ماجرای پرونده فساد در ترکیه و تبعات آن

خبرگزاری شبستان: ماجرای فساد آقازاده ها و پسران وزرای کابینۀ اردوغان خبر داغ رسانه‌های ترکیه و منطقه است؛ پرونده ای که بزرگترین رسوایی تاریخ جمهوری ترکیه لقب گرفته است. طی یک هفتۀ اخیر دستگاه مبارزه با فساد در ترکیه، فرزندان سه تن از وزرای دولت را به اتهام فساد مالی و پولشویی دستگیر کرده است. برکناری حسین جابکین، رئیس پلیس این کشور در رابطه با برنامه مبارزه با فساد خبر دادند. تاکنون 52 تن در این رابطه بازداشت شده‌اند که علاوه بر پسران وزرای کابینه اردوغان، تاجران و شخصیت‌های بانفوذ نیز در میان بازداشت‌شدگان دیده‌ می‌شوند.
آنچه که از اخبار منتشر شده برمی آید ابعاد داخلی فساد برملا شده حول محور برخی مامورین مستقر در مرزهای زمینی وهوایی ، حالک بانک (بانک خلق)،وزارتخانه های کشور، اقتصاد و شهرسازی قراردارد. اتهامات وارده به بازداشت شدگان شامل انتقال غیر قانونی ارزو طلا، پولشویی ،ارتشاء، اخذ کارت اقامت غیر قانونی ، اخذ مجوز ساخت و ساز و تهیه اسناد جعلیست. اینگونه امور درحیطه اختیارات وزراتخانه های کشور،اقتصاد ، شهرسازی ومحیط زیست و شهرداریها است. معنی و مفهوم آن این است که نهادهای مذکور و واحدهای تابعه آنها درگیر این فساد بوده اند. بعنوان مثال برای انتقال میلیونها دلار پول نقد و طلا باید افرادی در مرزهای زمینی و هوایی (فرودگاه ) با انتقال دهنده همکاری می کرده است ، یعنی گمرک، مرزبانی ، هواپیمایی به این اقدام غیر قانونی چراغ سبز باید نشان میداد که در قبال دریافت رشوه توسط افرادی در این ساختارها این اقدام میسر گردیده است. همینطور در مورد سایر اقدامات غیرقانونی افرادی با عامل اصلی درمقابل دریافت رشوه همکاری کرده اند. غافل از اینکه با یک برنامه ریزی حساب شده ظرف 15 ماه تحت نظارت نیروهای انتطامی و قضایی بدون اطلاع دولت بوده اند. به این ترتیب ابعاد داخلی این کارها درمجموع گسترده بوده و افراد و نهادهای مختلفی را درگیر این ماجرا کرده است. با گذشت زمان شاهد اخباری حاکی از دست داشتن افراد و نهادهای بیشتری در این ماجرا خواهیم بود.
