همکار برجسته ابوریحان بیرونی با «کوشیار گیلانی» در بازار کتاب

به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان، دکتر محمد باقری، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و تاریخ نگار، ریاض دان و اخترشناس کشور در همایش کوشیار گیلانی که امروز(7 اسفند) در تالار حمکت دانشگاه گیلان برگزار شد، اظهار کرد: براساس تحقیقات صورت گرفته کوشیار گیلانی در نیمه دوم قرن چهارم هجری و اوایل قرن پنجم هجری یعنی در سال 342 هجری شمسی در گیلان متولد شده است.

باقری با بیان اینکه کوشیار گیلانی با دانشمند بزرگ و پر آوازه ایران ابوریحان بیرونی هم عصر بود، افزود: کوشیار در سال 372 یعنی در سن 30 سالگی با دست خطی که از خودش موجود است مقارنه زحل و مریخ را با چشم رصد کرد.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: کوشیار بعدها به ری نزدیک تهران کنونی رفت و در آنجا با دانشمندانی چون ابوریحان بیرونی و ابو محمود خجندی مراوده و مبادله علمی داشت و پس از آن به گرگان قدیم نزدیک گنبدکاووس کنونی رفت و در آنجا مورد حمایت قابوس بن وشمگیر از پادشاهان آل زیاد قرار گرفت.

وی افزود: مهمترین اثر به جا مانده از کوشیار"زیج جامع" است که سه نخسه کامل آن در استانبول و هلند وجود دارد و در ایران نوشته‌ای از زیج جامع این دانشمند موجود نیست.
 

باقری اذعان کرد: از دیگر زیج‌های کوشیار که 200 زیج است، اکنون یکصد زیج به جا مانده است.

وی با اشاره به معنی زیج بیان کرد: زیج به معنی کتابچه نجومی حاوی جدول‌های عددی و روش‌هایی برای محاسبات نجومی است، این رساله دارای روش‌های محاسبات نجومی، جدول‌های کمیت‎های نجومی و توضیح ساختار عالم بر مبنای مدل بطلمیوسی است از همه جالبتر اینکه همه این محاسبات را با برهان ثابت کرده است، چندین نسخه خطی رساله زیج جامع به جا مانده است که مقاله اول و چهارم این زیج همراه با ترجمه عربی، فارسی و انگلیسی و شرح آن منتشر شده است.

وی به چاپ کتاب کوشیار گیلانی اشاره کرد و گفت: این کتاب نوشته خورشید عبدالله زاده است که زندگی نامه کوشیار گیلانی در آن تدوین شده است.

باقری بابیان اینکه زیج جامع و اصول حساب هندی و رساله اسطرلاب از جمله رساله‌های کوشیار است که به چاپ رسیده است،افزود: 43 مقاله به زبان ترکی، عربی، انگلیسی و فارسی از کوشیار گیلانی توسط پژهشکده گیلان شناسی به صورت سی دی تهیه شده است.

وی تصریح کرد: اثر احکام نجوم کوشیار به زبان انگلیسی و در زمان مغول‎ها به زبان چینی ترجمه شده بود که 16 سال پیش یک محقق ژاپنی توانست زبان چینی و انگلیسی را تحقیق و ترجمه کند که در سال 86 در دانشگاه گیلان به پاس این کار ارزشمند این محقق ژاپنی در مراسمی از وی تقدیر شد.

گفتنی است، همایش کوشیار گیلانی، اخترشناس و ریاضی دان برجسته ایرانی از امروز به مدت دو روز در تالار حکمت دانشگاه گیلان برگزار می‌شود.

پایان پیام/