گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: سال جدید نویدبخش شروعی دوباره است،همان طور که کهنگی ها در طببیعت از بین می رود باید کدورت ها و دلخوری ها نیز در میان انسان ها رخت بربندد چنانچه در دین مبین اسلام و آیات قرآن بر پیشه کردن صبر در نوع برخورد با دیگران برای رهایی از هر گونه تنش تاکید شده است.
خبرنگار سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، به مناسبت بهار طبیعت، به بررسی چگونگی از میان بردن کینه ها و کدورت ها ی قدیمی در سال جدید و آغازی دوباره برای زیستن بر مبنای اخلاق اسلامی با حجت الاسلام و المسلمین توانایی،استاد حوزه و دانشگاه به گفت وگو نشسته است که حاصل آن را می خوانید:
از میان بردن کدورت ها، بدگمانی ها در سال جدید چه طور ممکن است، به بیان دیگر بهار که خود نمادی از تحول و شکوفایی قلمداد می شود چگونه می تواند الگویی برای انسان مومن باشد؟
با توجه به دعای آغاز سال نو که تاکید بر تغییر احوالات دارد معتقدم که میتوانیم برای سال آینده در مورد مسوولیت های فردی و اجتماعی خودمان نام گذاری خاصی اخلاقی داشته باشیم و این رویه را در سال جدید به کار بریم.
زمانی که بهار از راه می رسد باید به گذر فصل ها توجه کنیم،به این که فصل بهار فصل شکوفایی است وفصلی که زمین دارد خود را آماده می کند تا محصول جدید بدهد لذا ما نیز از طبیعت این درس را بگیریم و از قوانین طبیعت تبیعت کنیم و از قانون خلا استفاده کنیم، از قانون خلا در قرآن به عنوان تزکیه یا دشده است : قد افلح من تزکی ... ،لذا مهمترین جلوه تزکیه درونی رهایی از کینه ها و کدورت ها است که اگر کدورتی باشد می توان خیلی راحت آن را از میان برد.
با بهره گیری از چه شیوه های می توان کدورت ها را از میان برد؟
اولین راهکار برای کنار گذاشتن کینه ها و کدورت ها تقویت روحیه ایمانی است، به طبع افرادی که از ایمان و تقوای بیشتری برخوردارند به صورت طبیعی کارشان را به خدا واگذار می کنند و بر اساس ضرب المثل معروف خدا جای حق نشسته همه کارهایشان را به خدا می سپارند و ذکرشان این است. راهکار دوم تقویت روحیه خوشبینی بعد از تقویت ایمان است، واقعیت آن است که رفتار انسان ها تحت تاثیراحساسات شان است،قرآن در این رابطه می گوید هرکس بر اساس شکل درونی خود عمل می کند.
بنابراین برای برطرف کردن کینه ها و کدورت ها غلبه بر احساسات و تغییر نگرش های منفی بسیار موثر است.
چنین رویکردی را در میان خانواده ها چگونه می توان گسترش داد و اساسا چه خانواده ای در این رابطه موفق تر است؟
بر اساس راهکاری که عنوان کردم به طبع خانواده ای که مبنای رفتاری شان ایمان به خدا باشد زمینه بخشش دیگران بیش از سایرین در کانون خانواده شان فراهم است، اما گاهی ممکن است، اما در مورد گسترش این نگاه و دوری از بدگمانی و کدورت قطعا رفتار والدین است که می تواند فرزندان و بعد از آن فرزندان فرزندان را تربیت کرده و چنین شیوه ای را در برخورد آنان تقویت کند.
همیشه گفته شده است که در سال جدید کینه ها و کدورت ها را از یاد ببرید،اساسا عواقی کینه و کدورت در زندگی افراد چیست؟
اگر اطلاع یابیم که کینه به دل گرفتن چه پیامدهایی دارد طبیعی است که دوری می کنیم، وقتی می دانیم سیگار ضرر دارد سعی می کنیم از آنها دوری
کنیم، کینه و کدورت سلامت جسم و بهداشت روح و روان را تهدید می کند و سبب تیره و تار شدن روابط خانوادگی و فامیلی می شود.
فردی که در خانواده ای رشد کرده است که تمام وقت اعضای آن خانواده در حال بدگویی از سایرین هستند و مدام قصد تلافی حتی هر سخن را دارند به طبع نمی تواند منشی متعادل داشته باشد و همان رفتار را الگو قرار می دهد.
علت بروز چنین نابه هنجاری هایی در سطح خانواده فارغ از مساله تربیتی چیست؟
اشاره خوبی بود،گاهی ممکن است فرد در محیط نا به هنجاری نزدگی کند،مثلا خانواده اش به لحاظ اخلاقی خانواده ای مقید باشند اما فرد در شرایط سختی رشد کرده و این شرایط برای او یک عقده به وجود آورده باشد لذا این مساله نیز می تواند سبب افزایش کینه به دل گرفتن ها و کدورت ها شود.
قرآن کریم چه توصیه ای به مومنان در برابر چنین رفتارهای ناپسندانه ای دارد؟
قرآن در آیات متعددی واکنس نشان داده است، در سوره فرقان ی گوید وقتی افراد نابه خرد با شما روبه رو می وشند در پاسخ به انها بگویید سلام، یا در همان سوره می گوید: عبادالرحمان کسانی هستند که از کنار امور بیهوده با کرامت نفس می گذرند.
خداوند در سوره اعراف آیه 199 می فرماید: خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ،یعنی گذشت پیشه کن و به [کار] پسندیده فرمان ده و از نادانان رخ برتاب . همچنین در آیه 159 سوره آل عمران آمده است: یا در سوره آل عمران آیه 159 خداوند به پیامبرد ستور میدهد : فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ، یعنی : پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد. همچنین در آِات 34 تا 36 سوره فصلت نیز نکات حایز اهمیتی مطرح شده است، از جمله اینکه نیکی با بدی یکسان نیست.
مصادیقی که از قرآن ارایه کردید موید چه رویکرد اخلاقی است؟
قرآن در این آیات در واقع دارد بر مصالح اجتماع تاکیید می کند و می گوید اگر می خواهید پیوندهای اجتماعی و خانوادگی به خصوص صله رحم در جامعه تقویت شود راهکار این است که افراد مسلمان از خطاهای یکدیگر بگذرند و همدیگر را مورد بخشش قرار دهند . قرآن صبر رابهترین روش برای دور کردن بدی ها می داند.
این مساله همچنین در روایاتی که از سیره زنگی ائمه عنوان شده است وجود دارد که همواره از خطای دیگران می گذشتند و پیوسته فرد خطاکار را مورد رحمت قرار می دادند تا تبوانند زمینه هدایت هرچه بیشتر آنان را فراهم کنند.بنابرانی بخشش درنگاه اسلام لت و کم آوردن نیست.
پایان پیام/
نظر شما