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ».
برگزاری همایش تجلیل از مقام شامخ علمی و معنوی مفسّر عالیقدر قرآن کریم و فقیه اهل‌بیت عصمت و طهارت«علیهم‌السّلام»، استاد بزرگوار مرحوم مغفور حضرت آیة‌الله آقای حاج سیّد عبدالحسین طیّب«قدس‌سرّه‌الشّریف»، اقدامی لازم و شایسته است که اینک به اهتمام حوزه علمیّه اصفهان انجام شده و امید است که مایه خشنودی روح تابناک آن عالم بزرگوار قرار گیرد.
این عالم عامل عظیم‌الشّأن، تربیت یافته مکتب علمی و عملیِ اعلام و اعاظم بزرگی در حوزه های مقدّسه علمیّه اصفهان و قم و نجف اشرف بو‌ده‌اند که هر یک از آنها شخصیت‌های مثال‌زدنی و بی‌نظیر عالم تشیّع در عهد و دوره خود به شمار می‌آمدند.
درک محضر تعلیمی و تربیتی بزرگانی در اصفهان همچون حضرات آیات عظام، سید محمّدباقر درچه‌ای و سید ابوالقاسم دهکردی و آخوند گزی«قدس‌سرّهم»، موجب شکل‌گیری شخصیّت علمی و معنوی مرحوم آیت الله طیّب شد و سپس با هجرت وی به حوزه علمیّه قم و شرکت در محضر درس آیت الله العظمی آقای حائری«قدس‌سرّه» و پس از آن هجرت به حوزه علمیّه نجف اشرف و استفاده از محضر اعلام عالی مقامی همچون حضرات آیات عظام، نائینی و شیخ محمدحسین اصفهانی و سید ابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاءالدّین عراقی و شیخ محمدجواد بلاغی«قدس‌الله‌اسرارهم»، شخصیّت آیت الله طیّب، تعمیق و تحکیم هرچه بیشتر یافت و وی با سرمایه‌ای بزرگ و اندوخته‌ای ارزشمند به حوزه علمیّه اصفهان بازگشتند و بیش از 60 سال به مصداق آیه مبارکه «وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ»، این حوزه علمیّه و نیز مردم با ایمان اصفهان را از افادات و افاضات علمی و معنوی خود بهره‌مند ساختند و شاگردان فراوانی را در حوزه علمیّه و در میان سایر اقشار تحصیلکرده تربیت کردند و کارنامه‌ای درخشان و سراسر افتخار را از خود به یادگار نهادند.
آنچه را که اینک ذکر آن را در این همایش گرامی و در تکریم از نام و یاد این عالم جلیل، لازم می‌شمارم توجّه و درس آموختن از ابعاد برجسته شخصیّت و منش علمی و تربیتی وی است.
علاوه بر مرتبت والای حوزوی و حضور متین و پربار وی در مسند استادی در حوزه علمیّه اصفهان و همچنین مقام قدس و صفای معنوی آن بزرگوار، سه ویژگی با اهمیّت و بسار ستودنی در این شخصیّت مبرّز و عالیمقدار وجود داشت که وی را از اقران و معاصران خود، ممتاز و نامبردار ساخته است:
نخستین ویژگی، عطف توجّه و اهتمام والای حضرت آیت الله طیّب به آستان قرآن کریم و تلاش وافر این مفسّر گرانمایه به منظور آشنا ساختن نسل جوان با معارف قرآن و سعی مشکور وی در تالیف تفسیر ارجمند «اَطیب‌البیان» است که یکی از مبرّزترین تفاسیر دوره معاصر به شمار می‌آید.
در زندگی علمی و عملی آیت‌الله طیّب، قرآن کریم نه در حاشیه، که در متن و مرکزیّت قرار داشت و آن بزرگوار نه تنها از صمیم جان، بلکه در مقام عمل، معتقد بود که تمام هویّت حوزه‌های علمیّه وابسته به قرآن کریم است و قوام زندگیِ علمی و تربیتی روحانیّت در تعلیم و ترویج و تحقیق این کتاب مقدّس، رقم خواهد خورد.
محوریّت قرآن در حیات پربرکت آیت الله طیّب باعث شد تا وی به مصداق آیه شریفه «وَ هُدُوا إِلَى الطَّیِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَ هُدُوا إِلى صِراطِ الْحَمیدِ»، با عنایات حضرت بقیة‌الله الأعظم«ارواحنافداه»، توفیق عظیم و الهیِ تدوین یک دوره تفسیر شایسته و متین را به دست آورند و با عمل به دستورِ حیات‌بخشِ قرآنیِ «کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ» نام نیک و بلند خود را در فهرست عالمان ربّانی ثبت نمایند.
از این جهت به حق، باید گفت برترین و جامع‌ترین توصیف از مرحوم آیت‌الله طیّب، این است که آن بزرگوار به تعبیر والای قرآن کریم، «عالم ربّانی» بود.
چنانکه جلسات تفسیری ایشان برای اقشار گوناگون مردم و خصوصا نسل تکامل‌خواه جوان و توجّه ویژه وی به تعلیم معارف قرآن کریم به طبقات مختلف، نشان‌دهنده درک عمیق آن عالم ربّانی از «ضرورت بازگشت به قرآن» و جستجوی راه حلّ اشکالات و مشکلات جامعه بشری از این کتاب آسمانی بود.
دوّمین ویژگی ممتاز حضرت حضرت آیة‌الله طیّب، عنایت و اعتنا به نهاد منبر و تبلیغ و شکستن جوّ غلط بی‌توجّهی به منبر و خطابه و ارتباط پیوسته علمی و تربیتی با مردم بود.
