به گزارش سرویس دیگر رسانه های خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، با بیان اینکه بعضی حقایق و واقعیت‌ها در دین و حتی کشور ما هستند که متعلق به یک جناح و گروه و طائفه نیستند و متعلق به همه مردم هستند، تصریح کرد: به برخی حقایق و واقعیت‌ها نباید بخشی نگاه کرد و تصور شود که فقط متعلق به یک گروه و طائفه هستند.
او مسجد را یکی از این واقعیت‌ها و حقایق جامعه دانست و بیان کرد: ما تصور می‌کنیم مسجد فقط برای مومنین و متقین و متدینین است درصورتی که این تصور خلاف است زیرا به محض اینکه دو رکعت نماز در مسجد خوانده شود، وقف می‌شود. وقتی هم وقف شد؛ یعنی برای همه نمازگزاران است و در تمام ساعات شبانه روز باید در خدمت همه مردم باشد در حالیکه رفتار برخی از متدینین به گونه‌ای است که بخش عمده‌ای از جامعه را با نگاه و رفتار خود از ورود به مسجد منع می‌کنند. به عنوان مثال؛ اگر کسی اول وقت به مسجد آمد می‌تواند نماز بخواند، اما اگر در ساعات بعد روز بیاید، دیگر مسجد برای نماز خواندن باز نیست.
حشمتی، قرآن را نیز از دیگر حقایق عنوان کرد و گفت: تصوری ایجاد شده که گویی قرآن خاص روحانیون و حافظین و قاریان است و باقی مردم سراغ قرآن نمی‌روند؛ در حالی که به تعبیر قرآن، این کتاب هدی للناس است و ناس عام‌ترین واژه‌ای است که به مردم اطلاق می‌شود. البته در قرآن به هدی للمتقین هم اشاره می‌شود، اما چون هدایت مراحل مختلف دارد، این واژه در مرحله عالی و تکامل یافته معنی می‌یابد.
او با اشاره به اینکه قرآن در جایی دیگر هم به شفاء للناس تعبیر شده است، اظهار کرد: اگر قرار است قرآن شفا باشد، قطعا مختص یک قشر خاص نخواهد بود و به همه مردم اطلاق می‌شود. البته در جایی دیگر هم خداوند می‌فرماید؛ انه لقرآن کریم فی کتاب مکنون لایمسّه الّا المطهّرون یعنی همان صحبت قبلی که گفتیم مطهرها فقط می‌توانند به قرآن دسترسی داشته باشند. در صورتی که طهارت هم معنای ظاهری دارد و هم معنای باطنی. به عبارتی کسانی که خباثت ذاتی ندارند هم می‌توانند به قرآن دسترسی داشته باشند.
حشمتی با تاکید بر اینکه 90 درصد جامعه مشمول این تقسیم می‌شوند، گفت: تعداد بسیار محدود و کمی در جامعه هستند که خباثت ذاتی داشته باشند. اکثرا طهارت دارند و نگاهشان به مردم اینگونه است که دست افتاده‌ها را می‌گیرند. فقط ممکن است در اعتقادات رفتار مطلوب ما را نداشته باشند؛ لذا طبق این آیه قرآن قابل دست یافتن به همه اقشار و مردم است.
او از اهل بیت (ع) به عنوان واقعیت‌ها و حقایقی که وجود دارند و متعلق به مردم هستند نیز یاد و اظهار کرد: هیچ کس حق ندارد بگوید که امام حسین متعلق به سینه‌زن‌هاست زیرا به عنوان مثال در ایران؛ زرتشتی ها و هندوها و مسیحی ها و یهودی های بسیاری هستند که از دریچه باورهای خود به اهل بیت(ع) تاسی می‌جویند. چرا که اهل بیت(ع) حجت‌های خدا بر روی زمین هستند و مختص به مومنین نیستند.
