خبرگزاری شبستان: وقتی در شهری بزرگ زندگی کنی که به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند مسافت زیاد بین محل کار تا منزل و ترافیک و ... تو را وا می‌دارد ساعات قابل توجهی را در خیابان‌های شهر بگذرانی، این اهمیت را به خوبی درخواهی یافت که شهر باید زیبا و جذاب باشد. باید وجود آثار هنری در قالب‌های گوناگون این حس جذاب را برای تو ایجاد کند که به شوق تماشایشان در کوچه و خیابان تردد کنی و حتی این هیجان را داشته باشی که در خیابان جدید و کوچه تازه‌ای که می‌روی چه کشف جدیدی خواهی کرد و تا چه اندازه حظ بصری خواهی برد.
چراکه نیاز به نوآوری در حوزه تبلیغات شهری ضرورتی انکارناپذیر است و باید هر روز فکری تازه و راهی تازه در تبلیغات شهری یافت تا شهروندانی هر چه پرنشاط‌‌‌تر را شاهد باشیم. شاهدش هم سخن مولانا که می‌گوید: هر دم به لباسی دگرآن یار برآمد! این باید سرلوحه متولیان امر تبلیغ در ابرشلوغ‌شهر ِ تهران باشد تا دل‌های سرگردان و مضطرب زیبایی ببیند و دل‌ها بسته‌شود به موی دوست تازه به تازه نو به نو!
و این اتفاق زیبا با نوروز سال 90 قرین گشت و تغییری شگفت در فضاسازی شهری تهران توسط شهرداری رخ نمود، که تهرانیان برخوردهای متفاوتی با این نوآوری را شاهد بودند.
دیدار با تبلیغات سه بعدی در ایستگاه اتوبوس
در جهت همین تازه به تازه و نو به نو شدن شهرمان، نوروز امسال شهرداری تهران تبلیغات سه بعدی را در ایستگاه‌های اتوبوس تهران نصب کردند که اتفاقی است تازه و خوب و امیدوارکننده!
بدون تردید شهرداری تهران با این نوآوری برای هرچه بهتر کردن شهر دست به این خلاقیت زدند چراکه قابل زندگی بودن در شهرها با وجود امید در شهروندان رابطه مستقیم دارد که یکی از راه‌های رسیدن به چنین اتفاقی باز گذاشتن دست هنرمندان در استفاده از خلاقیت‌های هنری و بروز این خلاقیت‌ها در قالب تبلیغات شهری است؛ ضرب‌المثلی داریم که می‌گوید: «آدمی به امید زنده است»
یکی از راه‌های قابل زندگی‌تر کردن در شهرها ایجاد امید در شهروندان است که این اتفاق با باز گذاشتن دست هنرمندان در استفاده از خلاقیت‌های هنری و بروز این خلاقیت‌ها در قالب تبلیغات شهری افتادنی است.
همچنین یکی از صفت‌هایی که شهرهای دنیا به ویژه پایتخت‌های کشورهای جهان برای آن رقابت می‌کنند «قابل زندگی بودن» است که به انگلیسی می‌شود: livable، که با اضافه شدن «ترین» هر بار بر اساس شاخص‌های موجود شهری از شهری دیگر پیشی می‌گیرد و به عنوان قابل زندگی‌ترین انتخاب می‌شود که با جست‌وجوی ساده‌ای در اینترنت به اطلاعات دقیقی از این ماجرا و نام شهرها دست خواهیم‌یافت.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز درباره زیبایی و روح‌نوازی شهر فرموده‌اند: «تهران باید به شهری با هویت ایرانی و اسلامی، زیبا و روح‌نواز، دارای رفاه عمومی، و مقاوم تبدیل شود.»
رهبر انقلاب اسلامی خواسته‌اند: «با برنامه‌ریزی بلند مدت و با پیگیری مجدانه، هویت ایرانی و اسلامی در تهران متجلی شود.» ایشان زیبا‌سازی شهر را متفاوت از تجمل‌گرایی دانسته‌اند و زیبا‌بودن شهر را از نظر روحی و روانی تاثیرگذار برشمرده‌اند.
تبلیغات سه بعدی در فضاسازی شهری، چرا و چگونه ؟
حالا بعد از این‌همه تعریف و تمجید از تبلیغات سه بعدی و لزوم طراحی شهری زیبا و چشم‌نواز بد نیست بگوییم اصلا این تبلیغات سه بعدی چیست؟
پیرو پاسخگویی به این سوال باید گفت؛ هر طرح تصویری تبلیغی در دنیای گرافیک و تبلیغات دارای ویژگی‌هایی است که کیفیت آن را تعیین می‌کند. بررسی این ویژگی‌ها می‌تواند معیار مناسبی در تعیین موفقیت و کیفیت آن اثر باشد.
اصل اول اثر تبلیغی و بصری شهری نیز جذابیت است؛ جلب توجه و نظر مخاطبان که در اینجا عموم شهروندان در رده مخاطبان اثر قرار می‌گیرند. بدیهی است که هر طرحی که بتواند نظر عموم مخاطبان را جلب کند و برای چند لحظه و یا حتی چند ثانیه بتواند ذهن مخاطب را درگیر مضمون مورد هدف کند اولین گام را به سوی موفقیت برداشته است. ویژگی دیگری که در بعضی آثار بصری وجود دارد نقش مخاطب در اثر است به گونه ای که مخاطب خود را در درون اثر حس کند یا اینکه شخص مخاطب جزیی از اثر باشد.
