خبرگزاری شبستان: جایگاه گردشگری و جهانگردی در میان مسلمانان از آن جا بیشتر آشکار و روشن می شود که اگر به تاریخچه گردشگران مشهور نیم نگاهی بیندازیم در می یابیم که آمار جهانگردان مسلمان از لحاظ کمی به خصوص در قرون دور، نسبت به بقیه برتری چشمگیری داشته و دلیل این روند، سفارش و تاکیداتی بوده که در آموزه های دینی و آیات و روایات نسبت به این امر مهم صورت گرفته است که اگر به اهداف و مقاصد این بزرگان و فقیهان به دقت بنگریم موارد بسیاری در باب تعامل و خدمات متقابل بین مسجد و گردشگران مسلمان به روشنی قابل درک و توجه است.
یکی از اهداف مهم و اولیه این جهانگردان کسب علم و معرفت و دانش اسلامی بوده است و مساجد، نخستین مرکز برای ارائه این علوم به شمار می روند؛ چرا که در زمان های گذشته مساجد معروفی بودند که در کنار کارکرد عبادی، کارکردهای علمی، آموزشی و تبلیغی موثری داشتند و نمونه بارز آن را می توان در مسجد مدرسه های مشهور ادوار گذشته مشاهده نمود؛ اگر چه در حال حاضر نیز مساجدی وجود دارند که چنین نقشی را به خوبی ایفا می کنند.
عالمان و مدرسان معتبر و بزرگ جهان اسلام، مساجد و اماکن مذهبی را به عنوان پایگاه ترویج علوم و معارف اسلامی انتخاب می کنند و در آن کلاس های درس و بحث و دوره های آموزشی برگزار می کنند. حجره های متعدد در کنار حیاط مسجد و یا داخل آن، مکان هایی برای اقامت و استقرار مسافران و طالبان علم محسوب می شوند که از اقصی نقاط دور به این مساجد مراجعه می کردند. بسیاری از دیدارها و گفت و گوها و تبادل آرا با اندیشمندان و عالمان دینی از سوی گردشگران نیز در مساجد صورت می گرفت.
با توجه به این که مساجد از گذشته های دور تا کنون مهم ترین و اصلی ترین پایگاه فرهنگی و معنوی اجتماع بودند و همیشه آمادگی لازم را بری پذیرایی از مسافران و گردشگران داشتند و امکاناتی را هم در این خصوص فراهم می کردند محل رجوع و حضور گردشگران نیز غالباً در مساجد تعریف می شده است.
با توجه به این که یکی از اهداف مهم گردشگری مذهبی، زیارت است و زیارت نیز در میان مسلمانان از جایگاه مهمی برخوردار است این موضوع را می توان به طور دقیق تر مورد اهتمام و بررسی قرار داد. زیارت در لغت به معنای قصد کردن و ملاقات نمودن است و در اصطلاح به معنای ملاقات با اشخاص و یا اماکن ویژه که از نظر زیارت کننده، آن مکان یا شخص خاص، احترام برتری و شرافت ویژه ای داشته باشد. رفتن به اماکن مذهبی و یا ملاقات با اشخاص مذهبی و معنوی به این خاطر است که زائران از اعتبار قدسی و فضیلتی که در آن مکان و یا اشخاص وجود دارد بهره مند شوند.
در متون دینی مسلمانان تاکید می شود که به زیارت خانه خدا، مسجد پیامبر، بارگاه امامان شیعه و نیز قبور امامزادگان بزرگوار و عالمان دینی بروند؛ چنان که در دین مسیح به ویژه مذهب کاتولیک، مکانی در واتیکان وجود دارد که مسیحیان کاتولیک برای زیارت آن جا می روند.
باید اذعان داشت که در اسلام، زیارت هم زمان با بعثت پیامبر آغاز گردیده است؛ زیرا پایه گذار زیارت شخص رسول خدا بوده است. ایشان در سال 6 هجری به انگیزه فطری و کشش درونی خود به زیارت قبر مادر خویش رفتند و بر آن گریستند، به بازسازی آن محل پرداختند و پس از حجه الوداع به زیارت قبر مادر گرامی شان شتافتند. روایت شده که رسول خدا پس از زیارت قبر ایشان فرمودند: برای زیارت قبر مادرم از پروردگارم اجازه گرفتم و به من اجازه داده شد. پس شما نیز قبرها را زیارت کنید،زیرا مرگ را به یاد شما می آورد.
اگر نگاهی منصفانه و نظری با دقت به غالب مقصد ها و نقاط مورد بازدید چه برای گردشگران مسلمان و چه گردشگران غیر مسلمان با هدف بازدید از آثار تاریخی، ابنیه، اماکن قدیمی و مناظر دیدنی و عبرت آموز داشته باشیم پی می بریم که بسیاری از گردشگران، مساجد و اماکن مذهبی را به عنوان هدف اصلی و اولیه در بازدیذ و بهره برداری خود قرار می دهند.
منبع: کتاب خدمات متقابل مساجد و اماکن مذهبی و گردشگری/ مولف: محمد علی موظف رستی
پایان پیام/
نظر شما