گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: پس از مدت ها انتظار مدیرکل جدید قرآن، نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش مشخص و محمدرضامسیب زاده ، منصوب گردید از آنجا که برنامه ریزی در حوزه های قرآنی و دینی یکی از دغدغه های آموزشی کشور برای تربیت نسل اینده و دستیابی به جامعه ای پاک و سالم است لذا جویا شدن از کم و کیف برنامه های قرآن و عترت و نماز در مدارس کشور ما را برآن داشت تا طی گفت و گویی حضوری با مدیرکل جدید قرآن، نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش به این مهم بپردازیم که متن این مصاحبه از نظرتان می گذرد.
متأسفانه منشور توسعه فرهنگ قرآنی انتظارات مالی را برآورده نکرد
یکی از مهم ترین اتفاقات مبارک طی سال های اخیرتصویب منشور توسعه قرآنی و برنامه ریزی کلان در این حوزه است.وزارت آموزش و پرورش به عنوان عهده دار مسئولیت آموزش عمومی قرآن در کل کشور چه اقداماتی تاکنون انجام داده است؟
پس از تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی مسئولیت کمیسیون آموزش عمومی قرآن به وزارت آموزش و پرورش سپرده شد که طبق مصوبات مقرر گشت 49 درصد اعتبارات قرآنی به این حوزه تعلق گیرد اما متأسفانه انتظارات مالی آن‌طور که می‌بایست برآورده نشد که شایدعلت این امر عدم اعتماد کافی به توانمندی وزارت آموزش و پرورش برای تحقق اهداف آموزش عمومی کشور باشد. اما مهم‌ترین نکته آن است که در حوزه فعالیت قرآنی اگر نهادها و گروه‌های مختلف به فعالیت می‌پردازند نباید هیچ‌گاه یکدیگر را نقض کنند. یکی از موفق‌ترین کمیسیون‌های شورای توسعه فرهنگ قرآنی کمیسیون آموزش عمومی کشور به همت وزارت آموزش و پرورش بود که با نظم و انضباط قابل توجهی جلسات هماهنگی خود را که نزدیک به 39 جلسه می باشد را با حضور مسئولان این حوزه برگزار نمود و همچنین با ارایه گزارش مبسوط از این جلسات و مستندسازی آن توسط وزارت متبوع پرداخته و شش کارگروه ویژه برای آن در نظر گرفته شد. تصویب نهائی اهداف آموزش عمومی قرآن کشور محصول این کمیسیون بود که در آن آموزش خواندن قرآن، درک معنای قرآن کریم، التزام به تدبر در آیات الهی، حفظ قرآن کریم، ترویج فرهنگ انس با قرآن، آشنایی با علوم معارف قرآنی و استفاده کاربردی از قرآن و تبعیت از احکام و دستورات قرآن و عترت به عنوان اهداف مطلوب یاد شده است. همچنین کارگروه آموزش عمومی، کارگروه طرح برنامه، کارگروه پشتیبانی و مالی، کارگروه روابط عمومی و اطلاع‌رسانی، کارگروه نظارت و ارزشیابی، کارگروه تهیه و تدوین سند راهبردی آموزش عمومی کشور از جمله: بخش‌های در نظر گرفته شده در این کمیسیون است .
کمبود بودجه تهدیدی جدی برای مدارس قرآنی کشور
یکی از فعالیت های نوپای وزارت آموزش و پرورش طی چندسال اخیر راه اندازی مدارس قرآنی کشوربود، فعالیت این مدارس را درحال حاضر چگونه ارزیابی می کنید؟
مدارس قرآنی کشور در بدو راه‌اندازی خود به دو بخش برنامه‌ای و فوق برنامه‌ای تقسیم‌بندی شد که در همان ابتدا 10 هزارمدرسه فوق برنامه ای پیش‌بینی شد که در بهترین فضا و زمان و با حضور معلمان زبده به تدریس موضوعات قرآنی می‌پرداخت اما متاسفانه به علت نبود اعتبارات کافی این مدارس نتوانست اهداف خود را محقق سازد و یکی از اشکلاتی که به وزارت آموزش و پرورش وارد است اصرار بر ادامه فعالیت این مدارس در ازای نبود اعتبار کافی می باشد ؛ اما مدارس قرآنی برنامه‌ای که تاکنون تعدادآن به 1900 مدرسه در کشور رسیده است فعالیت خود را به‌خوبی انجام می‌دهند، این مدارس در کنار برنامه‌ریزی انجام‌شده و کتب درسی برنامه‌های خود را پیش می‌برد. البته بحث اعتبارات نیز برای این مدارس نیز جدی است زیرا وقتی فقط 2 ساعت بحث قرآن به فضای آموزشی کشور اضافه می‌شود مشکلات جدی تر می شود اما ما در کنار این مشکلات تکلیف خود را کنار نگذاشته وبه موضوع غنی‌سازی کتب درسی قرآن ویژه این مدارس به شکل جدی پرداخته ایم.
