خبرگزاری شبستان: در بیست و هفتمین شماره از سلسله یادداشت های "یک آیه یک حدیث از مهدویت" به قلم حجت الاسلام مرتضی عبدی، پژوهشگر پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی به معرفی اجداد طاهرین حضرت مهدی(عج) و جایگاه یاران و دشمنان ایشان می پردازیم.
معرفی اجداد طاهرین حضرت مهدی(عج) جایگاه یاران و دشمنان ایشان
آیه: أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ: بر ایشان درودها و رحمتی از پروردگارشان [باد] و راهیافتگان [هم] خود ایشانند(بقره: 157)
روایت: "و ما رووه من اعدادهم و أسمائهم مما وجد فی ارض الکعبة فی کتاب مکتوبا حدثنا أبو الحسن محمد بن أحمد بن عبیدالله بن أحمدبن عیسی المنصوری الهاشمی بسر من رأی، سنة تسع و ثلثین و ثلثمائة قال: حدثنی عم أبی موسی بن عیسی [بن أحمد بن عیسی بن المنصور] قال: حدثنی الزبیر بن بکار قال: حدثنی عتیق بن یعقوب قال: حدثنی عَبْدِاللَّهِ بْنِ رَبِیعَةَ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ مَکَّةَ قَالَ: قَالَ لِی أَبِی إِنِّی مُحَدِّثُکَ الْحَدِیثَ فَاحْفَظْهُ عَنِّی وَ اکْتُمْهُ عَلَیَّ مَا دُمْتُ حَیّاً أَوْ یَأْذَنَ اللَّهُ فِیهِ بِمَا یَشَاءُ کُنْتُ مَعَ مَنْ عَمِلَ مَعَ ابْنِ الزُّبَیْرِ فِی الْکَعْبَةِ حَدَّثَنِی أَنَّ ابْنَ الزُّبَیْرِ أَمَرَ الْعُمَّالَ أَنْ یَبْلُغُوا فِی الْأَرْضِ قَالَ فَبَلَغْنَا صَخْراً أَمْثَالَ الْإِبِلِ فَوَجَدْتُ عَلَی تِلْکَ الصُّخُورِ کِتَاباً مَوْضُوعاً فَتَنَاوَلْتُهُ وَ سَتَرْتُ أَمْرَهُ فَلَمَّا صِرْتُ إِلَی مَنْزِلِی تَأَمَّلْتُهُ فَرَأَیْتُ کِتَاباً لَا أَدْرِی مِنْ أَیِّ شَیْءٍ هُوَ وَ لَا أَدْرِی الَّذِی کَتَبَ بِهِ مَا هُوَ إِلَّا أَنَّهُ یَنْطَوِی کَمَا یَنْطَوِی الْکُتُبُ فَقَرَأْتُ فِیهِ بِاسْمِ الْأَوَّلِ لَا شَیْءَ قَبْلَهُ لَا تَمْنَعُوا الْحِکْمَةَ أَهْلَهَا فَتَظْلِمُوهُمْ وَ لَا تُعْطُوهَا غَیْرَ مُسْتَحِقِّهَا فَتَظْلِمُوهَا إِنَّ اللَّهَ یُصِیبُ بِنُورِهِ مَنْ یَشَاءُ وَ اللَّهُ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ[1] وَ اللَّهُ فَعَّالٌ لِما یُرِیدُ[2] بِاسْمِ الْأَوَّلِ لَا نِهَایَةَ لَهُ الْقَائِمُ عَلی کُلِّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ کانَ عَرْشُهُ عَلَی الْماءِ ثُمَّ خَلَقَ الْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ وَ صَوَّرَهُمْ بِحِکْمَتِهِ وَ مَیَّزَهُمْ بِمَشِیئَتِهِ کَیْفَ شَاءَ وَ جَعَلَهُمُ شُعُوباً وَ قَبَائِلَ وَ بُیُوتاً لِعِلْمِهِ السَّابِقِ فِیهِمْ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ تِلْکَ الْقَبَائِلِ قَبِیلَةً مُکَرَّمَةً سَمَّاهَا قُرَیْشاً وَ هِیَ أَهْلُ الْأَمَانَةِ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ تِلْکَ الْقَبِیلَةِ بَیْتاً خَصَّهُ اللَّهُ بِالنَّبَإِ وَ الرِّفْعَةِ وَ هُمْ وُلْدُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ حَفَظَةُ هَذَا الْبَیْتِ وَ عُمَّارُهُ وَ وُلَاتُهُ وَ سُکَّانُهُ ثُمَّ اخْتَارَ مِنْ ذَلِکَ الْبَیْتِ نَبِیّاً یُقَالُ لَهُ مُحَمَّدٌ وَ یُدْعَی فِی السَّمَاءِ أَحْمَدَ یَبْعَثُهُ اللَّهُ تَعَالَی فِی آخِرِ الزَّمَانِ نَبِیّاً وَ لِرِسَالَتِهِ مُبَلِّغاً وَ لِلْعِبَادِ إِلَی دِینِهِ دَاعِیاً مَنْعُوتاً فِی الْکُتُبِ تُبَشِّرُ بِهِ الْأَنْبِیَاءُ وَ یَرِثُ عِلْمَهُ خَیْرُ الْأَوْصِیَاءِ یَبْعَثُهُ اللَّهُ وَ هُوَ ابْنُ أَرْبَعِینَ عِنْدَ ظُهُورِ الشِّرْکِ وَ انْقِطَاعِ الْوَحْیِ وَ ظُهُورِ الْفِتَنِ لِیُظْهِرَ اللَّهُ بِهِ دِیْنَ الْإِسْلَامِ وَ یَدْحَرَ بِهِ الشَّیْطَانَ وَ یُعْبَدَ بِهِ الرَّحْمَنُ قَوْلُهُ فَصْلٌ وَ حُکْمُهُ عَدْلٌ یُعْطِیهِ اللَّهُ النُّبُوَّةَ بِمَکَّةَ وَ السُّلْطَانَ بِطَیْبَةَ لَهُ مُهَاجَرَةٌ مِنْ مَکَّةَ إِلَی طَیْبَةَ وَ بِهَا مَوْضِعُ قَبْرِهِ یَشْهَرُ سَیْفَهُ وَ یُقَاتِلُ مَنْ خَالَفَهُ وَ یُقِیمُ الْحُدُودَ فِیمَنِ اتَّبَعَهُ هُوَ عَلَی الْأُمَّةِ شَهِیدٌ وَ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ شَفِیعٌ یُؤَیِّدُهُ بِنَصْرِهِ وَ یَعْضُدُهُ بِأَخِیهِ وَ ابْنِ عَمِّهِ وَ صِهْرِهِ وَ زَوْجِ ابْنَتِهِ وَ وَصِیِّهِ فِی أُمَّتِهِ مِنْ بَعْدِهِ وَ حُجَّةِ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ یَنْصِبُهُ لَهُمْ عَلَماً عِنْدَ اقْتِرَابِ أَجَلِهِ هُوَ بَابُ اللَّهِ فَمَنْ أَتَی اللَّهَ مِنْ غَیْرِ الْبَابِ ضَلَّ یَقْبِضُهُ اللَّهُ وَ قَدْ خَلَّفَ فِی أُمَّتِهِ عَمُوداً بَعْدَ أَنْ یُبَیِّنَ لَهُمْ یَقُولُ بِقَوْلِهِ فِیهِمْ وَ یُبَیِّنُهُ لَهُمْ هُوَ الْقَائِمُ مِنْ بَعْدِهِ وَ الْإِمَامُ وَ الْخَلِیفَةُ فِی أُمَّتِهِ فَلَا یَزَالُ مُبْغَضاً مَحْسُوداً مَخْذُولًا وَ مِنْ حَقِّهِ مَمْنُوعاً لِأَحْقَادٍ فِی الْقُلُوبِ وَ ضَغَائِنَ فِی الصُّدُورِ لِعُلُوِّ مَرْتَبَتِهِ وَ عِظَمِ مَنْزِلَتِهِ وَ عِلْمِهِ وَ حِلْمِهِ وَ هُوَ وَارِثُ الْعِلْمِ وَ مُفَسِّرُهُ مَسْئُولٌ غَیْرُ سَائِلٍ عَالِمٌ غَیْرُ جَاهِلٍ کَرِیمٌ غَیْرُ لَئِیمٍ کَرَّارٌ غَیْرُ فَرَّارٍ لَا تَأْخُذُهُ فِی اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِمٍ یَقْبِضُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ شَهِیداً بِالسَّیْفِ مَقْتُولًا هُوَ یَتَوَلَّی قَبْضَ رُوحِهِ وَ یُدْفَنُ فِی الْمَوْضِعِ الْمَعْرُوفِ بِالْغَرِیِّ یَجْمَعُ اللَّهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النَّبِیِّ ثُمَّ الْقَائِمُ مِنْ بَعْدِهِ ابْنُهُ الْحَسَنُ سَیِّدُ الشَّبَابِ وَ زَیْنُ الْفِتْیَانِ یُقْتَلُ مَسْمُوماً یُدْفَنُ بِأَرْضِ طَیْبَةَ فِی الْمَوْضِعِ الْمَعْرُوفِ بِالْبَقِیعِ ثُمَّ یَکُونُ بَعْدَهُ الْحُسَیْنُ إِمَامُ عَدْلٍ یَضْرِبُ بِالسَّیْفِ وَ یُقْرِی الضَّیْفَ یُقْتَلُ بِالسَّیْفِ عَلَی شَاطِئِ الْفُرَاتِ فِی الْأَیَّامِ الزَّاکِیَاتِ یَقْتُلُهُ بَنُو الطَّوَامِثِ وَ الْبَغِیَّاتِ یُدْفَنُ بِکَرْبَلَاءَ قَبْرُهُ لِلنَّاسِ نُورٌ وَ ضِیَاءٌ وَ عِلْمٌ ثُمَّ یَکُونُ الْقَائِمُ مِنْ بَعْدِهِ ابْنُهُ عَلِیٌّ سَیِّدُ الْعَابِدِینَ وَ سِرَاجُ الْمُؤْمِنِینَ یَمُوتُ مَوْتاً یُدْفَنُ فِی أَرْضِ طَیْبَةَ فِی الْمَوْضِعِ الْمَعْرُوفِ بِالْبَقِیعِ ِ ثُمَّ یَکُونُ الْإِمَامُ الْقَائِمُ بَعْدَهُ الْمَحْمُودُ فِعَالُهُ مُحَمَّدٌ بَاقِرُ الْعِلْمِ وَ مَعْدِنُهُ وَ نَاشِرُهُ وَ مُفَسِّرُهُ یَمُوتُ مَوْتاً یُدْفَنُ بِالْبَقِیعِ مِنْ أَرْضِ طَیْبَةَ ثُمَّ یَکُونُ بَعْدَهُ الْإِمَامُ جَعْفَرٌ وَ هُوَ الصَّادِقُ بِالْحِکْمَةِ نَاطِقٌ مُظْهِرُ کُلِّ مُعْجِزَةٍ وَ سِرَاجُ الْأُمَّةِ یَمُوتُ مَوْتاً بِأَرْضِ طَیْبَةَ مَوْضِعُ قَبْرِهِ الْبَقِیعُ ثُمَّ الْإِمَامُ بَعْدَهُ الْمُخْتَلَفُ فِی دَفْنِهِ سَمِیُّ الْمُنَاجِی رَبَّهُ مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ یُقْتَلُ بِالسَّمِّ فِی مَحْبَسِهِ یُدْفَنُ فِی الْأَرْضِ الْمَعْرُوفَةِ بِالزَّوْرَاءِ ثُمَّ الْقَائِمُ بَعْدَهُ ابْنُهُ الْإِمَامُ عَلِیٌّ الرِّضَا الْمُرْتَضَی لِدِینِ اللَّهِ إِمَامُ الْحَقِّ یُقْتَلُ بِالسَّمِّ فِی أَرْضِ الْعَجَمِ ثُمَّ الْقَائِمُ الْإِمَامُ بَعْدَهُ ابْنُهُ مُحَمَّدٌ یَمُوتُ مَوْتاً یُدْفَنُ فِی الْأَرْضِ الْمَعْرُوفَةِ بِالزَّوْرَاءِ ثُمَّ الْقَائِمُ بَعْدَهُ ابْنُهُ عَلِیٌّ لِلَّهِ نَاصِرٌ وَ یَمُوتُ مَوْتاً وَ یُدْفَنُ فِی الْمَدِینَةِ الْمُحْدَثَةِ ثُمَّ الْقَائِمُ بَعْدَهُ الْحَسَنُ وَارِثُ عِلْمِ النُّبُوَّةِ وَ مَعْدِنُ الْحِکْمَةِ یُسْتَنَارُ بِهِ مِنَ الظُّلْمِ یَمُوتُ مَوْتاً یُدْفَنُ فِی الْمَدِینَةِ الْمُحْدَثَةِ ثُمَّ الْمُنْتَظَرُ بَعْدَهُ اسْمُهُ اسْمُ النَّبِیِّ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ یَفْعَلُهُ وَ یَنْهَی عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یَجْتَنِبُهُ یَکْشِفُ اللَّهُ بِهِ الظُّلَمَ وَ یَجْلُو بِهِ الشَّکَّ وَ الْعَمَی یَرْعَی الذِّئْبُ فِی أَیَّامِهِ مَعَ الْغَنَمِ وَ یَرْضَی عَنْهُ سَاکِنُ السَّمَاءِ وَ الطَّیْرُ فِی الْجَوِّ وَ الْحِیتَانُ فِی الْبِحَارِ یَا لَهُ مِنْ عَبْدٍ مَا أَکْرَمَهُ عَلَی اللَّهِ طُوبَی لِمَنْ أَطَاعَهُ وَ وَیْلٌ لِمَنْ عَصَاهُ طُوبَی لِمَنْ قَاتَلَ بَیْنَ یَدَیْهِ فَقَتَلَ أَوْ قُتِل أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ[3]، وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ[4]، وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ[5]: عبد الله بن ربیع میگوید: مردی از اهل کوفه به من گفت: پدرم به من گفت: برایت حدیثی را میگویم و آن را از طرف من، حفظ کن و مادامی که زنده هستم، مخفیاش گردان یا اینکه در رابطه با آن، خداوند به آنچه خواهد اذن دهد.
من با کسی که برای ابنزبیر کار میکرد، در مکه بودم؛ که او برای من نقل کرد: ابنزبیر، کارگران را دستور داد که بروند به سمت مکانی (قطعهای زمینی). پس رسیدیم به سنگهای سختی به بزرگی شتران و بر روی آن صخرهها نوشتهای که افتاد بود، یافتم و برداشتم و این کارم را مخفی کردم پس چون به منزلم رسیدم، در آن وقت دقت کردم، دیدم نوشتهای است که نمیدانم از چه جنسی بود؟ [نفهمیدم جنس جوهرش چه بود؟] و نمیدانم صفحهای را که بر روی آن نوشته شده بود، از چه جنسی بود؟[ نفهمیدم جنس کاغذش چه بود؟] مگر این که همانند دیگر نوشتهها پیچیده شده بود پس دیدم و در آن خواندم "به نام اول، که چیزی قبل از او، نیست، حکمت را از اهلش باز ندارد که به آنان ظلم کردهاید و به غیر مستحقش ندهید پس به حکمت ظلم کردهاید. به درستی که خداوند هر کسی را که بخواهد از نورش بهرهمند میگرداند و خدا هرکس را بخواهد هدایت میکند و خداوند آنچه را که اراده کند انجام میدهد" به نام اول، که نهایت و پایانی برایش نیست، که قائم بر تمام نفوس به آنچه به دست میآورند، هست و عرشش بر آب بود. پس مخلوقات را به قدرتش، خلق کرد و بر طبق حکمتش صورت به آنها داد و به مشیت خود هرطور که خواست مخلوقین را جدا کرد و آنان را شعبه شعبه، قبیلهها و خاندان قرار داد به خاطر علم سابق (ازلی)اش در آنها، سپس از این قبیلهها یک قبیله را تکریم کرد و آن را قریش نامید؛ که آنان اهل امانت هستند پس از آن قبیله، خانهای را قرار داد که خداوند خیر و بزرگی را به آن اختصاص داد و آنان فرزندان عبدالمطلب هستند که حافظین این خانه [کعبه] و تعمیرکنندگان و سرپرستان و ساکنان آن هستند. سپس از آن خانه، پیامبری را اختیار کرد که به او "محمد(ص)" گفته میشود و در آسمان به نام "احمد" صدا زده میشود. خداوند تعالی او را به عنوان پیامبر در آخرالزمان برمیانگیزد و تبلیغکننده رسالتش و دعوتکننده بندگان به دینش قرار داد. در کتابهای [آسمانی پیشینیان] توصیف شده، انبیا به او بشارت دادهاند و عملش را بهترین وصیها به ارث میبرند. خداوند او را مبعوث میکند در حالی که او چهل سالش میباشد، هنگام آشکار شدن شرک و قطع شدن وحی و ظهور فتنهها تا اینکه خداوند به واسطه او، دین اسلام را آشکار کند و شیطان را به وسیله او دور میکند و خدای رحمان به وسیله او عبادت میشود، گفتارش فصل [الخطاب] است و حکمش عدل است.
