به گزارش سرویس دیگر رسانه های خبرگزاری شبستان و به نقل از فارس، مصطفی اسماعیل، محمد صدیق منشاوی، عبدالباسط محمد عبدالصمد، ابوالعینین شعیشع و محمد شحات انور پنج استاد صاحب سبک تلاوت قرآن کریم هستند که همگی اهل کشور مصر و در همه جهان شناخته شده‌اند.
این اساتید به همراه برخی دیگر از قاریان سرشناس مصری در دوره‌ای می‌زیستند که به دوران طلایی قاریان مصری معروف است و با درگذشت این اساتید این دوران هم غروب کرد، همچنین باوجود گذشت سال‌ها از درگذشت این افراد هنوز سبک تلاوت آنان مورد استفاده بسیاری از قاریان قرار گرفته و صوت تلاوت آنان در بسیاری از رادیو و تلویزیون‌های جهان پخش می‌شود.
در این گزارش به معرفی پنج استاد مطرح و صاحب سبک تلاوت قرآن کریم می‌پردازیم.
شحات محمد انور
شحات محمد انور در تاریخ 1 ژوئیه 1950 در قهلیه مصر به دنیا آمده است و در همان بدو تولد پدرش را از دست داد، اما پس از چندی به آموختن قرآن کریم مشغول و در 8 سالگی حافظ کل قرآن شد.
شحات در سن 10 سالگی فنون تجوید را نزد استاد سیداحمد فرارحی آغاز کرد و در جلسات اساتیدی مانند جوده ابوالسعود، سعید عبدالصمد زناتی و حمدی زامل شرکت می‌کرد تا جایی که با وجود سن کم، مهارت خاصی در تلاوت قرآن کریم پیدا کرد و همگان او را به عنوان یک قاری آینده‌دار خطاب می‌کردند.
شحات انور در سال 1979 مجوز ورود به رادیوی مصر را دریافت کرد و پس از آن به منظور تلاوت به کشورهای زیادی از جمله جمهوری اسلامی ایران سفر کرد، همچنین این سفرها سبب شد آوازه این قاری قرآن کریم در سراسر جهان طنین‌انداز شود.
این استاد تلاوت قرآن کریم، سه پسر و شش دختر دارد که همگی حافظ کل قرآن هستند و در این بین انور شحات انور و محمود شحات‌انور به قاریانی سرشناس تبدیل شدند که در کشورمان محبوب مردم هستند.
شیخ شحات محمد انور در 23 دی‌ماه 1386 برابر با 2007 میلادی در سن 58 سالگی در یکی از بیمارستان‌های تهران درگذشت.
مصطفی اسماعیل
مصطفی اسماعیل معروف به اکبرالقراء در تاریخ 17 ژوئن 1905 در ناحیه طنطای مصر متولد شد. وی تلاوت قرآن را نزد استاد البدوی فراگرفت، سپس به همراه خلیل الحصری در محضر استاد ابراهیم سلام به تحصیل علوم و فنون قرائت پرداخت.
در جوانی شیخ محمد رفعت با شنیدن صدای مصطفی، آینده‌ای درخشان به او نوید داد و دیری نپایید که مصطفی اسماعیل یکی از مشاهیر و نوابغ قرائت قرآن در طول تاریخ شد.
به نظر مصطفی اسماعیل اگر قاری صوت زیبایی دارد، باید با موسیقی آشنا باشد و وقف و ابتدا بداند، همچنین مصطفی می‌گوید؛ طریقه تجوید و صوت در تلاوت، برپایه هجده مقام استوار است که صبا، شور، حجاز، بیات و مشتقات آن، رست، سه‌گاه، عجم، مرسل و نهاوند برخی از این مقام‌ها است.
مقام معظم رهبری درباره مصطفی اسماعیل می‌گوید: «هنر قاری قرآن این است که هرچه بیشتر معانی قرآن را در ذهن مستمع مجسم بکند؛ به این نکته توجه کنید: این‌که می‌بیند یک تلاوت‌گری یک دفعه گل می‌کند و اهل نظر و اهل بصیرت او را قبول می‌کنند بیجهت نیست یک علتی دارد.