با توجه به این ویژگی ها باید گفت؛ از جمله ویژگی های تصویر سه بعدی استانداردهای خاص موجود در آن است که در بعضی وجوه کاملا متفاوت با استانداردهای هنر دو بعدی است. اساسا در هنر سه بعدی تلاش بر این است که تصویری از فضای سه بعدی با مختصات واقعی ارائه شود. این تصویر تلاش دارد تا فضایی را در درون یک سطح صاف و مسطح ایجاد کرده و به تصویر و اشیائ عمقی باور پذیر دهد. اما مضامین این نوع تصویر می‌تواند شامل سوژه‌های واقعی شهری یا سوژه‌های اغراق آمیز و اساطیری باشد.
نکته مهم و مشکل در این وادی آن است که تبدیل فضای دو بعدی به سه بعدی که در این کار انجام می شود محدودیت‌های فنی، منطقی و فیزیکی خاص خود را در پی دارد که این نوع محدودیت‌ها در آثار طراحی دو بعدی وجود ندارد همین محدودیت‌هاست که به روش طراحی سه بعدی شکل و جهت می دهد و آن را به یک سبک خاص و متمایز ارتقا می دهد.
نکته دیگر در طراحی سه بعدی اهمیت مخاطب است. اساسا طراحی‌های فنی هر اثر بر اساس جایگاه و حس مخاطب انجام می‌شود. برای مثال نوع جایگیری، زاویه دید، محل نصب و حتی میانگین قد مخاطبان در طراحی محاسبه لحاظ می‌شود در همین زمینه یکی از مهمترین نکات هر اثر محل دقیق نصب و اندازه آن است که از منظر طراحی بسیار حائز اهمیت است.
از منظر حضور مخاطب در فضای طرح نیز می‌توان به طرح‌هایی اشاره کرد که در آن محل قرار گیری اشخاص هم وجود دارد؛ مثلا در طرح صحنه‌ای روایت می‌شود که آبشاری در جریان است. در داخل طرح محلی برای نشستن کودکی قرار داده می‌شود، اگر کودکی در آنجا بنشیند تصویر نهایی این خواهد بود که آب آبشاری از ارتفاع بر سر کودکی که در پایین ابشار نشسته است، می‌ریزد و طرح‌هایی از این قبیل خرق عادت بودن مضامین طرح‌های سه بعدی و ساخت فضایی که در عالم واقع رخ نمی‌دهد نیز یکی دیگر از ویژگی‌های این هنر است که موجب جلب توجه مخاطب به سمت خود می‌شود و ذهن مخاطب را برای مدتی درگیر می‌کند. برای مثال پی به راز بیرون زدن شیئی از دیوار ببرد در حالی که تنها عکسی بر روی دیوار کشیده شده است که این خطای دید برای مخاطب جالب خواهد بود. و چنین حسی در بیشتر آثاری که بر ایستگاه های اتوبوس نصب بودند دیده می شد.
یکی دیگر از مشخصات طراحی تصویر سه بعدی اینست که اثر نهایی باید از زاویه خاصی دیده شود تا سه بعدی به نظر برسد که طراح محل خاصی را به عنوان مبدا و زاویه دید اصلی انتخاب می‌کند که احتمال حضور مخاطب در آن بیشتر است. این ویژگی باعث محدودیت هایی در طراحی می‌شود که کار طراحی را مشکل می‌کند. این محدودیت و عدم آگاهی عموم مخاطبان با آن، در مواجهه اولیه با این آثار و ابتکار شهرداری تهران سبب عادی دیده شدن آثار می شد اما پس از لحظاتی حضور در فضای ایستگاه ها و جابجایی های طبیعی مخاطبان در ایستکاه تصاویر سه بعدی به خوبی مشاهده و هیجان بینندگان را به دنبال می آورد.
شوق به تماشا را در شهروندان زنده کنیم
در پایان باید گفت؛ ویژگی اساسی طرح‌های سه بعدی همان وجه درگیر کردن مخاطب است که از طریق این درگیری می‌توان مضامین مورد نظر را منتقل کرد که هرچه مضمون طرح و تصویر غیر معمول‌تر و هیجان انگیزتر باشد این درگیری ذهنی نیز بیشتر خواهد شد. طراحان سه بعدی نیز با اطلاع از این موضوع بخش قابل توجهی از تصاویر سه بعدی را با مضامینی اکتیو ، اکشن و حتی گاهی خشن می‌سازند زیرا اساسا انسان رویدادهای اکتیو و هیجان انگیز را دوست دارد و به آن اشتیاق نشان می‌دهد.
امید است که خلاقیت‌هایی چون تبلیغات سه بعدی افزایش پیدا کند تا چشم ما شهرنشینان حظ بصری بیشتری ببرد و وقتی در اتوبوس و تاکسی نشسته‌ایم به جای بستن چشم‌ها و چرت زدن مشتاقانه به در و دیوار شهرمان نگاه کنیم. فراموش هم نکنیم که هر حرکتی در گام اول خود ممکن است با برخی کمی‌ها و کاستی‌ها مواجه باشد. مثلا این تبلیغات سه بعدی نورپردازی یا نصب خوبی نداشته باشند یا مشکلات دیگر اما شروع چنین خلاقیت‌های نوید اجراهای بی‌نقص دیگر را می‌دهد.
پایان پیام/
سید احمد عسکری-کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
نظر شما