آموزش قرآن از کلاس اول ابتدایی در مدارس کشور آغاز می شود
آموزش قرآن و امور دینی از سنین کودکی می تواند بیش از پیش موثر واقع شود؛شما چه شیوه ای را برای آشنایی دانش آموزان ابتدایی با قرآن کریم دارید؟
بحث فعالیت قرآن به عنوان یک بسته آموزشی در وزارت آموزش و پرورش در نظر گرفته می‌شود و ویژه ی قشرخاصی نیست البته ما به این نکته اذعان داریم که آموزش از همان اوان کودکی کودکی و به طور کلی آموختن هر نکته ارزشی در این سنین مانند حک‌کردن نقش بر روی سنگ است لذا ورود به مباحث آموزش قرآنی در سنین ابتدایی بسیار موثر خواهد بود و گوش‌دادن به اصوات زیبای قرآنی در این سنین بسیار مؤثر بوده و وزارت آموزش و پرورش نیز پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در راستای فعالیت‌های ارزشی و ترویج فرهنگ انس با قرآن کریم به این مهم توجه جدی نموده آموزش قرآن را از سال اول ابتدایی آغاز می‌کند.
برنامه ریزی برای هر اتفاق خارج از کلاس بر عهده معاونت پرورشی است
سهم معاونت پرورشی در فعالیت وزارت آموزش و پرورش چیست؟ این معاونت چقدر در اهداف در نظرگرفته خود موفق ظاهر شده است؟
وزارت آموزش و پرورش فعالیت خود را درحوزه آموزش قران کریم به سه بخش عمده تقسیم می‌کند:این وزارتخانه در بخش کتب درسی، معلم و ساعات آموزشی در سازمان پژوهش،در بخش موضوعات غیر کلاسی مانند : نمایشگاه قرآن، مراسم آغازین صبحگاه، ختم قرآن، مدارس قرآنی و غیره در معاونت پرورشی و فرهنگی با مسئولیت اداره کل قران عترت و نماز و در بخش جذب و آموزش معلمان در معاونت نیروی انسانی فعالیت می‌کنند. لذا معاونت پرورشی هر برنامه غیرکلاسی را در اوقات فراغت دانش‌آموزان در جهت آموزش ایشان برنامه‌ریزی می‌نماید که یکی از این برنامه‌ها حضور دانش‌آموزان در مسابقات قرآنی می باشد البته به علت اقتضای سن کم دانش‌آموزان ابتدایی حضور آنها در مسابقات قرآنی به صورت تشویقی انجام می‌شود و این رقابت‌ها از مدرسه تا مرحله منطقه‌ای بیشتر نیست اما در مقاطع دوره اول و دوم متوسطه این مسابقات شکل جدی تری گرفته و تا مرحله کشوری ادامه دارد.
ممارست روزانه با قرآن حلقه مفقوده آموزش و پرورش کشور
چرا با وجود آموزش ها، کتب و معلمان قرآنی در مدارس کشور هنوز سطح روخوانی و روانخوانی قرآن بین عموم مردم پایین است؟
آموزش قرآن وظیفه همه انسان‌هاست، اگر عده ای به این حوزه ورود پیدا نمی‌کنند شاید شرایط آن را ندارد لذا برای پیشرفت در حوزه‌های قرآنی و نمودهای همگانی آن باید هر فرد خودش میزان ممارست‌اش با قرآن را افزایش دهد، آن زمان دیگر به دنبال مسئول یا شخصی نمی‌گردد که چرا وضع آموزش قرآن در کشور مشکل دارد، پس باید هر کس به اندازه خودش نیاز به ممارست با قرآن را تقویت کند و روزانه به تلاوت قرآن کریم بپردازد که این نکته حلقه مفقوده آموزش و پرورش کشور است.
وزارت آموزش و پرورش اولین لبیک گو به منویات رهبری برای تربیت حافظان قرآن
یکی از طرح های کلان وزارت آموزش و پرورش نهضت تربیت حافظان قرآن در کشور بود.کمی در خصوص روند اجرایی و برنامه های آتی طرح ملی حفظ قرآن در مدارس کشور توضیح دهید.
