اول خانه تکانی دلها/ بیایید در بهار امسال روحیه شاداب داشته باشیم

به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، با فرا رسیدن ایام عید اغلب افراد به فکر خانه تکانی، شست و شو، گردگیری خانه و وسایل آن می افتند خانه تکانی و نظافت لزوما معادل با کار سخت نیست.

خانه تکانی یکی از رسوم بسیار قدیمی برای عید نوروز است و هر چند که آپارتمانی کوچک، بدون پستو، انباری و زیر زمین امروزی تقریبا در تمام مدت سال نسبتا تمیز هستند، اما تمیزترین خانه ها هم مدتی مانده به نوروز، برای شگونش هم که شده از بالا تا پایین شسته و روفته و برق انداخته می شوند.

سنت خانه تکانی رسوم پسندیده و ارزش هایی نیک عید خانه‌ تکانی است که یکی دو هفته پیش از عید خانه تکانی یا رفت و روب انجام می‌گیرد و مجددا اثاثیه را جابجا و گردگیری می‌کنند و دوباره آنها را می‌چینند در واقع مردم؛ قبل از رسیدن سال نو تحولی در زندگی خود می‌کنند و خانه را برای پذیرایی از میهمانان عید آماده می‌سازند.

هر یک از سنت‌های ما ریشه و عقبه‌ای دارد که بزرگترین سنت ایرانی‌ها که همان عید نوروز است غلبه گرما بر سرما، نور بر تاریکی و نیکی بر پلیدی را اظهار می‌کند که قدمت این رسوم به چهار هزار سال پیش نسبت داده شده که با خانه تکانی در روزهای پایانی اسفند شروع می‌شود.

در گذشته‌های نه چندان دور سنت خانه تکانی در همدان با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شد، پخت کماج، سمنو و پیچیده شدن عطر آن در کوچه‌ها آمدن بهار را نوید می‌داد.

خانه تکانی، سنتی دیرین در فرهنگ ایرانیان است که همزمان با آغاز بهار و آغاز نو شدن جهان هستی به عنوان آیینی زیبا جایگاه معتبری در باور و فرهنگ مردم یافته است.

در این میان مردم استان همدان نیز همگام با دیگر مردم پاک سرشت ایران زمین، با شروع ماه اسفند با خانه تکانی به استقبال عید و سال جدید می‌روند.

در گذشته خانه‌های قدیمی خشت و گلی بودند و حتی اتاق ها به ندرت رنگ شده بودند و بعضی از خانه‌ها سفید کاری هم نشده بودند و آنها هم که سفیدشده بودند اگر با کتیرا اندود نشده بود لباس میهمانها را سفید می‌کرد. 

در شروع خانه تکانی زنان همدانی دیوارها و سقفها را با جارو از تار عنکبوت که به آن (کتانه) می‌گفتند تمیز می‌کردند، آجرهای سفالی کف اتاق ها و حیاط، نظافت ویژه‌ای می‌طلبیدند هر چند نظافت حیاط باید هر روزه به دلیل طوفان و غبار انجام می‌شد.

در گذشته اتاق بسیاری از مردم قالی نداشت و با پلاس (نوعی زیلو)، زیلو و فرش نمدی پوشیده شده بود و روی آن را با پارچه‌های کلفتی که به آن روفرشی می‌گفتند، می‌پوشاندند.

دور اتاق ها با پتو پوشیده می‌شد و بالش و متکا یا پشتی مخملی برای راحت نشستن میهمان ها در کنار دیوارها قرار داده می‌شد.

پرده های کوچکی در بعضی خانه‌ها دوخته می‌شد که به آن تجیر هم می‌گفتند، بخش عمده‌ای از شستشوها به پرده اتاقها مربوط می‌شد، گرچه امروز راه ها و روش ها تغییر کرده است، اما هنوز رسم خانه تکانی در میان مردمان شهر رسمی پایدار و فرهنگی ماندگار است.

خانه‌تکانی، از شستن و تمیزکردن شروع می‌شود و تا بازسازی و تغییر دکوراسیون ادامه می‌یابد اما امسال بیاییم یک خانه‌تکانی به خانه‌تکانی‌های هر ساله‌ی خود اضافه کنیم؛ یک خانه‌تکانی که روح و روان خسته‌ی ما را پس از یک‌سال به‌طرز معجزه‌آسایی متغیر و دوست‌داشتنی کند. 

