به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری شبستان، مراسم تودیع و معارفه مدیر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ «محمد اللهیاری فومنی» و «علی شجاعی‌صائین» سه شنبه اول بهمن ماه با حضور «سیدعباس صالحی» معاون فرهنگی وزیر ارشاد در سالن اجتماعات دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برگزار شد.
«سیدعباس صالحی» معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی با اشاره به وظایف متعدد اداره کتاب معاونت متبوعش، گفت: دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی شرح وظایف بسیاری دارد اما وضعیت به گونه ای پیش رفته که این وظایف متنوع به یک وظیفه یعنی نظارت، بررسی و ممیزی کتاب، تقلیل یافته است. به عبارت دیگر حوزه‌های متنوع این اداره به نحوی به یک وظیفه محدود شده و همه ضعف ها و قدرت ها گویی از زاویه این وظیفه دیده می‌شود.
وی توضیح داد: حوزه نشر صدها مساله دارد که از این میان حداقل 10 تا 15 مساله عمده است مانند مباحثی چون نشر زیرزمینی، کتاب‌سازی، حضور کتاب در فضای بین‌الملل، توزیع، ویترین‌ها و اقتصاد نشر اینها مسائل اصلی و عمده هستند نه حاشیه‌ای. اگر ما بتوانیم فضای درست گفتگو را فراهم کنیم و حرمت اهل اندیشه را حفظ کنیم بسیاری مشکلات دیگر نیز حل خواهند شد. من واقف هستم بر آنچه که بر اهل قلم و اندیشه گذشته است و می‌دانم که اتفاقات خوبی نبوده اما مهم این است که سرمنشأ این اتفاقات را پیدا کنیم. این اتفاقات برای ایران که با شعار فکر و فرهنگ جلو آمده کارنامه خوبی را نمایان نمی‌کند، باید تلاش کرد حرمت اهل فرهنگ حفظ شود و آنها احساس نکنند که در یک گلخانه‌ای و یا تاریک‌خانه‌ای تولید اندیشه می‌کنند.
صالحی با اشاره به عوامل متعددی که در اتفاقات گذشته دخیل بوده، برخی از آنها را برشمرد و گفت: بخشی از این عوامل به نظارت و ممیزی باز می‌گردد، اما بخش دیگر این عوامل به عدم تشکیل هیات‌های نظارت بزرگسال مرتبط است که ما پس از ورود به دولت به صورت جدی آن را پیگیری کردیم. با آقای جنتی که به مباحث حوزه نشر مکتوب تعلق خاطر دارند بر سر یک هیات نظارت توافق شد و ترکیب نسبتا خوب و قابل دفاعی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شد و اینک در دستور کار شورا قرار گرفته است.
وی افزود: با فعالیت این هیات این بخش از ساختار نشر قوام پیدا می‌کند و اگر آقای اللهیاری از این اقبال برخوردار نبود که در ساختار قوی حرکت کند، آقای شجاعی می‌تواند با یک ساختار قوی حرکت کرده و مسیر را از چندگانه بودن دور کند.
معاون امور فرهنگی ارشاد به فضای امنیتی حاکم در سال 88 بر جامعه اشاره و خاطرنشان کرد: نگرش‌های امنیتی پس از سال 88 حوزه‌های مختلفی را در بر گرفت و تنها مختص به اداره کتاب نبود و تمام حوزه های فرهنگی را در بر گرفت و سلایق مختلفی حاکم شد؛ سلیقه‌ای معتقد بود که بر همه چیز باید دخالت کرد تا امنیت شکل گیرد در حوزه نشر نیز دخالت کرد و نتایج خود را به بار آورد.
وی این عامل را سبب بد اقبالی‌های اللهیاری دانست و بیان کرد: وی در فضایی مدیریت اداره کتاب را در دست داشت که مدیریت کلان کشور با این نگاه قالب همراه شد. طبیعی بود که احتیاط ها و استفسارها تاثیر خود را داشته باشند. اهل فرهنگ مجبور شدند نه براساس نظر کارشناسی خود بلکه بر اساس استعلام و احتیاط عمل کنند. ظاهرا عده‌ای دوست دارند که ضعیف‌کشی کنند در حالی باید دید چه کسانی مسئولیت اصلی را بر عهده داشتند ما یک دوره‌ای داشتیم که برخی اقدامات آن قابل دفاع نیست اما عقلانیت، انصاف و اخلاق حکم می‌کند که عامل اصلی را شناسایی کنیم.