شیخ مصطفی اسماعیل یا عبدالفتاح و اساتیدی از این قبیل کسانی هستند که وقتی قرآن می‌خوانند شما می‌بینید مفاهیم قرآن در ذهنشان مجسم است؛ احساس می‌کنید او دارد مفاهیم را به شما می‌دهد نه حرف را؛ علت (شهرتشان) اینها هست لذاست که اینها در همان منطقه خودشان هم معروف می‌شوند و دیگران و شاگردهایشان مقلد اینها می‌شوند و شما نگاه کنید بین این قراء بزرگ؛ مثلا شیخ مصطفی اسماعیل که من دقت کردم و شاید دیگران هم همین طور باشند من ندیدم جایی در وقف مطلق مصطفی اسماعیل نایستد؛ معمولا می‌ایستد؛ شما هم بایستید؛ این ایستادن صدا را زیباتر و دلنشین تر می‌کند و هم معنی؛ این هم یک نکته بسیج بود».
شیخ مصطفی اسماعیل در تاریخ 26 دسامبر 1978 درگذشت و با درگذشت او، پایان دوران طلایی قاریان مصری آغاز شد.
عبدالباسط محمد عبدالصمد
در سال 1927 در روستای المزاعزه از توابع شهر ارمنت در استان قنا در جنوب مصر به دنیا آمد. خانواده وی از کردهای مهاجر هستند که به هنگام لشکرکشی‌های صلاح‌الدین ایوبی از ترکیه به مصر مهاجرت کردند.
عبدالباسط با تشویق پدر که از مدرسان حفظ و تجوید قرآن بود، در سن شش سالگی به مکتب‌خانه ارمنت رفت و در ده سالگی حافظ کل قرآن شد.
وی در 12 سالگی به علوم و فنون تلاوت تسلط پیدا کرد تا جایی که از او برای تلاوت در محافل و مراسمات دعوت می‌کردند، همچنین این قاری سرشناس مصری در سال 1951 در 24 سالگی به رادیوی مصر رفت و پس از آن به قاهره مهاجرت کرد.
صوت زیبای عبدالباسط سبب شد استقبال مردم مصر برای خرید گیرنده رادیو بسیار زیاد شود و این امر سبب گسترش رادیو در مصر شد. طولی نکشید آوازه این استاد تلاوت در سراسر جهان گسترش یافت و وی به نقاط مختلف دنیا سفر کرد.
عبدالباسط می‌گوید: در لس‌آنجلس آمریکا شش نفر پس از شنیدن تلاوت من اسلام آوردند، همچنین در اوگاندا طی چند مرحله تلاوت، 92 نفر به دین اسلام گرایش پیدا کردند که یکی از این افراد خانمی بود که از من خواست نامی برای او انتخاب کنم، من هم نام او را آمنه گذاشتم.
این قاری ممتاز قرآن کریم در یکی از سفرهای خود به فلسطین پیش از اشغال، سوره مبارکه اسراء را در مسجدالاقصی تلاوت کرد و پس از اشغال قدس، همواره افسوس می‌خورد و از اشغالگران ابراز انزجار می‌کرد. همچنین وی آرزو داشت بار دیگر در مسجدالاقصی تلاوت کند.
عبدالباسط در تاریخ سی‌ام نوامبر 1988 بر اثر دیابت و سرطان کبد درگذشت.
محمد صدیق منشاوی
20ژانویه 1920 میلادی در شهر منشأ در استان سوهاج از منطقه صعید مصر پسری به دنیا آمد و پدر وی او را محمد نام نهاد. پدر محمد از شیوخ روستا و قاری قرآن بود و محمد هم به تبعیت از پدر پای به این عرصه گذاشت.