این خانه‌تکانی برخلاف خانه تکانی‌های دیگر، نه زحمت دارد و نه نیاز به مادیات؛ انتظار کمک هم از هیچ‌کس هم نخواهی داشت، اصلاً به‌تنهایی، هر انسانی قادر به انجام آن خواهد بود.

در آستانه‌ی بهاری دیگر، به خود بیاییم و نیک و عمیق بیندیشیم، به گذشته‌ها برگردیم، ناراحتی‌ها، بغض‌ها و کینه‌ها، کمبودهای عاطفی و نابسامانی‌های روحی، همه ‌و همه را در مقابل دیدگان خود قرار دهیم و ببینیم چه چیزهایی خانه‌ی دل را به مکانی تلخ و سرد مبدل ساخته است؟

خانه‌ی دل باید صاف، صیقلی، گرم و مهربان بباشد و درنهایت، خانه‌ی دل باید زیباترین و بانشاط‌ترین جلوه‌های بصری و معنوی را دارا باشد، پس در این بهار دل‌انگیز، هیچ‌کجا برای خانه‌تکانی، مناسب‌تر و واجب‌تر از دل نیست.

مبلغان فضیلت های خانه تکانی دل را برای مردم بازگو کنند

حجت الاسلام مصطفی رستمی، امام جمعه مریانج به خبرنگارشبستان گفت: مبلغان باید از این فرصت استفاده کرده و برای مردم فضیلت های خانه تکانی دل ها را بیان کنند.

وی با اشاره به اینکه ایام عید نوروز بهترین فرصت است که مبلغان با مانور دادن روی بحث خانه تکانی و نظافت، خانه تکانی دل از دشمنی ها، کینه ها و بدی ها را مطرح کنند، افزود: مردم باید آگاه شوند که اگر چنین بدی هایی را از دل خود بیرون کنند، نور خدایی جایگزین آن خواهد شد.

وی تصریح کرد: شیطان همیشه در کمین انسان است، بنابراین انسان باید با هوشیاری در اطاعت پروردگار باید تلاش کند عیدی به معنی واقعی داشته باشد.

نماینده ولی فقیه در دانشگاه بوعلی سینای همدان اظهار داشت: اشک و آه، یاد خدا، یاد مرگ و قیامت، تلاوت قرآن، تفکر، سحرخیزی، استغفار، ادای حقوق خلق و خالق همگی مایه صفای دل و جان آدمی و پاکی قلب است و هر یک اثر خاص خود را دارد.

حجت الاسلام رستمی با تاکید بر این که مردم در آستانه سال نو از اصراف کردن خودداری کنند و به فکر نیازمندان و افراد کم درآمد نیز باشند خاطرنشان کرد: همه باید تلاش کنند تا در راستای مسیری گام بردارند که تعریف شده و دقیق است. 

خانه تکانی یکی از آئین های قدیمی مردم همدان است

پروانه مظاهری، یکی از شهروندان همدانی به خبرنگارشبستان گفت: خانه تکانی یکی از آئین ها و سنت های نوروزی است که در روزهای پایانی اسفندماه انجام می شود.

وی افزود: انسان اول باید خانه تکانی دل خود را انجام دهد تا بتواند به دور از کینه و کدورت به استقبال بهار رفته تا سالی پر از شور و نشاط را آغاز کند.

وی تصریح کرد: خانه‌ی دل باید ساده، صمیمی و آرام، خالی از انواع بغض‌ها، کینه‌ها و سرشار از محبت‌ها و دوست‌داشتن‌ها باشد تا بتواند با دلی گرم و مهربان صله رحم خود را مطابق با دین اسلام انجام دهد.

خانه‌تکانی دل با بیرون‌ راندن تمامی بدی‌ها شروع شود

حامد بیدابادی، یکی از جوانان خوش ذوق همدانی نیز به خبرنگارشبستان گفت: بیرون‌ریختن تمامی نابسامانی‌ها، خاطرات بد، آزاردهنده و ناراحتی‌ها که سالیان سال است آن را در دل نگاه داشته‌ایم را قبل زا فرا رسیدن نوروزانجام دهیم.

وی افزود: خانه‌تکانی دل با بیرون‌ راندن تمامی بدی‌ها و جایگزین کردن هر آن‌چه نام و نشانی از خوبی‌ها دارد، شروع شود و سپس نوبت جابه‌جایی‌ها، تغییرات وسیع و اساسی‌ وسایل منزل است.

پایان پیام/