رجب طیب اردوغان اقداماتی را که برضد دستگاه پلیس و امنیت این کشور آغاز شده ، اقد، امات پست و بی شرمانه که با اهداف سیاسی و در جهت تخریب وجهه سیاسی دولت ترکیه صورت گرفته تشبیه کرده است. رویکرد دولت در این حادثه دو رو دارد. عده ای از مامورین پلیس در صدد کشف عناصر ذی مدخل در فساد بوده اند وعده ای دیگر از نیروهای پلیس مورد سوء استفاده قرار گرفته اند. بنظر میرسد اردوغان از این ماجرا شوکه شده و در وضعیت آچمز قرار گرفته و واکنشهای عصبی و ناپخته او حاکی از چنین روحیه ای است که برای نخست وزیر ترکیه پیش آمده است. برکناری فوری برخی روسای پلیس و جابجایی عده ای دیگر از آنها ناشی از عصبانیت اردوغان از اطلاع ندادن مسولین ذیربط به وی در 15 ماه گذشته می باشد. به هرحال بروز چنین شرایطی برای وی وحزب عدالت و توسعه بسیار سنگین است .اردوغان این اقدام را کثیف و تلاش گروهی برای تشکیل دولت در درون دولت خود و پس از ماجرای پارک قزی مهمترین ضربه به وجهه حزب عدالت و توسعه دانسته و برانجام اقد، امات لازم بدون توجه باینکه متهمان چه کسانی هستند تاکید کرده است.بشیر آتالای معاون او نیز تاکیدرکرده که اجازه نخواهیم داد حزب سفید عدالت و توسعه را سیاه کنند.بولنت آرینچ معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت نیز ماجرای 17 دسامبر را یک جنگ روانی عمیق واستادانه با هدف به زمین زدن حزب عدالت و توسعه دانسته و تاکید نموده با هیچ کس تعارف ندارند و با جدیت موضوع را می گیری خواهندکرد ، هرچند آرینچ بر پاک بودن وزرایی که فرزندانشان بازداشت شده اند تاکید نموده ، اما بنظر میرسد در آینده نزدیک باید نظرش را در این مورد تغییردهد .در این میان قراراست روز دوشنبه 2دی اردوغان درمورد استعفای چهار یا حداقل دووزیر که نامشان در این ماجرا برسر زبانها افتاده تصمیم خودرا اعلام کند.
در مورد رویکرد احزاب مخالف نیز باید گفت احزاب مخالف که همواره در پی بهانه ها وفرصتهایی برای حمله به اردوغان بودند واقعه اخیر را فرصت مناسبی برای اعتراض و انتقاد شدید از وی محسوب می کنند. صلاح الدین دمیرتاش یکی از رهبران حزب صلح ودموکراسی خواستار استعفای وزرای کشور، اقتصاد و شهرسازی شده و بر عدم تاثیر حوادث اخیر بر روند مذاکرات دولت ترکیه با پ.ک.ک تاکید کرد. وی همچنین گفت: برای آنها فرقی نمی کند که در این ماجرا جماعت گولن مقصر بوده یا مقامهای دولتی ،او افزوده ، مهم این است که مسببین به سزای اعمال خود برسند.به هرحال برای کردهای ترکیه بهترین گزینه حزب عدالت و توسعه است لذا این حزب درصدد اتخاذ موضع رادیکال نیست.حزب جمهوریخواه خلق که دبیرکلش کمال قلیچ دار اوغلو بلافاصله با سفیر آمریکا دیدار کرد ومورد اعتراض اردوغان نیز قرارگرفت موضع تندتری در قبال افشای فساد صورت گرفته اتخاذ نمود.
بروز چنین وضعیتی در ترکیه دشمنان منطقه ای و جهانی این کشور را مسرور و دوستدارانش را ناخشنود کرده است. برخی معتقدند که در ماجرای افشای فساد حتی اسراییل هم دست داشته و از این طریق خواسته است واکنش اردوغان در داووس نسبت به شیمون پرز و موضع گیری اورا در رابطه ماجرای کشتی مرمره تسویه حساب کند. دولت سوریه از بروز این بحران بویژه در آستانه برگزاری کنفرانس ژنو 2 خوشحال خواهد شد. چرا که مشغولیت دولت ترکیه در داخل به نفع بشار اسد است. رقبای منطقه ای ترکیه نیز هرچند که در ظاهر نشان نخواهند داد ، اما در باطن از شرایط فعلی ترکیه راضی تر خواهند بود . امریکا هم از این جهت که انکارا در این شرایط حرف شنوتر خواهد شد بهره برداری خواهد کرد. با توجه به اینکه سخن از ارتباط ماجرای مکشوفه با برخی کشورها از جمله ایران ،آذربایجان ،کویت و روسیه می رود بنابراین باید منتظر کنش و واکنش برخی مسولین و رسانه های این کشورها نیز باشیم.
پایان پیام/