حجت الاسلام امیرمحسن عرفان، استاد مرکز تخصصی مهدویت در گفتگو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان بااشاره به سه دسته نیروی انسانی مخاطب از نظر میزان انطباق مخاطبین رسانه با آرمان‌های مهدوی، گفت: باورمندان آگاه به آموزه مهدویت، بی اطلاعان از جنبه‌های معرفتی این آموزه و تردیدگرایان در آموزه مهدویت انواع مخاطبین رسانه مطابق با آرمان های مهدوی هستند.
وی خاطرنشان کرد: اگر جایگاه دین در دنیای کنونی و تأثیر پنهان و آشکار رسانه در شکل‌دهی و تحول ارزش‌ها و هنجارها به درستی واکاوی شود، آن گاه به راحتی می‌توان از آثار ناشی از عملکرد رسانه در تغییر نگرش به آموزه‌های دینی سخن گفت.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه مخاطب‌شناسی پویا از مهمترین راهکارها در پویایی و بالندگی رسانه در عرصه فعالیت‌های مهدوی است، اظهارداشت: ارتباط رسانه و مهدویت نیز اگر در چارچوب الگویی خاص به تعریف درآید، پویایی و بالندگی هر دو عامل یعنی رسانه و آموزه مهدویت را در پی خواهد داشت.
این پژوهشگر مهدویت بااشاره به اینکه گستره وجودی مخاطب برای رسانه، شبیه یک منطقه عملیاتی برای فرماندهان نظامی است، تصریح کرد: همان‌گونه که فرمانده نظامی، اگر بدون شناخت از منطقه، دست به عملیات بزند خطا کرده و امکان دارد با خطرهای بزرگی روبه‌رو شود، رسانه نیز دقیقاً همین‌گونه است. در وجود مخاطبان نیز موانع بزرگ و کوچک روانی و موقعیت‌های استراتژیک و... وجود دارد که اگر در صدد تسخیر مخاطب هستیم، باید به شناسایی او بپردازیم.
وی مخاطبین را یکی از مهمترین ابعاد و مؤلفه‌های رسانه دانست و بیان داشت: همه فرایندها و محیط‌های رسانه متکی بر مخاطبین آن است و اساساً تمامی برنامه‌ریزی‌های رسانه تنها در صورتی عملی و محقق خواهد شد که بتواند مخاطبین خود را هدف قرار داده و آنها را به سیر فرایند تحقق اهداف پیوند بزند. از این رو، شناخت مخاطبین رسانه از مهمترین محورهای شناخت رسانه می‌باشد.
حجت الاسلام عرفان ادامه داد: توجه به ظرفیت‌های فکری، عقلانی و تفاوت‌های فردی مخاطبان و در نظر گرفتن سطح درک و فهم مخاطب در ارائه نوع برنامه و پیام مهدوی نقش تعیین کننده‌ای دارد؛ زیرا ارسال پیام با هدف تغییر نگرش مخاطب صورت می‌گیرد.
این پژوهشگر مهدوی هدف از ترویج و ارائه یک پیام مهدوی را تغییر و دگرگون‌سازی بینش و نگرش مخاطب پیام برشمرد و گفت: بنابراین، توجه ویژه به مخاطب امری ضروری است، از این رو، اگر برنامه و یا پیام مهدوی متناسب با سطح فهم مخاطب نباشد، عملاً تأثیرگذار نخواهد بود.
وی افزود: از نظر میزان انطباق مخاطبین رسانه با آرمان‌های مهدوی، نیروی انسانی مخاطب دارای سه ماهیت؛ باورمندان آگاه به آموزه مهدویت، بی اطلاعان از جنبه‌های معرفتی این آموزه و تردیدگرایان در آموزه مهدویت تقسیم می شوند.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه کارکرد رسانه برای تأثیرگذاری بر افکار، احساسات و تمایلات هر سه گروه مهم است، گفت: به طوری که باورمندان به این آموزه حفظ شود و افزایش یابد، در صدد مقابله با دشمن برآمده و شبهات آنان جواب داده شود و اگر امکان آن بود برنامه‌های آنان خنثی شود و گروه مخاطبِ بی اطلاع نیز نهایتاً به باورمندان این آموزه تبدیل شوند.
این پژوهشگر مهدوی خاطرنشان کرد: به تناسب طبقه‌بندی مخاطبین نوع روش‌ها و تاکتیک‌های رسانه در ترویج اندیشه مهدویت نیز متغیر است، رسانه در ترویج اندیشه مهدویت باید به گونه‌ای طراحی شود که با جنسیت، سن، میزان آگاهی از آموزه مهدویت، هماهنگ باشد و همه یا حداکثر اقشار مردم را در برگیرد.
وی با تاکید بر اینکه بعد دیگری از مخاطب‌شناسی این است که توجه داشته باشیم، مخاطب ما از جایگاه برون دینی به اندیشه مهدویت نگاه می‌کند یا درون دینی، اظهارداشت: آن‌که نگاه برون دینی دارد، تحت تأثیر آیات و روایات قرار نمی‌گیرد و نسبت به آنان تعبد ندارد، بلکه از راه‌های دیگری، مانند استدلال و تعقل و توجه به کارکردهای منجی‌باوری و ... باید رشتة سخن را به دست گرفت.
حجت الاسلام عرفان با اشاره به روش های علمی مخاطب شناسی در حوزه مهدویت گفت: رسانه در عرصه مطالعات مهدوی باید با روش‌های علمی مخاطب‌شناسی، نیازهای همه مخاطبان را مورد توجه قرار دهد تا از این طریق بتواند اعتماد آنان را جلب کند و روز به روز بر کمیت و کیفیت مخاطبان خود بیفزاید. طبیعی است هرچه پیام رسانه به مخاطبان بیشتری برسد، اثربخشی رسانه در مدیریت افکار عمومی در عرصه منجی‌باوری و موعودباوری نیز بیشتر می‌شود.
این پژوهشگر مهدویت تصریح کرد: از منظر هدف و مقصود نیز تأثیرگذاری جدی و اساسی در ساختارهای نظام سیاسی و فکری مهدی‌باوران از اهداف رسانه‌زمینه‌ساز در ترویج اندیشه مهدویت است. به همین دلیل است که در رسانه‌ها ما با بالاترین سطح مبتنی بر به رخ کشیدن قدرت ایدئولوژی و تغییرآفرینی در نظام تصمیم‌گیری، تصمیم‌سازی در عالی‌ترین سطوح جامعه روبرو هستیم.
وی خاطرنشان کرد: تحقق انتظار کارکردی ناظر به نوآوری و شکوفایی از رسانه‌ها، اصلاح اساسی این باور را که "رسانه، تقویت کننده گرایش‌های دینی می‌باشد" می‌طلبد. نیل به چنین مقصود والایی، اقتضای آن دارد که رسانه از حالت نمادین و اطلاع‌رسانی و سرگرمی محض، خارج شود و مذهب و دین در کانون توجه قرار گیرد که این خود، تحوّل بنیادی نظام ارزش گذاری را در حوزه تولید برنامه‌های مهدوی با تحمّل همه هزینه‌های احتمالی ایجاب می‌کند.
پایان پیام/
نظر شما