خداوند نبوتش را در مکه اعطا میکند و سلطنتش را در مدینه. برای او کوچ کردن و هجرتی از مکه به مدینه است. و مکان قبرش مدینه است. شمشیرش را آشکار و مخالفینش را میکُشد و حدود [الهی] را در تابعیتش به پا میدارد و او بر امتش، گواه است. و در روز قیامت شیفعشان است. خداوند او را به کمک کردنش، تایید میکند؛ و او را به وسیله برادرش، پسر عمویش، دامادش، شوهرِ دخترش و وصیش بعد از خود در امتش و حجت خدا بر خلقش؛ کمک میکند. و هنگام نزدیکی مرگش او را برای امت منصوب میکند. او باب الله است. پس هر کسی که از غیر باب [الله] به سوی خدا بیایید گمراه است. خداوند قبض روحش میکند؛ درحالیکه پیامبر(ص) عمودی [جانشینی] در امتش قرار داد؛ بعد از اینکه برای آنان روشن میکند و به آنان میگوید و بر ایشان تبیین میکند؛ که او [برادر و وصیش علی(ع)] قیام کننده بعدش، امام و خلیفه در امتش است. و [ علی(ع) ]همواره مورد غضب و حسادت است و دست از یاری او میکشند و از حقش منع میشود؛ به خاطر حسدهایی که در قلبها است و کینههایی که در سینهها به خاطر بزرگی مرتبه و منزلت و علم و حلمش است و او وارث علم و مفسر آن است. از او سؤال میشود، بدون اینکه خودش سائل باشد و دانای غیر جاهل و کریم غیر لئیم است. در جنگها کرار [فقط حمله کننده] غیر فرار [فرار کننده] است در راه خدا سرزنشکنندگان به او راه ندارد خداوند عزوجل درحالیکه او شهید با شمشیر است؛ او را قبض روحش میکند و خودش متولی قبض روحش میشود و در مکان معروف به (غزیّ) [نجف، کوفه] دفن میشود خداوند بین او و پیامبر جمع میکند. سپس قیام کننده [جانشین] بعد از او پسرش حسن(ع) است. او آقای جوانان و زینت جوانمردان است. که با سَمّ کشته میشود در زمین مدینه در موضع معروف به "بقیع" دفن میشود. سپس قیام کننده[جانشین] بعد از او حسین(ع) است؛ امام عادل که شمشیر میکشد، درحالی که مهمان بود. با شمشیر کنار رود فرات در روزگار "زاکیات" کشته میشود. فرزندان حیض و زنا او را میکشند و در کربلا دفن میشود؛ قبرش برای مردم نور و روشنایی و علم است؛ سپس قیام کننده [جانشین] بعد از او، فرزندانش علی(ع) است. سرور عبادتکنندگان و چراغ مؤمنان است. و به نوعی از مرگی از دنیا میرود؛ که در زمین مدینه در موضع معروف به "بقیع" دفن میشود. پس امام قائم [جانشین] بعد از او که افعالش نیکو است، محمد باقر علم(ع) (شکافنده علم) و معدن علم، نشر دهنده و مفسر علم است و او نیز به به نوعی از مرگی از دنیا میرود؛ که در بقیع در سرزمین مدینه دفن میشود. سپس امام قائم [جانشین] بعد از او امام جعفر(ع) که او صادق است و ناطق به حکمت است، آشکار کننده تمام معجزات و چراغ امت و به نوعی از مرگی از دنیا میرود؛ و موضع قبرش بقیع در مدینه است. سپس امام بعدش که مردم در دفنش جمع شدند، همنام پیامبری(ص) که با