حشمتی در ادامه با طرح این سوال که چه کنیم تا این فضا درباره حقایق و واقعیت‌های دین در تمامی آحاد جامعه ایجاد شود، گفت: متاسفانه یک نگاه انحصارطلبی در برخی حوزه‌های دینی وجود دارد که اگر بتوانیم درها را باز کنیم و مردم هم بتوانند وارد این عرصه‌ها شوند، لذت بیشتری خواهیم برد. چراکه در برخی کشورهای مسلمان نشین این کار را کرده‌اند یعنی شخص با هر باور و اعتقاد و منشی ارتباط خود را با نماز و مسجد قطع نکرده است و کسی هم از تقوای او پرس و جو نمی‌کند که اگر با تقوی باشد وارد مسجد شود و اگر نباشد حق ورود نداشته باشد.
او با بیان اینکه علما و بزرگان ما باید توجه بیشتری به این مقوله داشته باشند، تصریح کرد: ممکن است ما به یکباره با این مساله مواجه شویم که اقشار مختلفی در جامعه از واقعیت‌های دینی استقبال کنند، اما ما نتوانیم پاسخگوی آنها باشیم زیرا در سال های گذشته در کنفرانسی پیمایشی صورت گرفت و اعلام شد که 90 درصد مردم ایران خداباور هستند و به مبدا هستی اعتقاد دارند اما وقتی وارد مناسک می‌شویم تعداد آنها کم می‌شود. بنده این مساله را در بسیاری زمان ها بیان کردم و هشدار دادم که اگر دیر به این مساله برسیم، دچار مشکل خواهیم شد. به عبارتی دیگر بیان کردیم که این 90درصد وقتی وارد مناسک می‌شوند تعداد کمی توجه می‌کنند، وقتی به نماز جماعت می‌رسند باز هم کمتر می‌شوند و وقتی به نماز جمعه می‌رسند تعداد اندک می‌شود. از این رو؛ حتی اگر 70 درصد از این آمار نمازخوان دائمی باشند، اگر آنها را وارد مساجد کنیم، اتفاق بسیار خوبی خواهد افتاد. هرچند که مساجد ما گنجایش این آمار را ندارد و باید تنوعی در این زمینه صورت گیرد.
حشمتی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به ویژه دولت در صدد هستند تا حوزه قرآنی را فعال کنند و از فرهنگ قرآنی در دولت حمایت شود، گفت: ما باید ساز و کار این مساله را فراهم کنیم تا به اهدافی که بیان شد برسیم. به عبارتی اگر بخواهیم فرهنگ واقعی قرآن را در جامعه افزایش دهیم و سطح فرهنگی مردم را از حالت بی‌هویتی نجات دهیم و به فرهنگ قرآنی نزدیک کنیم، سازمان های مسوول و ارگان ها و دولت باید این سازوکارها را فراهم کنند. البته این هدف محقق نخواهد شد، مگر اینکه متفکران و اهل خرد کمک کنند و از تجربیات بشری در کشورهای دیگر استفاده شود یعنی باید از دانشمندان و کسانی که از وضع موجود ناراضی هستند بخواهیم تا کمک کنند تا گام‌های مطلوبی در این زمینه برداشته شود.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه بخش عمده‌ای از سیر و سلوک و گفتار دولتمردان در این فرهنگ تاثیرگذار است، خاطرنشان کرد: نوع رفتار و گفتار و نگاه‌های دولتمردان ما و کل حاکمیت و کشور باید به گونه مناسب‌تری با مردم باشد تا در تضاد با فرهنگ قرآنی نباشد. زیرا حتی با یک دروغ بنیان راستگویی در جامعه به هم می‌ریزد یا با خلف وعده و بی‌نظمی در رفتارها، اساس نظم در جامعه خدشه‌دار می‌شود. چراکه تمام شاکله قرآن بر نظم استوار است و اگر رفتار یک مسوول در جامعه با بی‌نظمی همراه باشد، قطعا نمی‌تواند مروج قرآن و فرهنگ قرآنی در جامعه باشد.
