خبرگزاری شبستان: در ارتباط با چگونگی خدمات و مزایایی که مساجد و اماکن مذهبی در اختیار گردشگری و گردشگران قرار می دهد موارد متعددی وجود دارد که سعی شده در ادامه به اهم این موارد اشاره گردد:
الف: کارکرد تاریخی و تمدنی مسجد
مسجد مظهر فرهنگ و هنر گوناگون اسلامی است. با مطالعه در ابعاد مختلف مساجد کشورهای اسلامی، می توان تصویر روشنی از تمدن تاریخ و فرهنگ اقوام مختلف مسلمان را به جهانیان ارائه داد. در طول تاریخ اعصار و آفاق مختلف، برای حفظ هنر اسلامی ملجایی پاک تر و نمایشگاهی امن تر از خانه خدا و مسجد یافت نمی شود و اشتراک مساعی اقوام مختلف اسلامی با وجود حفظ خاصیت های ملی و محلی در تکمیل و تزیین مساجد که نوعی جهان وطنی را در معماری اسلامی به نمایش گذارده است از مفاخر معنوی مسلمانان به شمار می آید.
مساجد در طول تاریخ محلی بود که در آن مسائل علمی و اجتماعی تدریس می شد و موضوعات تاریخی، جغرافیایی، اقتصاد و حتی علوم سیاسی نیز در آن جا مورد بحث قرار می گرفت. با توجه به مطالب گفته شده، امروز علی رغم این که هر یک از نقش های مسجد جایگاه خاصی را در نظام حکومتی کشورهای اسلامی به خود اختصاص داده است قدمت زمانی از ارزش های این مکان نکاسته و همواره در طول تاریخ، زمینه ساز تحولات تاریخی و دگرگونی های اساسی فکری و فرهنگی بوده است.
مسجد در طول تاریخ از دو جنبه طرح مباحث تاریخی در مسجد و کارکرد تاریخی مساجد از بعد مکانی دارای کارکرد تاریخی بوده است. در حال حاضر وجود آثار تاریخی و معماری و هنر اصیل ادوار تاریخی در مساجد نزد مورخین و گردشگران محقق، بهترین جایگاه و بستر برای تجزیه و تحلیل رویدادها و تحولات تاریخی در طول قرن های گذشته و ناب ترین مکان جهت تفسیر تاریخ گذشته محسوب می شود... از طرف دیگر بنای مساجد با قدمت چندهزارساله نیز بیانگر تاثیرپذیری تاریخی آن در طی قرن های گذشته است.
ب: کارکرد تفریحی و گذران اوقات فراغت
با توجه به آرامش حاکم برای فضای مساجد و اماکن مذهبی، که بیشتر جنبه تاریخی داشته و سرشار از آثار هنری و سازه و معماری اصیل موجود اسلامی و ایرانی است برخی افراد ترجیح می دهند که از این فضای موجود، برای گذران اوقات فراغت و سرگرمی و تفریحی بهره ببرند. در این راستا مساجد زمینه مناسب را برای چنین افراد و خانواده هایی فراهم می سازند.
ج: کارکرد گردشگری و زیارتی مسجد
اگر به تاریخ شکل گیری اسلام در عصر نبوی نظر کنیم مشخص می شود که آن حضرت در ابتدا با دعوت سری افراد و سپس با دعوت آشکار نزدیکان، پایه های تشکل حکومت اسلامی را بنا نهادند. از روش های موفق پیامبر برای ترویج اسلام، بهره گیری از موقعیت توریستی شهر مکه بود. در ماه های حرام، کافران از سرزمین های دور و نزدیک برای برگزاری مراسم حج به مکه هجوم می آوردند ، پیامبر اسلام از این فرصت به خوبی استفاده می کرد و آیین اسلام را بر آنان عرضه می کرد.
حتی این روند بعد از رحلت حضرت رسول نیز رواج داشت و مسافران به محض ورود به شهری به سوی مسجد جامع آن می رفتند؛ چنان که سفرنامه نویسان وقتی شهری را توصیف می کنند بیشتر از همه جا از مسجد جامع آن خبر می دهند. بدین جهت، در اکثر مساجد جامع امکانات رفاهی چون طویله در کنار مسجد برای مرکب های مسافران و حتی در بعضی از مساجد حمام در نظر گرفته می شد. در همین ارتباط حدیثی وارد شده است که السیاحه فی التی لزوم المساجد. و منظور از این حدیث این است که جهانگردی و جهان نگری در ملازمت با مسجد انجام می گیرد.
سالانه هزاران نفر از مسلمانان با نیت زیارت اماکن مقدسه و حضور در مساجد مهم، مقدس و قدیمی و آشنایی با تاریخ کهن به سرزمین های مختلف سفر می کنندکه در این میان مساجد با بافت قدیمی توام با معماری اصیل و هنری کم نظیر و عناصر تشکیل دهنده آن گنجینه فرهنگی با ارزشی به شمار می آیند که نمایانگر روند تاریخی حیات اجتماعی و عبادی آن است.
منبع: خدمات متقابل مساجد و اماکن مذهبی و گردشگری/ مولف: محمد علی موظف رستمی
پایان پیام/
نظر شما