خدایش مناجات کرده حضرت موسی بن جعفر(ع) است، با، سم در زندان کشته میشود و در زمینی که معروف به «زوراء» است دفن میشود. سپس امام قائم [جانشین] بعدش فرزندش امام علیبنالرضا المرتضی(ع) و پسندیده دین خدا، امام حق که با سم در سرزمین عجم کشته میشود. پس امام قائم [جانشین] بعدش فرزندش محمد(ع) که به نوعی از مرگی از دنیا میرود؛ که در زمین معروف به "زوراء" دفن میشود. سپس امام قائم[جانشین] بعدش فرزندش علی(ع) که ناصر برای خدا است و به مرگی میمیرد و در شهر جدیدی التأسیس دفن میشود. سپس امام قائم [جانشین] بعدش حسن(ع) وارث علم نبوت و معدن حکمت که از او طلب نور در تاریکیها میشود و به نوعی از مرگی از دنیا میرود؛که در شهر جدید التأسیس دفن میشود. سپس امام منتظر بعد از او اسمش هم اسم پیامبر(ص) است و امر به عدل میکند و خود امر[به معروف] میدهد و نهی از منکر میکند و خود اجتناب [از منکر] میکند. خداوند ظلمها را به وسیله او از بین میبرد و شک و کوری را به واسطه او بیرون میکند، گرگ با گوسفند در ایام او، با هم چرا میکنند و ساکنین آسمان و همچنین پرندگان در آسمان و ماهیهای در دریا از او راضی میباشند، چه بندهای میتواند اینقدر گرامی نزد خدا باشد؟ خوش به حال کسیکه اطاعتش کند و وای بر کسیکه نافرمانیش کند، خوش به حال کسیکه در کنارش جنگ میکند، میکشد یا کشته شود، "صلوات و رحمت پروردگارشان بر آنان باد، که هدایت یافتگانند" و "آنان رستگارنند" و "آنان کامیابان و رستگارانند."
نکته: این دو آیه وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ، وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ ازجمله آیاتی هستند که در کتاب خدا به مناسبت تکرار شده است. اما اینکه امام(ع) از این روایت، آیا آیه خاصی منظورشان بوده؟ و یا اراده لفظی از این آیات نموده است؟ ظاهر امر برمیآید که قسم دوم به صواب نزدیکتر است. لذا ما در آیاتی مانند: نور: 51 و روم: 38 و لقمان: 5 ..... و توبه: 20 و نور: 52 ؛ این روایت را تکرار ننمودیم.
پی نوشت ها:
بحار الأنوار، ج 36، ص218 ـ 219، باب 40، ص 19.
[1] . بقره: 213 و یا نور: 46.
[2] . بروج: 16.
[3] . بقره: 157.
[4] . نور: 51 و روم: 38 و لقمان: 5 و توبه 128.
[5] . توبه: 20.
مقتضب الأثر، ص 11 ـ 14، قال: و ما رووه من اعدادهم و أسمائهم مما وجد فی ارض الکعبة فی کتاب مکتوبا حدثنا أبو الحسن محمدبن أحمد بن عبید الله بن أحمدبن عیسی المنصوری الهاشمی بسر من رأی، سنة تسع و ثلثین و ثلثمائة قال: حدثنی عم أبی موسی بن عیسی [بن أحمد بن عیسی بن المنصور ] قال: حدثنی الزبیر بن بکار قال: حدثنی عتیق بن یعقوب قال: حدثنی عبد الله بن ربیعة رجل من أهل مکة، قال: قال لی أبی انی محدثک الحدیث:
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پایان پیام/
نظر شما