وی در فضایی که از یک‌سو همه زمینه‌های بی‌دینی به وسیلۀ حاکمان مستبدّ پهلوی و عمّال و دست‌نشاندگان آنها فراهم آمده بود و از سوی دیگر تبلیغ چهره به چهره و استفاده از نهاد منبر و وعظ برای علما، خلاف شأن و مرتبت علمی تلقّی می‌شد، وارد عرصه تبلیغ اجتماعی شدند و انصافا اهتمام والای وی در این میدان، کارگر افتاد و با حضور آن عالم ربّانی و برخی دیگر از علما آن دوره اصفهان، این فضای نادرست شکسته شد و برکات فراوانی از آن پدید آمد.
مرحوم آیت‌الله طیّب از پیش از دوره کشف حجاب و پس از آن در اوج اختناق پهلوی اول، با تشکیل جلسات علمی برای طبقات مختلف اجتماعی، حوزه‌های گوناگونانی را در تفسیر قرآن، کلام و عقائد، شرح احادیث و روایات و همچنین اخلاق و معارف، پدید آوردند که برخی از این جلسات، ده‌ها سال، به طور مستمر، منبع نورافشانی علمی و تربیتی برای مردم مومن خصوصا اقشار تحصیل کرده و طبقات جوانان حق‌جوی بود.
این اهتمام والا در ارتباط و سخن گفتن با مردم، از آن جهت که با عمل نیک و سیره و منش روحانی آیت‌الله طیّب همراه گشته بود، تاثیر فراوانی بر دل‌های مخاطبان داشت و انصافا مصداق روشنی از«إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ» به شمار می‌آمد و در نتیجه هزاران نفر از این حوزه‌های درسی و تربیتی، درس دین و معرفت و عقلانیّت می‌آموختند و به اقتضا آیه مبارکه«وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ» معارف والای قرآن کریم و عترت طاهره برای آنها تبیین می‌شد و راه اندیشه و خردورزی برای آنها هموار می شد.
و امّا سومین ویژگی بارز حضرت آیت‌الله طیّب را باید زمان‌شناسی و شناخت درست وی از نیازهای زمان دانست.
این عالم بصیر و روشن‌بین در تلاش علمی و در ارتباطات تبلیغی و تربیتی خود با مردم، همواره براساس درک صحیح از مشکلات زمان و شناخت نیازهای جامعه، حرکت می کردند و با حساسیّت فراوانی که در مقابل مسائل اجتماعی داشتند، به نیازهای مطرح، پاسخ درخور می‌دادند و از این‌رو در فضای اختناق و بی‌دینی رضاخانی که قرآن کریم متروک گشته بود، جلسات تفسیر را برپا ساختند و سپس در هنگامه هجوم‌های تبلیغاتی و عقیدتی از این‌سو و آن‌سو، حوزه درس عقائد و کلام را برای عموم مردم و جوانان تشکیل دادند و پس از آن برای تربیت دینی اقشار تحصیل کرده، شرح و تفسیر اصول کافی و روایات اهل‌بیت«علیهم‌السّلام» را وجهه همّت قرار داده و همچنین در پاسخ به نیاز همیشگی جامعه دینی، حوزه درس اخلاق را برپا کردند و به سبب همین بصیرت و شناخت از نیازهای زمان به ویژه خواسته‌ها و مطالبات نسل جوان، تفسیر ارجمند خویش بر قرآن کریم را به زبان فارسی و به گونه‌ای که برای عموم طبقات قابل استفاده و بهره‌برداری باشد، تألیف و تدوین کردند.
باری، عمر طولانی و پربار حضرت آیت‌الله طیّب«قدس‌الله‌روحه»، مشحون از برکات تربیتی و معنوی و اجتماعی بود و به حق باید اذعان کرد که یک قرن، حیات پاکیزه و روحانیِ وی، مصداق بارزِ «فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً» به شمار می‌آید و روشن است که پایان چنین حیات طیّبه‌ای نیز بیان بلند قرآن کریم است که: «الَّذینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ طَیِّبینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»، چنانکه سرانجام اخروی آن نیز به وعده تخلّف ناپذیر الهیِ: «وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ» است.
اینجانب که خود نیز در ایّام تحصیل در حوزه علمیّه اصفهان، افتخار تلمّذ و درک محضر این عالم ربّانی را داشته‌ام به عموم روحانیّت متعهّد خصوصاً طلّاب جوان به ویژه در حوزه علمیّه اصفهان، عرض می‌کنم که زندگی علمی و حیات معنوی و اجتماعی مرحوم آیت‌الله طیّب، سرمشق شایسته‌ای است و همه ما باید به این مهم، توجّه داشته باشیم که این حوزه علمیّه امانتی است که از آن اسلاف عالیقدر به دست ما رسیده است و اینک باید با تلاش و کوشش علمی و تهذیب نفس و روشن‌بینی و تعهّد و شناخت درست زمان و نیازهای معاصر، این امانت سنگین و بزرگ را به نسل آینده منتقل نماییم.
از خداوند تعالی توفیق در این مسئولیّت با اهمیّت را برای همگان و نیز علوّ درجات و ترفیع مقام عالم ربّانی و فقیه قرآنی مرحوم حضرت آیت‌الله طیّب«قدس‌سرّه‌الشّریف» را مسألت می‌کنم و از همه متصدّیان برگزاری این همایش و شما شرکت‌کنندگان محترم صمیمانه تقدیر و تشکّر می‌نمایم.
گفتنی است، این همایش شب گذشته مدرسه علمیه امام صادق (ع) برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما