نریمان مصطفایی، مدیرکل دفتر ستاد توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی وزارت راه و شهرسازی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار شبستان در بجنورد گفت: در حال حاضر یک هفتم جمعیت شهری کشور که حدود 5/7 میلیون نفر را شامل می شود و اغلب در شهرهای بزرگ است در سکونتگاه های غیررسمی ساکن هستند.
وی افزود: این گونه سکونتگاه ها به طور متوسط 25 الی 30 درصد جمعیت کلان شهرها و 20 درصد مساحت شهری کشور را شامل می شود.
وی متذکر شد: مطالعات انجام گرفته در 77 شهر کشور بیانگر این است که 88 درصد این گونه سکونتگاه ها در محدوده قانونی شهرها واقع شده اند.
مصطفایی خصوصیت مشترک این سکونتگاه ها را فقر برشمرد و تصریح کرد: از نظر کالبدی این گونه سکونتگاه ها متناسب با توان و استطاعت اقشار کم درآمد ساخته می شود که نتیجه آن گسست کالبدی از شهر اصلی همراه با خدمات نازل و مشکلات عدیده زیست محیطی است.
وی با بیان اینکه ساکنین این گونه سکونتگاه ها اغلب مهاجرین روستایی هستند که اقشار کم درآمد شهری نیز به آن رانش دارند، خاطرنشان کرد: افت تحصیلی در این گونه بافت ها 5/2 برابر بیشتر از شهر اصلی و رشد بیماری های عفونی 5/4 برابر شهر اصلی است.
وی متذکر شد: تراکم ناخالص جمعیتی در این سکونتگاه ها نیز به طور متوسط هزار و 500 تا 2 هزار نفر در هکتار است.
مصطفایی با بیان اینکه وضعیت اینگونه سکونتگاه ها در کشور در شرایط مساعدتری نسبت به سایر کشورها قرار دارد، گفت: از نظر مصالح ساختمانی اغلب این سکونتگاه ها در ایران از مصالح بادوام ساخته شده اند به گونه ای که می توان در زمینه ساماندهی آنها امیدوارانه تر وارد شد.
مدیرکل دفتر ستاد توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی وزارت راه و شهرسازی، با تاکید بر اینکه این پدیده نیازمند برنامه ریزی و مدیریت است، متذکر شد: رویکردهای متفاوتی از قبیل نادیده انگاری، امید به طرح های تعادل منطقه ای، آمایش سرزمین و ورود به درون محدوده شهر و حتی تخریب نسبت به این گونه بافت ها در کشور وجود داشته است.
مصطفایی، به راهبردهای موجود نیز اشاره کرد و اظهار داشت: مداخله در این گونه سکونتگاه ها می بایست به صورت همه جانبه باشد به نحوی که اقدامات کالبدی همپای اقدامات برای توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی انجام شود.
وی بسیج توانمندی های درونی این اجتماعات و به کارگیری سرمایه های اجتماعی در این سکونتگاه ها را در ساماندهی موثر دانست و گفت: توجه به این سکونتگاه ها می بایست در قالب طرح های ویژه تهیه شود.
وی همچنین تقویت بنیان های اقتصادی خانوارها، ارتقای شرایط محیطی، افزایش مهارت های فردی و آموزش را از مهمترین اقدامات مرتبط با این سکونتگاه ها برشمرد.
مصطفایی به اقدامات انجام شده در راستای ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه ها نیز اشاره کرد و تصویب سند توانمندسازی را از مهمترین اقدامات دانست و گفت: ایران اولین کشور در خاورمیانه و سومین کشور آسیایی است که دارای سند ملی توانمندسازی است.
وی به تهیه و تصویب مطالعات در 77 شهر در قالب 851 محله غیررسمی با مساحت 52 هزار و 443 هکتار و جمعیتی بالغ بر 5 میلیون و 900 هزار نفر نیز اشاره کرد و بیان داشت: از این تعداد 344 محله با مساحت 24 هزار و 318 هکتار و جمعیتی بالغ بر دو میلیون و 900 هزار نفر جهت انجام اقدامات کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به عنوان محلات در اولویت اول جهت مداخله و ساماندهی انتخاب شده اند.
مدیرکل دفتر ستاد توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی وزارت راه و شهرسازی، تشکیل ستاد ملی توانمندسازی در سطح کشور، استان و شهرستان به منظور تصویب و اجرای برنامه های ساماندهی و توانمندسازی این سکونتگاه ها را از دیگر اقدامات برشمرد.
وی یادآور شد: در راستای مطالعات مصوب انجام شده تا کنون، تعداد 167 پروژه با اعتباری بالغ بر 940 میلیارد ریال در سکونتگاه های غیررسمی 20 شهر کشور و تعداد 64 محله در قالب ارتقاء سرانه های خدمات شهری انجام گرفته و در حال انجام است.
وی متذکر شد: به منظور ایجاد هماهنگی بین بخشی نیز هم اکنون پیش نویس 6 تفاهمنامه همکاری بین بخشی با دستگاه های اجرایی استان تهیه و به استان ها ابلاغ شده است.
مصطفایی در پایان از اسکان غیررسمی و حاشیه نشینی به عنوان پدیده های عمده ناپایدار کننده توسعه شهری یاد کرد که به یکی از چالش های عمده تبدیل شده است.
پایان پیام/
نظر شما