راه اندازی سایت نهضت ملی حفظ قرآن در کشور، در راستای جامه عمل پوشاندن به فرامین و منویات مقام معظم رهبری مد ظله العالی مبنی بر تربیت 10 میلیون حافظ در کشور، نخستین گام برای لبیک‌گویی به فرمایشات ایشان می باشد که از طریق وزارت آموزش و پرورش راه‌اندازی شد و به صورت جدی برنامه‌های خود را پیش برد، امسال نیز این سایت در ادامه فعالیت خود و لزوم تقویت و آشنایی حفاظ با مفاهیم قرآن کریم ،حفظ موضوعی قران کریم را نیز نیز در دستور کارخود قرار داده و اغلب موضوعاتی را مطرح نموده است که بیشتر مورد کاربرد سنین دانش‌آموزان است و هر دانش‌آموز پس از 5 یا 6 سال می‌تواند به موفقیتی دست یاید که در گفتمانهای محاوره‌ای خود به آیات این مصحف شریف بپردازد . موضوع حفظ قرآن نیز جزوآموزش عمومی و زیرمجموعه کمیسیون آموزش عمومی منشور توسعه‌ی فرهنگ قرآنی بوده است اما به علت اعتبارات ناکافی این اهداف به میزان چشم‌گیری توفیق نیافت. گفتنی است، پیش از این طبق مصوبات در نظر گرفته‌شده مقرر گردیده بود که 50 درصد بودجه‌های قرآنی برای وزارت آموزش و پرورش و نزدیک به 20 درصد برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و 40 درصد برای سایر اقشار با جامعه هدف 17 میلیون نفر در نظر گرفته شود.
اگر به انسان سازی قرآن باور داریم می بایست برای آن اهمیت ویژه ای قائل شویم
چرا در حوزه تدریس قرآن از معلمان متخصص استفاده نمی شود؟ نحوه جذب شما برای معلمان قرآن چگونه است؟
سازوکارجذب معلمان قرآن در وزارت آموزش و پرورش به معاونت پرورشی و فرهنگی برنمی‌گردد البته در سال گذشته 5000 نیروی متخصص قرآنی جذب آموزش و پرورش شدند تا فعالیت های قرآنی را در مدارس به پیش ببرند این حقیقت نیز وجود دارد که در گذشته از معلمان دروس دیگر برای تدریس قرآن استفاده می‌شد که این موضوع نیز به باور ما برمی‌گردد. اگر ما قرآن را در کنار دوست‌داشتن، باورنیز داشته باشیم که برنامه زندگی و سعادت ماست آن‌وقت به آن اهمیت بیشتری می‌دهیم. تمام فرمایشات مقام معظم رهبری نیز بر همین نکته تاکید دارد که مسایل قرآنی باید به صورت کاربردی در زندگی افراد جاری و ساری شود البته امروزه این باور در بین خانواده‌ها و مسئولان مدارس به وجود آمده و عزم بیشتری برای ارایه آموزش‌های قرآنی غنی در مدارس آغاز شده است ؛ به هر حال آموزش و پرورش و صدا و سیما به تنهایی نمی‌تواند این باور را محقق سازد و هر کس به نوبه خود باید به کتاب انسان‌ساز قرآن باور و یقین داشته باشدو در راستای عملیاتی شدن آیات شریفه قران قدم بردارد که البته سهم آموزش و پرورش از از این امر خاص می باشد
باید بین انس و آموزش قرآن کریم تفکیک جدی به وجود آید و این نکته برای ما باور شود. قرآن کتاب کاملی است که تمام برنامه‌های سعادت بشری در آن نهفته است اما آموزش قرآن نیز سلسله مراتبی دارد. متاسفانه ما در مرحله اول انس با قرآن کریم محدود شده‌ایم در حالی که بعد از انس باید به سراغ آموزش‌های تخصصی قرآن برویم.
جذب 17 هزار روحانی در مدارس کشور و برپایی 55 هزار نماز جماعت
یکی دیگر از فعالیت اداره کل نماز،قرآن و عترت توجه به ترویج فریضه واجب نماز در مدارس کشور است، از برنامه های خود در این بخش بفرمایید.