او با اشاره به اهمیت و ضرورت احترام و تکریم انسان ها که در قرآن بسیار سفارش شده است، گفت: اگر مسوولی خلاف این سفارش قرآن رفتار کند، قطعا بنیان این باور و فرهنگ قرآنی در جامعه آسیب خواهد دید. بنابراین باید از اندیشمندان یاری بخواهیم تا راه های تحقق ساز و کارها را طراحی کنند. هم‌چنین می‌توانیم از رسانه‌ها بخواهیم تا در انتقال مفاهیم به مردم کمک کنند. وقتی شخصی مسوول یک بخشی می‌شود، رفتارها و کردارهای او ناخودآگاه بر مردم تاثیر خواهد گذاشت. همانگونه که نماد اسلام در روحانیت است و یک روحانی، هر کاری که بخواهد نمی‌تواند انجام دهد بنابراین یکی از کارهایی که باید انجام شود، بهره‌برداری از روش ها برای رسیدن به اینگونه فرهنگ‌هاست. در عین اینکه از علما و دانشمندان هم بخواهیم کمک کنند تا فرهنگ قرآنی را از متون خارج کنیم و به اقشار جامعه تسری دهیم.
حشمتی با بیان اینکه ما نیازمند دانش بشری و تجربیات سایر کشورها هستیم، خاطرنشان کرد: ما می‌توانیم از تجربیات دیگر کشورها استفاده کنیم. به عنوان مثال بدانیم که قانونگرایی چگونه در برخی کشورها به خوبی رعایت می‌شود بنابراین هر روشی که ما را به اینجا برساند، می‌تواند تاییداتی هم از قرآن داشته باشد اما اگر ما خود را بی‌نیاز از دانش بشری بدانیم و خود را منحصر در چند متخصص امثال بنده کنیم، همان خواهیم شد که طی سال های گذشته بودیم. لذا اگر بخواهیم اتفاق جدیدی بیفتد، باید از علما و دانشمندان و صاحب‌نظران حوزه اجتماعی و فرهنگی که برخی آسیب‌ها را شناسایی کرده‌اند، کمک بگیریم و در روش های تبلیغ قرآن هم تجدید نظر داشته باشیم.
او با اشاره به اینکه اسباب تعامل با سایر معاونت‌های وزارت ارشاد و حتی با سایر وزارتخانه‌ها فراهم است، تصریح کرد: اگر ما اندیشه‌ای را درست طراحی کنیم و سایر معاونت‌ها و ارگان ها هم ساز و کار تبدیل این اندیشه به پروژه و اجرایی شدن آن را فراهم کنند، قطعا به نتایج مطلوبی خواهیم رسید زیرا همه انگیزه قرآنی دارند و می‌خواهند فعالیت قرآنی داشته باشند بنابراین مهم این است که ما این برنامه را داشته باشیم. چراکه ما ایده‌ها را داریم و این ایده‌ها هم توسط محققین و کارشناسان و اندیشمندان فراهم می‌شود اما چگونگی تبدیل این اهداف و راهبردهایی که باید باشد، باید به درستی صورت گیرد لذا هنر ما این است که کار تبدیل را به درستی انجام دهیم. هرچند که شاید در اسناد بالادستی آمده باشد.
حشمتی با تاکید بر اینکه ما باید کاری کنیم که کارهای تکراری ما را از اهداف اصلی دور نکنند، بیان کرد: دولت و معاونت‌های مختلف وزارت ارشاد ما را همراهی می‌کنند. اما آنها از ما توقع دارند تا ما برنامه‌های مناسب این فعالیت را ارائه دهیم.
او با اشاره به بودجه انجام فعالیت‌های قرآنی، گفت: بودجه‌ی اختصاص یافته برای این معاونت که سال اول خود را تجربه می‌کند، شاید کافی نباشد؛ اما بودجه مناسبی است زیرا با وضعیت فعلی کشور باید صرفه‌جویی کنیم و اگر درست هزینه کنیم بودجه خوبی خواهد بود که امیدواریم مجلس هم حمایت کند. چراکه اگر بودجه قرآنی درست استفاده شود، گام محکمی را بر خواهیم داشت.
