خبرگزاری شبستان: مسجد در جامعه اسلامی کارکردهای متنوعی دارد و از آنجایی که محوریت تجمع امت اسلام به حساب می آید لذا بسیاری از آموزه های دینی از این مکان مقدس گسترانیده می شود. در واقع مسجد در شاکله دین مبین اسلام به اندازه ای از اهمیت برخوردار است که حضرت رسول(ص) در بدو ورود به مدینه ابتدا اقدام به ساخت مسجد کرد.
خبرنگار گروه مسجد و کانون های خبرگزاری شبستان در راستای بررسی اهمیت کارکرد مسجد در اسلام با حجت الاسلام والمسلمین «سید سجاد ایزدهی»، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به گفت وگو پرداخته است که حاصل آن را می خوانید:
- به عنوان اولین سوال اساسا یک مسجد توانمند، چه ویژگی ها و کارکردهایی را با توجه به شرایط جامعه امروز باید دارا باشد؟
به این سوال این گونه پاسخ می دهم که اساسا هر جامعه ای ممکن است دچار تنگناهایی شود اما در این تنگناها نیز فضاهایی باز تعریف می شود که جامعه را به مسیر و منطق اصلی خود هدایت می کند.
البته این منطق اختصاص به نظام اسلامی ندارد و همه نظام ها اینگونه هستند که در محدوده زندگی خود فضاهای بازی را تعریف می کنند که در زمان ایجاد بحران های روحی به افراد کمک کنند.
برای مثال در بسیاری از مناطق جهان مرسوم است در کنار مناطق مسکونی فضای سبز و یک پارک تاسیس می کنند، بنابراین در هر نظامی چنین فضاهایی برای تلطیف روحیه وجود دارد. اما در این میان نظام دینی تفاوت هایی دارد، در واقع نظام دینی به ویژه نظام دینی اسلام این فضا را حوزه معنویت در قالب مسجد تعریف و جایگاهی خاص برای مسجد لحاظ کرده است.
- از چه نظر مسجد در جامعه اسلامی چنین اهمیتی دارد؟
بهترین پاسخ آن است که اساسا مسجد در دین اسلام مکان تعریف شده و مقدسی است و از جایگاه والایی برخوردار است به نحوی که کسی که در مسجد باشد در زمان حضور در این مکان جزو عمرش محسوب نمی شود.
حال اگر این مسایل را از بعد جامعه شناسی بررسی کنیم متوجه منطق توصیه اکید اسلام نسبت به حضور در مسجد می شویم، چراکه مومنان در این جامعه زندگی می کنند و در نظام مومنانه جامعه اسلامی سنگ بنا نیز باید متناسب با این سبک زندگی باشد لذا مسجد بهترین گزینه برای ارشاد است.
- نقش منبر و روحانی مسجد در گسترش کارکرد مسجد چیست؟
یکی از اصلی ترین و تاثیرگذارترین نقش ها را روحانی مسجد بر عهده دارد که باید این کانون معنوی را از طریق ارایه مفاهیم دینی با بیانی متناسب با جامعه رشد و ارتقا دهد.
- تاثیر افزایش کارکرد مساجد در جامعه اسلامی چیست؟
هرگاه در نظام اسلامی مساجد شلوغ باشند نزاع ها و اختلافات به حداقل رسیده و آرامش نسبی برقرار شده است. در واقع اسلام با این پیش فرض که مسجد فضای روحانی است که به لحاظ روحی و معنوی فرد را ارتقا می دهد لذا مردم را به سمت آرمان های معنوی در مسجد سوق می دهد و همواره بر شرکت کردن در نماز جماعت مسجد تاکید شده است.
البته این مسئله از بعد دیگری نیز حایز اهمیت است چراکه جامعه امروز جامعه ای فردگرا شده است و همین حضور در مسجد سبب دوری از این فردگرایی می شود. چنانچه می بینیم، بسیاری از بحران های امروز معلول همین فردگرایی است که مسجد این رویکرد را از میان می برد. مسجد مشکلات روحی ناشی از فردگرایی را از بین می برد و هم روحیه تعاون و همکاری چندجانبه را برای هم پوشانی مشکلات ایجاد می کند؛
موضوع دیگری که وجود دارد آن است که چون دین ما با سیاست ما گره خورده است لذا اهداف ما نیز باید با محوریت مسجد به سرمنزل مقصود برسند؛ چنانچه پیامبر(ص) مسجد را محل تصمیم گیری های مهم و مشورت قرار می دهد.
از سوی دیگر بعد معنوی، محتوایی و حتی مادی مسجد سبب می شود بحران های موجود در جامعه از میان رود.
مسجد اهمیت بالایی در اسلام دارد، فکر می کنید چرا پیامبر(ص) در ابتدای ورود به مدینه به جای استراحت یا دیدار با سران قبایل به ارزیابی شرایط جغرافیایی و اجتماعی مدینه به فکر خرید قطعه زمینی برای تاسیس مسجد افتاد؟
پیامبر(ص) مسجد را با جامعیت ابعاد معنوی، روحانی و کارآمدی در جامعه اسلامی تاسیس کرد تا مردم علاوه بر عبادت بتوانند مشکلات خود را با حریت مسجد رفع کنند.
- در حال حاضر مهمترین مشکل در حوزه گسترش فرهنگ مسجدی چیست؟
متاسفانه برخی مناطق مساجد مناسبی ندارند و شاهد هستیم که چنین مناطقی با چه مشکلاتی مواجه می شوند. این در حالی است که بسیاری از مسایل جدی جامعه با ساخت مسجد و گسترش آن امکان مرتفع شدن دارد.
پایان پیام/
نظر شما