به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، دکتر غلامرضا اعوانی، رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در آیین رونمایی از کتاب "ما و تاریخ فلسفه اسلامی"، که با حضور دکتر رضا داوری اردکانی، مولف کتاب، حجت الاسلام علی اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دکتر حمیدرضا آیت اللهی، رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در تالار کمال دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد، به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنانش با این بیان که "این کتاب واقعا یک کتاب است" اظهار داشت: در یک همچین جلساتی واقعا نمی توان آنگونه که شایسته و بایسته است، چنین کتبی را ارج نهاد و ما در موسسه حکمت و فلسفه تصمیم گرفته ایم که جلسات متعددی با حضور کارشناسان و اهل خبره، برای تحلیل و بررسی این کتاب تشکیل دهیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و موسس گروه فلسفه این دانشگاه، با اذعان به پیامی که در نام این کتاب وجود دارد که بسیار دقیق و با ظرافت انتخاب شده است، گفت: کتاب را نباید از دیدگاه صرف تاریخی و یا از دید فلسفه اسلامی نگریست، و کتاب صرفا در صدد بیان مسایل فلسفی نبوده است، بلکه ایده مهم این کتاب بررسی نسبت "ما با فلسفه اسلامی" است.
وی با بیان اینکه در یک نسبت، برای ایجاد یک رابطه، نیاز به دو طرف داریم، ادامه داد: در این نسبت دو طرفه، در طرف مقابل ما، فلسفه زنده ای قرار دارد که استاد داوری تلاش کرده است تا این ارتباط و نسبت را تشریح و تبیین نماید.
رئیس انجمن بین‌المللی فلسفه اسلامی(ISIP) با انتقاد از دیدگاه برخی شرق شناسان از فلسفه اسلامی، گفت: برخی بر این عقیده اند که فلسفه اسلامی، اصلا فلسفه نیست و صرف یک سری از آموزه های التقاطی است؛ در صورتی که باید حکیم شد تا سخن حکیم را دریافت و باید فیلسوف بود تا آموزه های فلسفی را فهم کرد.
وی با اشاره به فرازی از کتاب استاد داوری مبنی بر اینکه "در اسلام این فلسفه بود که باید از خود در مقابل دین و شریعت دفاع می کرد، در حالی که در غرب، مسیحیت از خودش، با فلسفه دفاع کرد" اظهار داشت: با همه این مباحث، فلسفه اسلامی در بسیاری موارد با بی مهری هایی از سوی نحله های مختلف روبرو شده است.
مولف کتاب "بررسی آراء و آثار افلوطین" نظریات و آرای ابن رشد درباره فیلسوفان اسلامی را به نوعی دلیل انکار غربی ها درباره فلسفه اسلامی دانست و گفت: ابن رشد می خواست یک ارسطوی خالص به دست دهد، و دلیل مخالفت او با ابن سینا، این بود که ابن سینا یک شارح نبود و وی درخواست ابوعبید که از ابن سینا خواست تا بر کتاب ارسطو شرحی بنویسد، را رد کرد.
وی با بیان اینکه سهرودی هم عصر ابن رشد بود و پس از خود یک مکتب نوین فلسفی را بنا نهاد، دلیلی کاملا روشن بر عدم انتهای فلسفه اسلامی پس از ابن رشد دانست و افزود: با همین رویکرد، در حالی که در غرب جدایی دین و فلسفه طرح شده بود، در شرق وحدت بین دین و فلسفه آغاز شده بود.
مولف کتاب "حکمت و هنر معنوی" در ادامه سخنانش به ارتباط سنتی بین آسمان و فلسفه در میان حکما و فلاسفه اشاره کرد و گفت: در دوره قدیم بین حکمت و آسمان جدایی مطرح نیست در حالی که در فلسفه های جدید غرب، این ارتباط کاملا زمینی شده است.
وی که به صورت پراکنده به نکات موجود در کتاب "ما و تاریخ فلسفه اسلامی" اشاره می کرد، در ادامه به مسئله فلسفه و کلام بحث شده در این کتاب پرداخت و گفت: فلسفه در مغرب و اسلام، سیر معکوس داشته است. در قرون وسطای غرب، متکلمان بودند که به فلسفه روی آوردند، در حالی که در اسلام، فیلسوفان که به مسایل کلامی توجه داشتند، به آنها صبغه فلسفه دادند.
عضو هیئت مدیره فدراسیون بین‌المللی انجمن‌های فلسفه جهان(FISP)، اشتراک مسایل کلام، عرفان و فلسفه را مطرح کرد و گفت: اگر فیلسوفی در یک سری مسئله مشترک بحث کند که نمی توان او را متکلم یا عارف خواند، بلکه بحث در روش است و تنها اگر از مبادی دینی و وحیانی استفاده کند، متکلم می شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش، به فواید و مزیت های کتاب "ما و تاریخ فلسفه اسلامی" پرداخت و گفت: یکی از مهمترین مزیت های این کتاب، استفاده گسترده از منابع اصیل گذشته است. یک فلسفه غربی خوانده، می تواند تاریخ فلسفه اسلامی بنویسد و چنین کسی می تواند نکاتی را تذکر دهد که کسانی که فقط فلسفه اسلامی خوانده اند، نمی توانند آن را درک کنند.
مدیر مسئول مجله "دانشنامه" از طرح طیف بزرگی از مسایل فلسفی و ارائه مطالب مهمی درباره فلسفه اسلام و ربط آن با فلسفه غرب به عنوان مزیت های دیگر این کتاب نام برد و افزود: پاسخ به شبهات یکی دیگر از فواید این کتاب است که این امر از دست هر کسی ساخته نیست و نیاز به تبحر زیادی در حوزه اندیشه دارد.
وی در همین باره افزود: این کتاب بررسی و تحلیل سیر عقل و عقلانیت در جهان اسلام است و به نوعی فلسفه ایران را نیز با دیگر کشورها مورد بررسی قرار می دهد.
استاد برگزیده نخستین همایش چهره های ماندگار در عرصه علم و فرهنگ، در پایان سخنانش از رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خواست تا این کتاب توسط مترجمانی قابل و توانا، به زبان عربی نیز تنظیم و ترجمه شود.
پایان پیام/
نظر شما