صالحی در ادامه گفت: زمانی که وارد حوزه ارشاد شدم برداشتم این بود که به مانند کشورهای توسعه یافته با تغییر دولت و کابینه و معاونان رده‌های میانی و کارشناسی نباید تغییر چندانی کنند. بنابراین با این تفسیر جلو آمدم که بررسی کنم چه دوستانی که شایستگی‌ها و صلاحیت‌هایی دارند و در صورت امکان با آنها به همکاری ادامه دهم. تلاش کردم اینچنین نیز باشد اما پیشنهاد اللهیاری این بود که از مدیریت اداره کتاب انصراف دهد و فرد دیگری جانشین او شود. شاید تفسیر بیرونی تعویض سریع مدیر اداره کتاب بود اما این پیشنهاد شخص آقای اللهیاری بود. ایشان استدلال‌هایی داشتند که منطقی بود می‌گفتند اگر در فرصت طولانی در اداره کتاب بمانم که شما مدیر جدید را معرفی کنید شرایط به هم می‌ریزد. با پیشنهاد ایشان به سرپرستی آقای کمالی‌نژاد رسیدیم و ایشان این همکاری را با جدیت و اخلاقیات خوب پذیرفتند.
وی به نکاتی که در انتخاب مدیر اداره کتاب اشاره و اظهار کرد: با این معیارها افراد مختلفی در لیست قرار گرفتند تا در نهایت به آقای شجاعین صائین رسیدم؛ نخست در نظر داشتم شخصی باشد که هم به اصل آزادی فکر و اندیشه اعتقاد داشته باشد و هم به قانون، آزادی است که فکر و فرهنگ را محیط‌بانی می‌کند و قانون است که هرج و مرج را جلوگیری می‌کند. دومین معیار من کتاب‌شناس بودن و الفت داشتن با کتاب بود. اینکه شخصی باشد که کتاب را با تعرف دیگران نشناسد بلکه با کتاب زندگی کرده باشد.
صالحی توضیح داد: همچنین در نظر داشتم فردی باشد تا حرمت ناشر و مؤلف را به خوبی نگه دارد و توانایی تعامل و گفتگو با ناشر و مولف را داشته باشد چرا که بخشی از اتفاقات ناخوشایند گذشته ریشه در این داشت که حرمت اهل فرهنگ آنچنان که باید رعایت نمی‌شد بنابراین باید فردی را انتخاب می‌کردیم که بتواند با تفاهم با ناشران دست یابد. آشنا بودن با فرآیندهای انتشار کتاب و قدرت مدیریت و تسریع در امور، انتخاب بررس‌های خوب و دستیابی به بررسی‌های باکیفیت از دیگر معیارها بود. انتشار 60 تا 70 هزار عنوان کتاب در سال نشان‌دهنده حجم کمی عناوین وارده به اداره کتاب است که این حجم اقتضا می‌کند که اداره کتاب از بررسان کیفی و ممتازی برخوردار باشد. بی‌حاشیه بودن معیار دیگر من بود می‌خواستم فردی از اهالی فرهنگ باشد نه اهل سیاست. بی‌حاشیه بودن شخصیتی نیز بسیار مهم است و حوزه کتاب زمانی موفق است که فضای بی‌حاشیه و کم‌حاشیه داشته باشد.
وی گفت: باید فردی را انتخاب می‌کردم که به اصول و سیاست‌های کلان نظام و رهبر انقلاب و همچنین سیاست‌های فرهنگی دولت معتقد باشد. نگاهش نگاه وفادارانه‌ای به این تعهدات است. انشاءالله که آقای شجاعی تلاش کنند تا مسیر رو به جلوی ترسیم شود.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در پایان با بیان اینکه تنها وظیفه مدیر اداره کتاب نظارت و بررسی نیست، بیان کرد: ذهن وی باید متوجه بررسی‌های متقن باشد و باید افق 3 لایه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت را ترسیم کند و همچنین حوزه‌های دیگری غیر از ممیزی و نظارت نیز مدنظرشان قرار بگیرد.
پایان پیام/
نظر شما