حشمتی افزود: اگر بنا بود تا ما یک اعتبار برای توزیع داشته باشیم، احتیاج نبود که سطح این مرکز به معاونت تبدیل شود و در دولت توقع ایجاد کند که اینجا باید نگاه راهبردی و استراتژیک داشته باشد. زیرا یک موسسه و مرکز کوچک هم می‌توانست اعتبارات را بین موسسات تقسیم کند لذا اگر ما بتوانیم به عنوان مغز متفکر موسسات عمل کنیم و رفتارها و برنامه‌ها را اصلاح کنیم و جلوی کارهای موازی را بگیریم و از تکرار پرهیز کنیم، این معاونت می‌تواند باشد و گسترش و تعمیق بیابد.
او با تاکید بر اینکه اگر رسانه وظایف خود را به درستی انجام دهد، به واقع کار قرآنی را انجام داده است، گفت: فعالیت قرآنی در رسانه به این معناست که خبرنگار کار خود را به درستی انجام دهد. بنابراین یکی از کارهایی که رسانه باید انجام دهد، مراقبت از ماست زیرا در حوزه‌های اجرایی ما باید غیر از حراست و انتظامات، حوزه‌هایی داشته باشیم که به نمایندگی از مردم روی افکار و کردار ما نظارت داشته باشند و اگر جایی درست نرفتیم، با مصاحبه و اقدامی مناسب کار را درست کنند. هم‌چنین می‌توانند از فعالیت‌های قرآنی خوبی که در کشور صورت می‌گیرد، گزارش تهیه کنند و انتشار دهند.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادامه داد: رسانه می‌تواند، مجال گفت‌وگو را هم فراهم نماید. به عبارتی باید حرف‌ها با خیال راحت در جایی منعکس شود و بیان شود که فرهنگ قرآنی ما به درستی ترویج نمی‌شود. چرا که اگر ما با یکدیگر چالش و گفت‌وگو نداشته باشیم، به فکر برتر و خوب نخواهیم رسید. به عنوان مثال در اخبار، خبر همایش منعکس می‌شود اما گفت‌وگوهایی که بیان شده، انتشار نمی‌یابد. البته ممکن است در این گفت‌وگوها هم نقدی باشد، اما اگر ما این نقدها را بپذیریم و درست انجام دهیم، به نطقه مطلوب خواهیم رسید. از این رو، اگر رسانه از حوزه‌های مدیریتی حمایت کند و بازوی نظارتی حوزه‌های مدیریتی محسوب شود و مجال گفت‌وگو را فراهم نماید و در عین حال فعالیت درست را به خوبی منعکس کند، به مدارج بالاتر خواهیم رسید زیرا برخی کارها ارزش خبری ندارد؛ مثلا اینکه گفته می‌شود، فلان کتاب منتشر شد، ارزش خبری ندارد اما اگر در کنار خبر انتشار به مطالب کتاب و فصل‌های آن هم پرداخته شود، مفید خواهد بود.
او با بیان اینکه اگر رصد شود و کارها در معاونت با اولویت اجرا شود، کارهای تکراری نیز به حاشیه رانده خواهند شد، گفت: ما باید حمایت‌های خود را بر روی کارها و برنامه‌های نو داشته باشیم تا بتوانیم گام‌های موثری برداریم.
حشمتی به آفات موجود در حوزه‌ی قرآنی کشور نیز اشاره و خاطرنشان کرد: فرهیختگان، قاریان، حافظان و مسوولان حوزه قرآنی باید معیشت با احترامی داشته باشند. چراکه آنها برای گرفتن هزینه در قبال تدریس قرآن منع شرعی دارند و در عین حال باید معیشت خود را هم بگذرانند. لذا ما به عنوان حوزه معاونت قرآنی باید از آنها حمایت کنیم و ساز و کار درست را برای معیشت و بیمه آنها داشته باشیم و حمایت‌های دنیایی را در حدی که دولت و کشور می‌تواند، برای آنها به کار بریم تا نگاه آنها به قضایا مادی نباشد چراکه در این صورت ثمر آن هم بیشتر خواهد بود.
پایان پیام/
نظر شما