منشاوی نخستین قاری مصری است که رادیو این کشور تجهیزات خود را برای ضبط تلاوت او به محل تلاوت منتقل کرد، زیرا او و پدرش هیچ‌گاه دعوت رادیو را نپذیرفتند و محمد برای تلاوت در رادیو امتحان نداد، البته سال‌ها بعد محمد با توصیه برخی از اساتید در رادیو مصر حاضر شد اما پدرش گفت: برای خاندان منشاوی حضور محمد در رادیو کافی است.
وی در 9 سالگی علوم و فنون قرائت قرآن را فراگرفت و با ورود به رادیوی مصر شهرت او خیلی زود گسترش یافت. سبک خاص تلاوت، صوت زیبا، لحن گرم و حزین و تلفظ صحیح و بیان قوی کلمات از خصوصیات تلاوت این قاری نامدار مصری بود.
منشاوی در طول عمر کوتاهش به کشورهای محدودی سفر کرد، اما تلاوت‌های ماندگاری برجای گذاشت و این تلاوت‌ها هنوز از رادیو قرآن کشورمان و بسیاری از کشورهای دیگر پخش می‌شود.
این استاد تلاوت قرآن کریم در سال 1966 در سن 49 سالگی بر اثر بیماری تصلب شرائین جان به جان آفرین تسلیم کرد، البته عبدالناصر پادشاه مصر به محض اطلاع از بیماری وی، دستور انتقال شیخ به لندن را صادر کرد، اما دست اجل مهلت نداد و شیخ درگذشت.
ابوالعینین شعیشع
شیخ ابوالعینین معروف به شیخ‌القراء در سال 1922 در بیلا از توابع استان کفرشیخ به دنیا آمد.او در همان کودکی تلاوت را نزد برادرش احمد شعیشع فراگرفت.
وی در سن هفده سالگی برای اولین بار به عنوان جوان‌ترین قاری قرآن در رادیوی مصر تلاوت کرد و این حضور شهرت استاد را در سراسر جهان گسترش داد.
شعیشع صوتی گرم و دلنشین داشت. از این رو صدای تلاوت وی محبوب قلوب بسیاری از مسلمانان بود، همچنین او در طول سال‌های زندگی خود به بسیاری از کشورهای دنیا از جمله جمهوری اسلامی ایران سفر کرد و تلاوت‌هایی در محافل‌های مختلف کشورمان از جمله حرم مطهر امام رضا(ع) اجرا کرد، هچمنین شعیشع در سال‌های آخر عمر خود مورد تجلیل ایرانیان قرار گرفت و شهردار تهران به وی لقب «شهروند افتخاری» اعطا کرد.
مقام معظم رهبری در دی‌ماه سال 1370 در اختتامیه هشتمین دوره مسابقات بین‌المللی حفظ و قرائت قرآن کریم در تمجید از جایگاه این قاری بزرگ مصری، تأکید کردند: قرّاء مصر و بخصوص این مرد کهن و استادِ قدیمى، آقاى شعیشع که از قدیم بنده ایشان را مى‌شناسم؛ شاید سى سال است که من با تلاوت او آشنایم؛ بحمداللَّه چند سالى است که به اینجا مى‌آید و از نزدیک ایشان را مى‌بینیم و تلاوتش را مى‌شنویم و امروز از آن تلاوتهاى بسیار خوب را انجام داد.
ایشان افزودند: نوارِ امروزِ این شیخ بزرگوار و استاد قرآن، از نوارهاى یادگارى خواهد بود و ان‌شاءالله خواهد ماند. براى خود او هم ان‌شاءالله وسیله یادآورى و براى دیگران هم مایه استفاده است.
مرحوم شعیشع می‌گوید: اتحاد و همبستگی کشورهای اسلامی از آروزهای من است و آرزو دارم قبل از این‌که از این دنیا بروم، شاهد امتی متحد و یکپارچه باشم.
شعیشع در سال 2010 میلادی در سن هشتاد و نه سالگی درگذشت.
نظر شما