این روزها تبلیغات اجتماعی در راستای افزایش جمعیت و فرزند آوری در سطح شهر شاهدیم که با یک گل بهار نمی شود و فرزند بیشتر زندگی شادتر، در جامعه میان صاحبنظران درباره ی افزایش جمعیت و اینکه در آینده با جمعیت پیر روبه رو هستیم؛ پیرو سخنان مقام معظم رهبری اجماع وجود دارد اما صاحبنظران معتقدند باید زیرساخت ها از لحاظ اجتماعی، فرهنگی و اجتماعی در کشور فراهم شود تا نرخ جمعیت افزایش یابد در غیر این صورت فرزند آوری بیشتر یک شوخی تلخ اجتماعی به حساب می آید.
در این رابطه مجید ابهری مختصص علوم رفتاری و آسیب شناس اجتماعی و امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه مهمان خبرنگاران اجتماعی خبرگزاری شبستان شدند و به گفت و گو پرداختند که در زیر می خوانید:
مجید ابهری: جامعه دچار پرکاری فرهنگی بیرونی و کم‌کاری فرهنگی درونی شده است
مجید ابهری درباره ی نظر خود در خصوص سیاست ها و اقداماتی که در راستای افزایش جمعیت در کشور صورت می گیرد گفت: اکنون دچار پرکاری فرهنگی بیرونی و کم‌کاری فرهنگی درونی هستیم.
وی با بیان اینکه باید جمعیت را از لحاظ رشد کمی و کیفی بررسی کنیم، اظهار کرد: پیش از انقلاب اسلامی " فرزند کمتر زندگی بهتر" شعار جامعه بوده است و این مسئله به پس از انقلاب اسلامی هم کشیده شد و زندگی کوپنی باعث افزایش جمعیت در روستاها و برخی از خانواده‌ها شد و در دانشگاه‌ها بهداشت و تنظیم خانواده تدریس داده می‌شد.
زیرساخت های ضروریی کشور را برای افزایش جمعیت نداریم
وی با بیان اینکه اما اکنون دچار بلاتکلیفی هستیم، خاطرنشان کرد: از یک سو می‌خواهیم جمعیت را افزایش دهیم و از سوی دیگر زیرساخت‌های ضروری را در کشور نداریم.
ابهری با اشاره به اینکه اکنون برخی از مدارس‌های کشور دوشیفته و سه‌شیفته است و 30 درصد مدارس ما دارای بخاری نفتی هستند، اظهار کرد: هنوز شیر خشک قوطی هشت هزار تومان و هر یک عدد پوشک بچه بیش از هزار تومان است یک کارمند چگونه می‌تواند از پس از این هزینه‌ها حتی برای یک فرزند برآید.
تشویق به فرزند آوری اکنون جنبه فرهنگی وتبلیغی دارد نه کاربردی
وی با تأکید بر اینکه دولت زیرساخت‌های لازم را برای فرزندآوری فراهم نکرده است، خاطرنشان کرد: تشویق به فرزندآوری فقط یک جنبه تبلیغاتی و فرهنگی دارد نه کاربردی، اکنون اگر کسی بخواهد خانه‌ای اجاره کند قبل از هر چیزی می‌پرسند چند فرزند داری، در این شرایط چطور افراد می‌توانند بیش از یک فرزند بیاورند.
این آسیب‌شناس ادامه داد: هنوز برای کودکان اسباب‌بازی‌ها طیف‌بندی نشده است و 95 درصد بازی‌های رایانه‌ای ما از خارج از کشور با محتوای سراسر خشونت و مسایل جنسی وارد می شود بنابراین چطور بگوییم خانواده‌ها بچه‌دار شوند.
وی افزود: بنابراین فرزندآوری و افزایش جمعیت با مصاحبه، جلسه، برگزاری همایش درست نمی‌شود بلکه باید کارهای کاربردی صورت گیرد.
فرزند آوری بدون فراهم کردن زیر ساخت یک شوخی تلخ اجتماعی است
وی افزود: برای مثال یک سازمانی به ازای هر یک بچه یک سکه می‌دهد که این یک شوخی تلخ و یک توهین اجتماعی است چرا که با یک سکه کوچک‌ترین هزینه‌های فرزند هم تأمین نمی‌شود.
ابهری ادامه داد: وقتی زیرساخت نداریم و مهدکودک‌ها نصف حقوق یک کارمند است بنابراین فرزندآوری یک شوخی تلخ اجتماعی است.
وی افزود: ما هر کاری را یک‌دفعه بزرگ می‌کنیم، کتاب و مقاله می‌نویسیم، همایش برگزار می‌کنیم. مصاحبه می‌گیریم اما پس از مدتی تمام نتایج به فراموشی سپرده می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه 20 سال دیگر یک جمعیت سالمند و میانسال خواهیم داشت، خاطرنشان کرد: از نظر رفتارشناسی خود سالمندی آسیب‌هایی دارد چرا که دارو و درمان‌ها زیاد باید شود و سالمندان نگهداری و مراقبت می‌خواهند.