اداره کل قرآن، نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش طبق اهداف پیش‌بینی‌شده در حوزه نماز شش طرح ملی را با جدیت در مدارس کشور دنبال می‌کند؛ آموزش عملی نماز، آشنایی با مراجع تقلید، جلسات گفتمان دینی با رویکرد نماز،پیوند مدارس و منازل با مساجد و نماز های جمعه و جماعت و برگزاری جشن‌های تکلیف از جمله طرح‌های شش‌گانه است. همچنین طی یکسال گذشته سند جامع نماز در شورای عالی وزارت آموزش و پرورش به تصویب رسید که این سند سهم هر معاونت را برای پیشبرد اهداف ترویج آشنایی دانش‌آموزان با نماز را مشخص می‌کند. همچنین جذب و ساماندهی روحانیون برای برگزاری نماز جماعت در مدارس، برگزاری مسابقات احکام اذان و انشای نماز از دیگر برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده ،در این حوزه می باشد همچنین مقام عالی وزارت جناب اقای دکتر فانی نیز طی چند روز گذشته با ابلاغ سیاست های 20گانه خود ،به توسعه، تعمیق و انس با قرآن کریم و سیره و روش اهل بیت (ع) و همچنین اقامه نماز در مدارس کشور با رویکرد حضور مدیران مدارس در نماز جماعات تأکید ویژه‌ای داشته‌اند. اگر مدیران مدارس خود نیز التزام عملی به احکام و نماز داشته باشند می‌توانند بقیه را نیز جذب کنند. گفتنی است، 30 دقیقه زنگ نماز در مدارس کشور برای همه الزامی بوده اما خواندن نماز جماعت و شرکت در آن برای دانش‌آموزان اختیاری است. لازم به ذکر است که توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز ز در بین دانش‌آموزان یک واجب شرعی است اما خواندن قرآن یک امر مستحب است. وزارت آموزش و پرورش و بالاخص معاونت پرورشی با جذب 21هزارامام جماعت روحانی در مدارس کشوراقدام به برگزاری 55هزار نماز جماعت در واحدهای آموزشی نموده است. لازم به ذکر است که 35 هزارامام جماعت فرهنگی نیز در مدارس به اقامه نماز می پردازند.
گنجاندن رشته مداحی و صحیفه سجادیه در مسابقات کشوری دانش آموزی
شما برای ترویج سیره اهل بیت(ع) و آشنایی دانش آموزان در راستای این اهداف چه برنامه هایی را پیش بینی کرده اید؟
اداره کل قرآن، نماز و عترت معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در راستای شناخت و معرفت بیشتر دانش آموزان و فرهنگیان نسبت به سیره و منش اهل بیت (ع) به عنوان بهترین الگوهای رفتاری ،فعالیت خوبی طی 2 سال اخیر داشته است و شورای سیاست‌گذاری نیز برای همین موضوع در نظر گرفته شده که در مناسبت‌های خاص مانند : دهه ی مبارکه فجر، ایام شهادت و ولادت ائمه معصومین علیهم السلام براساس مصوبات منظور شده در این شورا پیگیر برنامه‌های ویژه در این خصوص می باشند که در مدارس کشور پیگیری و اجرا می شود البته تمرکز برنامه‌های ما در دهه کرامت همزمان با ولادت حضرت امام رضا (ع)، ولادت حضرت معصومه (س) و حضرت احمد بن موسی (ع) است.از دیگر برنامه جدی مادر دهه بصیرت و ولایت همزمان با ایام عرفه تا عید سعید غدیر خم می باشد لازم به ذکر است که در ایام ویژه ماه مبارک رمضان نیز برنامه‌های ویژه‌ای را برای دانش‌آموزان در نظر داریم. گفتنی است، طرح زلال سرخ عاشورا ویژه ایام ماه محرم و صفر از دیگر برنامه‌های ما در حوزه عترت وزارت آموزش و پرورش است، امسال نیز با همکاری شبکه 2 سیما سوگوارهای تحت عنوان : "احلی من العسل را ویژه روز هفتم ماه محرم و شهادت حضرت قاسم بن الحسن (ع) با حضور دسته‌جمعی هیئات دانش‌آموزی برگزارشد و همچنین طرح "عطر انتظار" با رویکرد توسعه فرهنگ مهدویت از طریق توزیع نشریه و ویژه‌نامه در مدارس و همچنین برنامه‌ریزی برای ایام فاطمیه سلام الله علیها و همزمانی آن با عید نوروزو جلسات گفتمان دینی با موضوع قرآن، پاسخ به شبهات نماز و عترت از دیگر برنامه‌های اداره کل قرآن، نماز و عترت وزارت آموزش و پرورش است. از دیگر فعالیت‌های شاخص عترتی تشکیل 20 هزار هیئت مذهبی دانش‌آموزی و ثبت 9 هزار هیئت و برگزاری مسابقات مداحی و صحیفه سجادیه است. همچنین مرحله کشوری مرحله کشوری مسابقات قرآن ،عترت و نماز با دو رویکرد رشته‌های آوایی، شامل: اذان، قرائت قرآن، حفظ و مداحی در استان آذربایجان غربی و شهرستان ارومیه و رشته های غیرآوایی ،شامل :انشای نماز، احکام ، تفسیر قرآن، نهج‌البلاغه، مفاهیم قرآن و صحیفه سجادیه در استان خراسان رضوی برگزار می‌شود.
پایان پیام/
نظر شما