به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری شبستان، نشست بررسی موضوع رایت با حضور «محمود آموزگار» دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، «علیرضا ربانی» مدیر آژانس ادبی غزال جوان، «مهشید میرمعزی» مترجم و عرفان نظرآهاری شاعر و نویسنده، در سالن سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب برگزار شد.
محمود آموزگار، دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در این نشست با اشاره به برخی مشکلات در زمینه کپی رایت و پیوستن به کنوانسیون ها، گفت: ما برای مجوز گرفتن از ناشر خارجی طرحی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی دادیم اما این طرح را قبول نکردند. در کشور ما کتاب آخر خالد حسینی 17 ترجمه از آن شده است که همه این مسائل از نپیوستن به کنوانسیون های بین المللی ناشی می شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: نقطه نظرهای مختلفی در مجموعه حاکمیت برای بحث پیوستن به کنوانسیون های بین المللی وجود دارد و بعضا بهانه های آورده می شود که همه این مسائل باعث شده است تا این اتفاق تا به حال در کشور ما نیفتد.
آموزگار با بیان اینکه باید در مجلس قانونی در این مورد تصویب شود که قابل اجرا باشد، اظهار کرد: باید مجازاتی برای این مسئله در نظر گرفته شود که با ویژگی های این حرفه متناسب باشد، مثلا در نظر گرفتن 5 یا 6 ماه حبس که در قانون دیده شده کافی نیست، بهتر است در پرونده ناشر تخلف درج شود. ما در اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اعضای اتحادیه را ملزم کرده ایم تا این قانون را رعایت کنند.
عرفان نظرآهاری، نویسنده کودک و نوجوان نیز در این نشست درباره کپی رایت گفت: ما در حیطه‌های مختلف قانون ورود می کنیم آنچه که ما دچار هستیم بحث از حقوقی است که کمتر دیده و شنیده شده است. هنرمند و کسی که جان وجود خودش را با دیگران قسمت می‌کند، دارای حقوقی است اما در ایران این بخش از حقوق ضایع می‌شود البته من حقوقدان نیستم تا از نظر حقوقی این مسائل را بررسی کنم، نویسنده تمام زندگی اش کلماتی است که با آن صحبت می کند مشکلات فردی تک تک ما مشکلات جمعی جامعه ای شده است که حساسیت های خودش را نسبت به نویسنده و مراقبت از او از دست داده است و ریشه آن را باید در ناکارآمدی قانون و بعد در حوزه فرهنگی خودمان ببینیم.
این نویسنده در ادامه ضمن تاکید بر این مهم که در حال حاضر آنچه در وزارتخانه اتفاق می‌افتد توجه به پیوستن و نپیوستن به حقوق کپی رایت است و ده‌ها فعالیت این چنینی انجام می گیرد اما وقتی داخل این فعالیت ها می رویم در بسیاری از تضییع حقوق اتفاق افتاده است، عنوان کرد: مسئله اصلی دشواری ماجراست که بر عهده نویسنده است که خودش مجبور است نقش نیروی پلیس، نیروی انتظامی و ... را بازی کند و جای خالی نهادهایی که به خاطر کوتاهی ها وجود ندارند را پر کند.
وی تاکید کرد: آنچه که ما به آن احتیاج داریم تجمیع توان های خودمان است. نویسندگان رعایت این حقوق را ناممکن می دانند اما اگر ما به یکدیگر کمک کنیم و هماهنگی لازم را داشته باشیم و به کسانی که متولی این فرهنگ هستند تاکیدات لازم را انجام دهیم، مطمئنا موفق خواهیم شد اما اینگونه منتظر نشستن که دستی از غیب بیاید و کار برای ما انجام دهد، مطمئنا اتفاق مثبتی نمی افتد.
علیرضا ربانی، مدیر آژانس ادبی غزال جوان دیگر سخنران این نشست نیز گفت: بخش عمده مشکلات ما در این حوزه بحث فرهنگی است احترام به حقوق دیگران مسئله ذاتی است و باید به آن پایبند باشیم اما در جامعه ما این حریم ها شکسته شده است. در حال حاضر ناشران خارجی با رقم های بسیار بسیار پایین حاضر به مذاکره با ایران هستند، زیرا قیمت کتاب در ایران بسیار پایین است و احتمال ضرر این صنعت بسیار بالاست و برای همین ناشر خارجی با قیمت بسیار پایین حاضر به مذاکره با ناشر ایرانی است.
وی با بیان اینکه رفتن به سمت بحث کپی رایت امکان پذیر است اما باید به سمت جلو حرکت کنیم تا بتوانیم این موضوع را تحقق بخشیم، توضیح داد: نگرانی های ناشران خارجی برای عرضه کتاب شان در ایران از دیگر مباحث مهم است و موضوع مهم این نکته است که ناشر خارجی بدون اینکه مجوزی به ناشر ایرانی بدهد کتابش را در نمایشگاه بین المللی این کشور می بیند و این مسئله بسیار در جهان برای ما تاثیرگذار است. بحث کپی رایت مطمئنا بر ترجمه و تالیف ما تاثیرگذار خواهد بود و اگر ناشر در ایران مطمئن باشد که رایت کتاب فقط برای خودش خواهد بود، پس مطمئنا یک ترجمه با کیفیت بالا ارائه می کند.
ربانی تاکید کرد: این مسئله بر روی کتاب های تالیفی ما نیز تاثیرگذار خواهد بود، وارد شدن به بازار جهانی می تواند در تالیف ما اثرات مثبتی بگذارد اولین نکته این است که نویسنده مخاطب کتابش فقط در داخل کشور نیستند و می تواند نظرات خارجی را نیز در مورد کتابش داشته باشد. در حال حاضر بازخوردهایی که ما از بعضی از کتاب هایمان می گیریم بسیار مثبت است زیرا نویسنده توانسته است با بازارهای بزرگ تری کار کند. یک موضوعی که باید به طور جدی درباره آن بحث شود این است که بسیاری از نویسندگان و مردم به حقوق خودشان هم آشنایی ندارند و باید این مسائل را به آنها متذکر شد.
مدیر آژانس ادبی غزال گفت: دولت باید به این سمت که فکری به حال این موضوع بکنند و با تنظیم ضابطه هایی کار را شروع بکنند و به سمتی بروند که قراردادهایی برای بحث خرید کپی رایت داشته باشیم. در حال حاضر ما بیست رایت از آژانس های خارجی گرفته ایم و این رایت ها را ما از آژانس های ادبی مختلف خریده ایم اما نگران عرضه آن هستیم زیرا ممکن است بعد از اینکه ما رایتش را به یک ناشر بفروشیم ناشرین سوداگری پیدا شوند که شروع به ترجمه آن کتاب ها بکنند، برای همین پیوستن به کپی رایت می تواند ترجمه ما را متحول کند و همچنین تاثیر زیادی بر تالیفات ما داشته باشد.
پایان پیام/
نظر شما