تا 20 سال بعد با این نرخ رشد باید نیروی کار وارد کنیم
وی با تأکید بر اینکه جمعیت ایران با توجه به گستره جغرافیایی، منابع طبیعی باید افزایش پیدا کند، خاطرنشان کرد: اکنون نرخ رشد جمعیت ما 8/1 است اگر با این نرخ رشد جلو برویم 20 سال دیگر باید نیروی کار وارد کنیم.
وی پیشنهاد داد: باید یک کارگروه از صاحبنظران اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، درباره افزایش جمعیت با مدیران دولتی تشکیل شود و صحبت از فرزندآوری به عنوان یک بحث اجتماعی خوب است اما هیچ‌کس با شرایط اقتصادی و اشتغال حاضر فرزندآوری نمی‌کند.
وی افزود: از همین رو وارد مرحله کاهش ازدواج می‌شویم که شاهدیم در شش ماهه اول امسال 5/3 درصد آمار ازدواج کاهش نسبت به سال قبل داشته است و 8 درصد طلاق افزایش پیدا کرده است.
قرایی مقدم: کاهش جمعیت به دلیل تغییر ساختار ذهنی زنان
امان‌الله قرایی‌مقدم هم با تأیید صحبت‌های ابهری ادامه می‌دهد: بنده با تمام صحبت‌های آقای ابهری موافق‌ام و کاملا درست است و زیرساخت‌هایی همانند کار، اشتغال‌زایی و امید به آینده در کشور وجود ندارد و اگر بخواهم یک بحث مختصری به این مسئله اضافه کنم این است که باید ساختار ذهنی زنان تغییر یابد.
وی افزود:زنان اصولا ساختار فکری‌شان با گذشته که از ثمرات بد نهاد های تعلیم و تربیت و است، تفاوت کرده است.
قرایی‌مقدم ادامه داد: تعلیم و تربیت باعث شده است زنان همه جوانب را از جمله اشتغال، مسکن، تأمین هزینه فرزند با چه مقدار حقوقی را فکر کنند، بنابراین ساختار ذهنی و فکری زنان به طور کلی تغییر کرده است.
مسئله باروری زیاد در جامعه قبح دارد
وی اظهار کرد: بسیاری از افراد طبقات مرفه کشور وسایل و امکانات فرزندآوری را دارند اما تمایلی به فرزندآوری زیاد ندارند و اکنون اولاد از طریق انتخاب نه از طریق اتفاق صورت می‌گیرد و مسئله باروری زیاد در جامعه قبح شده است.
این جامعه شناس با اشاره به تئوری حد تناسب جمعیت اظهار کرد: جمعیت باید همواره از رشد اقتصادی کمتر باشد، بنابراین باید مسکن، آب، برق، گاز، بهداشت و رفاه در جامعه وجود داشته باشد و همه مردم رفاه نسبی داشته باشند.
قرایی‌مقدم با بیان اینکه امروزه جمعیت‌شناسان دریافته‌اند نه گرسنگی نه فقر بلکه فکر و ذهنیت زنان برای فرزندآوری تغییر یافته است، اظهار کرد: جمعیت‌شناسان معتقدند مهم‌ترین وسیله افزایش و کاهش جمعیت آموزش و پرورش است.
این استاد دانشگاه افزود: اکنون زنان رفاه‌طلب شده‌اند و می‌‌گویند یک بار به دنیا آمده‌ایم و یک بار از دنیا خواهیم رفت، بنابراین باید یا فرزند نیاوریم یا یک فرزند کافی است.
این جامعه شناس افزود: اکنون کشور دارای 12 میلیون دانش‌آموز است در حالی که در دهه 70، 14 میلیون بود؛ بنابراین شاهدیم که ذهن روستاییان هم تغییر یافته است و آنها هم فرزند کمتری می‌آورند.
وی اظهار کرد: ارایه آمارهای طلاق و بیکاری موجب می‌شود تا افراد از فرزندآوری هراس دارند.
فرمان رهبری باید عملیاتی شود
قرایی‌مقدم با بیان اینکه فرمان مقام معظم رهبری برای افزایش رشد جمعیت کاملا درست است، اظهار کرد: ما با پیری جمعیت در آینده روبرو خواهیم شد و آینده کشور در خطر است اما باید دید مسوولان چگونه فرمان رهبری را عملیاتی می کنند در حالی شعار هایی همچون اصلاح الگوی مصرف و حمایت از کار و سرمایه ایرانی الان کجا رفته است.
وی راهکارهای افزایش جمعیت را اینگونه بیان کرد:باید ذهنیت زنان عوض شود، امید به آینده افزایش و نرخ بیکاری و طلاق کاهش یابد. همچنین برای فرزندآوری به خانواده‌ها باید کمک کرد.
ابهری: تغییر سبک زندگی مجوب تغییر ذهن ها شده است
مجید ابهری تغییر سبک زندگی را یکی از مشکلات اساسی دانست و اظهار کرد: تغییر ذهن ناشی از تغییر سبک زندگی است و افراد تحت تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای سایبری سبک زندگی‌شان تغییر کرده است و دچار بی‌سازمانی اجتماعی شده‌ایم.
