به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، آداب و رسوم سنتی در مناطق مختلف ایران در اعیاد و مراسمها مختلف زبانزد عام و خاص می باشد و در این بین نوروز یکی از اعیادی است که ایرانیان حساب ویژه ای برای آن باز می کنند و مراسم خاصی قبل و حین این ایام انجام می دهند.
مردم ایران زمین دارای آیین های کهنی هستند که این آیین ها و مراسم به همراه آثار و سرمایه های درخشان یک تمدن کهن، تنها چیزهای باقی مانده از یک هویت ملی است.
همدان نیز با توجه به اینکه یکی از استانهای تاریخی و فرهنگی کشور محسوب می شود، علاوه بر آن دارای تنوع قومیت، مراسم متنوع و زیبایی است که در طول زمان با اندکی تغییر همچنین از دیرباز تاکنون هر ساله انجام می شود.
هر چه اسفند ماه به پایان خود نزدیک می شود شور حال بیشتری در بین مردم به چشم می خورد و مراسم چیدن سفره هفت سین اندکی قبل از تحویل سال برگزار می شود.
یکى از مراسم جالب سنتى در روزهاى قبل از عید، کوسه و زن کوسه بود، که در نقش زن و شوهر چوپان ظاهر مى‌شدند و با ساز و دهل از روستاها به‌راه مى‌افتادند و به شهر مى‌آمدند.
تمام اندام این دو پوشیده شده بود و فقط دو سوراخ جلو چشمان و یک سوراخ جلو بینى داشت، روى لباس نمدى کوسه تعدادى منگوله دوخته شده که به اطراف آویزان بود و چون بلندى در دست داشت که یک سر آن برجسته بود و به آن 'قورچنگ' مى‌گفتند.
زن کوسه نیز روى لباس نمدى خود یک دامن کوتاه از چیت رنگارنگ مى‌پوشید. به این دامن پرچین، تومن قری' مى‌گفتند؛ کوسه و زنش با ساز و دهل وارد شهر مى‌شوند و تعدادى بچه‌ها به‌دنبال آنها راه مى‌افتادند.
آنها به هر خانه‌اى که درش باز بود وارد مى‌شدند و در محوطه حیاط شروع به حرکات جالب و خنده‌دار و رقص و پاى‌کوبى مى‌کردند. صاحبخانه‌ها نیز در حد وسع و طبع خود کمکى نقدى یا جنسى به آنها مى‌دادند،کوسه و زن کوسه همچون حاجى فیروز پیام‌آورن شادى نوروزى و بهار بودند.
در گذشته یکی از رسومی که هر سال شب عید انجام می شد شال اندازی بود، در این شب جوانان بر بالای پشت بام آتش روشن کرده به شادی می پرداختند.
بسیاری از جوانان در حالیکه صورت خود را پوشانده اند به بالای پشت بامها رفته و از دریچه آن (باجه) شالی را داخل خانه می انداختند.
صاحب خانه با دید شال، هدایایی از جمله گردو، شیرینی، تخم مرغ، پول و جوراب داخل شال گذاشته و آن را تکان می داد و صاحب شال نیز آن را بالا می کشید در این شب بیشتر مرسوم است که جوانانی تازه نامزد کرده به در خانه نامزد خود رفته و شال اندازی می کنند.
تخم مرغ رنگی عیدی بزرگترها به کودکان بوده است
علی اکبر محمودی وثاق، تاریخ گوی همدانی به خبرنگارشبستان گفت: عیدی کودکان در گذشته شامل تخم مرغ، گردو، شیرینی و پول بود که همین امر موجب شده تا در این ایام بازی گردو یا تخم مرغ بیشتر رایج باشد.
وی افزود: به هنگام ورود مهمان به وسیله گلاب پاش، گلاب را بدست میهمانها ریخته، می گفتند صد سال به این سالها و اگر مهمان صبح می آمد با شیر و شیر مال پذیرایی می کردند.
وی تصریح کرد: روز اول عید، بزرگ فامیل با تدارک غذای فراوان منتظر می شد تا دیگران به دیدن او بیایند و بعد به بچه ها عیدی می دادند.
تاریخ گوی همدانی ابراز کرد: دیدار از خانواده های صاحب عزا نیز یکی از آداب عید دیدنی است که به دیدار خانواده های عزادار رفته بر پشت بام آنها آتش روشن کرده و در مجمعی نان و خرما می گذارند و بدین طریق سعی می کنند که آنان را از عزا در بیاورند.
محمودی وثاق اظهار کرد: معمولا در روز عید همه خانواده ها سعی می کردندکه حتما غذایی خوب مانند سبزی پلو ماهی یا مرغ بخورند، به این امید که تا پایان سال از وفور نعمت برخوردار باشند.
وی افزود: در گذشته غذای مردم همدان آش و آبگوشت بوده و در شب عید نوروز ماهی دودی همراه با پلو مصرف می کردند.
بازگشایی بخت دختران با گرده زدن سبزه سیزده بدر
آهو اسکندری، یکی از شهروندان همدانی به خبرنگار شبستان گفت: درهمدان نیز مانند سایر مناطق ایران روز سیزده نوروز با آداب و مراسم خاص برگزار مى‌شد و از ساعات اولیه بامداد تمام اعضاءِ خانواده‌ها دسته‌دسته به طرف باغ‌ها و چمن‌زارهاى کنار رودخانه‌ها و کوهپایه‌ها مى‌رفتند.
وی افزود: دختران جوان سبزه های عید را بر بالای پشت بام یا در رودخانه می اندازند و برای بازگشایی بخت خود سبزه های سیزده را گرده می زدند.
وی تصریح کرد: دختران جوان نیت می کنند که سال آینده حتما ازدواج کنند و زنانی که بچه دار نشده اند دعا می کنند که سال دیگر با بچه به سیزده بدر بیایند.
اسکندری خاطرنشان کرد: یکی از غذاهای سنتی مردم همدان در روز سیزده بدر کوفته است و همچنین آجیل و سایر خوراک ی های باقی مانده از ایام نوروز نیز مکمل خوراکی های این روزمی باشد.
وی گفت: در آخرین ساعات روزسیزده سبزه هایی راکه برای نوروزریخته بودند، در رودخانه یا آب جاری می انداختند تا به قولی درد و بلا را با خود ببرد.
پایان پیام/
نظر شما