سرمایه اجتماعی اعتماد در کشور کمرنگ شده است
ابهری خاطر نشان کرد: یکی از مشکلات اساسی کمرنگ‌شدن سرمایه‌های اجتماعی است و مردم دیگر خود را از دولت نمی‌دانند و بین دولت و مردم فاصله افتاده است.
وی افزود: اکنون سرمایه اجتماعی اعتماد در جامعه کمرنگ شده است چرا که در دولت گذشته در طرح و مهاجرت معکوس وعده‌هایی به کارمندان دادند اما اکنون شاهدیم 50 هزار کارمند بلاتکلیف خواستار بازگشت هستند چرا که هیچ‌یک از وعده‌ها محقق نشده است و این فریب‌کاری‌ها و سیاست‌زدگی‌ها در برخی از دولت‌ها سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد را کمرنگ کرده است.
اعتماد میان دولت و مردم از بین رفته است
قرایی‌مقدم با تصدیق سخنان ابهری اضافه کرد: اعتماد افقی در کشور از بین رفته است یعنی دیگر ارتباطی میان دولت و مردم وجود ندارد.
ابهری در ادامه سخنان قرایی‌مقدم گفت: هر دولتی می‌آید دولت قبلی را نقض می‌کند و همچنین تندروی‌های سیاسی که در کشور شاهدیم باعث کمرنگ‌شدن اعتماد اجتماعی می‌شود و اکنون می‌بینیم برخی‌ها پاسخ خرابی‌های 20 سال را از دولت یازدهم و کابینه‌اش می‌خواهند.
این آسیب شناس افزود: عدم ثبات قوانین، دولت و قدرت در کشور ما موجب می‌شود تا افراد امنیت شغلی نداشته باشند و شخص از موقعیت خود سوءاستفاده کند.
اعتماد اصل سرمایه اجتماعی است
قرایی‌مقدم در ادامه سخنان ابهری گفت: اعتماد اصل سرمایه اجتماعی است و تکنولوژی سرمایه انسانی و سرمایه طبیعی را اعتماد پیوند می‌دهد اما اکنون اعتماد در جامعه از بین رفته است و تنش‌های سیاسی موجب ترویج بدبینی در جامعه می‌شود.
اگر دیدگاه مقام معظم رهبری از تئوری به کاربردی درآید ایران تبدیل به پیشرفته‌ترین کشور می‌شود
ابهری در ادامه اظهار کرد: مردم دولت‌ها را باور ندارند، اگر افکار و دیدگاه‌های مقام معظم رهبری از تئوری به کاربردی درآید ایران تبدیل به پیشرفته‌ترین کشورها می‌شود. شعارهایی همانند اصلاح الگوی مصرف، حمایت از تولید ملی شعارهایی است که اگر عملیاتی شود کشور پیشرفت می‌کند.
وی افزود: دیدگاه‌های مقام معظم رهبری فقط در تئوری نگه داشته می‌شود، بنده به خاطر معلم‌بودنم و کسی که در میان مردم هستم عرض می‌کنم به خاطرثبات رهبری باید جامعه را به طرف اعتماد اجتماعی سوق دهیم و بگذاریم دولت یک سال کار کند و از تنش‌ها و تند روی ها جلوگیری شود چرا که تنش‌ها در افزایش طلاق مؤثر است.
اخبار تلخ و تنش زا موجب بدبینی افراد جامعه می شود
این آسیب شناس افزود: اخبار تلخ مثل بالارفتن سکه و دلار، اخبار تنش‌زا و همچنین اخباری که تضادهای درون‌سازمانی را به سطح جامعه می‌آورد موجب بدبینی در جامعه می‌شود.
امنیت روانی حاضر یک‌سوم امنیت روانی زمان جنگ است
ابهری تصریح کرد: اکنون امنیت روانی در جامعه نداریم و امنیت روانی حاضر یک‌سوم امنیت روانی زمان جنگ است.
وی ادامه داد: دنیا حباب شیشه‌ای است و هیچ حرکتی از چشم جهان دور نمی‌ماند، وقتی در مجلس یا هر نهاد قدرتی تنشی به وجود می‌آید دشمنان از این مسئله سوءاستفاده می‌کنند.
ترویج هراس اجتماعی با آشکار شدن اختلاف میان دولت مردان
قرایی‌مقدم در ادامه سخنان ابهری اضافه کرد: مقام معظم رهبری بارها تذکر داده‌اند مسئولان اختلافات خود را به درون جامعه نیاورند چرا که این مسئله موجب هراس اجتماعی می‌شود و همه اینها عواملی می‌شوند تا یک زوج فکر کنند برای چه فرزند بیاورند، وقتی اخباری همچون بیکاری 40 درصد فارغ‌التحصیلان و بیکاری 12 درصد جمعیت فعال را می‌شنوند.
ادامه دارد ...
پایان پیام/
نظر شما