یک و شش دهم در معادلات جمعیتی یعنی والدین حتی معادل خود را هم ندارند

خبرگزاری شبستان- قم: ایران امروز با داشتن اکثریت جوان در جمعیت به اصطلاح جمعیت شناسان در پنجره جمعیت ایستاده است، وضعیتی که در طول حیات هر جامعه ای کمتر اتفاق می افتد و باید از آن نهایت استفاده را کرد. ولی کشورمان با این وجود با کاهش سریع در باروری ها مواجه است که در صورت عدم توجه به این موضوع تا دو سه دهه آینده با ایرانی خالی از نیروی جوانی و مملو از کهنسالان مواجه می شویم. در همین خصوص با حجت الاسلام سقای بی ریا از شاگردان برجسته علامه مصباح یزدی، دبیر علمی همایش ملی تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه (که در موسسه آموزشی آیت الله مصباح یزدی برگزار شده است) با محوریت وضعیت جمعیتی کشور و چگونگی برنامه ریزی برای داشتن جمعیتی مطلوب برای آینده کشور صحبت کرده ایم و متن این گفتگو در ذیل آمه است؛

حجت الاسلام سقای بی ریا در ابتدای صحبت هایمان بفرمایید که در مجموع وضعیت هشدار جمعیتی که امروز ایران با آن مواجه است، حاصل کدام کاستی ها و یا تغییرات و تحولاتی است؟ وضعیتی که امروز در موضوع جمعیتی با آن مواجه هستیم، نتیجه این است که ما در این حوزه متولی خاصی برای رصد قضیه نداریم. در مقطعی کشور با جمعیت بالا مواجه شد که با برنامه ریزی ها برای کاهش تلاش کردند تا به نرخ شش در باروری ها برسیم و درادامه تعداد فرزندان هر خانوار به چهار رسید و این در حالی است که پس از اجرای این برنامه های کنترلی و پیشرفت سریع آنتازه مجلس در سال 72 قانون کنترل جمعیت را به تصویب رساند! پس از این جریان به این نتیجه می رسیم که از همان ابتدا این ناهماهنگی ها وجود وجود داشته و در ادامه هم با توجه به این قانون که تازه به تصویب رسیده، روال کاهش جمعیت همچنان ادامه پیدا کرد. بر اساس شواهد موجود می بینیم که چون این مسئله (کاهش جمعیت) باب طبع دشمنان ما هم بوده در حد توان در این آتش دمیده اند و این موضوع مثلا از کمک های سازمان ملل در این راستا و همچنین یک سری پول هایی که با هدف کنترل جمعیت به ایران داده اند، مشخص است. این داستان البته همچنان ادامه دارد و ما هنوز هم شاهد برخی تبعات آن هستیم. این کمک ها در برخی موارد و در جهت عقیم کردن والدین هنوز هم ادامه دارد.باید مسئولین توجه خاصی به این مسئله داشته باشند.

کاهش جمعیت و تکه تکه کردن اراضی اسلامی دو هدف مهم است که با سیاست های جمعیتی قابل دستیابی است، این کشورها که برای کسب سود لشکرکشی های عظیمی می کنند با چه هدفی چنین سخاوتمندانه به سیاست های کنترل جمعیت در کشورهای مختلف دامن می زنند؟

این یک پازل است که با کنار گذاشتن قطعاتش به جواب می رسید. محور اصلی این پازل هرچه کوچکتر شدن کشورهای مسلمان و در ادامه کاهش جمعیت آنهاست. کشورهای بزرگ درصدد تجزیه و تبدیل این کشوره هستند و این هدف کاملا در برنامه "خاورمیانه جدید" رخ نمایی می کند. آنها برای تجزیه کشورهای بزرگ اسلامی نقشه داشته و دارند که البته ایران هم از این توطئه مجزا نیست. این اتفاق با ترویج سبک زندگی غربی، رشد تکنولوژیک و مدرن شدن زندگی ها همراه شده و همه این عوامل ست به دست هم داده و کشور را به سمت کاهش جمعیت سوق می دهد.

6/1 در معادلات جمعیتی یعنی هر پدر و مادری حتی معادل خود را هم به وجود نمی آورند
تغییر سن ازدواج جوانا کشور چه تاثیری در این تغییرات جمعیتی دارد؟ یکی از مسائل مورد توجه سن باروری است. عواملی باعث شده سن ازدواج به تاخیر افتاده حتی زوج های جوان هم زمان فرزندآوری خود را به تاخر می اندازند. امروزه میانگین سن ازدواج دختران به 22 سال رسیده و در کنار افزایش این میانگین و عدم تمایل به فرزندآوری سریع پس از ازدواج باید به پرخطر دانستن فرزندآوری پس از 35 سالگی توسط پزشکان هم اشاره کرد. همه این مسائل در کار هم فقط 15 سال زمان باروری در اختیار مادران قرار می دهد و این در برابر گذشته که زدواج ها در 17 یا 18 سالگی صورت می گرفت و برای فرزندآوری هم زودتر اقدام می شد، فرصت کوتاهی است. مادران امروز در کنار ازدواج در مثلا 23 سالگی و تاخیر در فرزندآوری میانگبن به سن 30 سال می رسند و نتیجه این است که این خانم کمتر از 10 سال برای فرزندآوری وقت دارد. در این زمان هم اگر هر مادر به طور طبیعی باردار شود، بیش از سه فرزند نمی تواند، داشته باشد. که البته در اکثر مواقع این اتفاق نمی افتد و والدین تنها به داشتن یک فرزند رضایت می دهند.و اینگونه است که متوسط باروری در کشورمان به 6/1 می رسد. این جمله معنای واقعا تامل برانگیزی برای آینده کشور در بردارد. یعنی هر پدر و مادری حتی معادل خود را هم جایگزین نمی کند پس ببینید این معدل فرزندآوری چه آینده ای برای کشور رقم می زند.

ایران امروز در پنجره جمعیت ایستاده است
در ادامه این روند در آینده با پیری جمعیت هم موجه می شویم؟ بله، خطرناک تر از مسئله کاهش جمعیت همین مسئله است. ما الآن در پنجره جمعیت هستیم یعنی اکثر جمعیت کشور در سن کار به سر می برند. این وضعیت برای هر جامعه ای تنها یکبار اتفاق می افتد. در این وضعیت غالب جمعیت کشور در بازه سنی 17 تا 60 یا 65 سال قرار دارند. از این وضعیت با عنوان وضعیت طلایی هم نام می برند. البته بر اساس پیش بینی ها و با این روند کاهشی در آینده برخلاف امروز به اصطلاح به سراشیبی هم خواهیم افتاد. این بخش از حرف هایم به این معناست که ما در سال های آینده که این جمعیت جوان و واقع در سن کار به سن پیری می رسند، جمعیت جایگزینی نداریم و این یعنی بسیاری از کارهای مملکت برزمین می ماند. کشوری که به این نقطه رسیده و قدرت زاد و ولد را از دست داده است به مانند درختی بدون استقامت است که با هر باد کوچکی سقوط می کند. کشوری که در این وضعیت است باید قرن ها صبر کند تا دوباره به وضعیت ایده آل در جمعیت برسد. پس باید بدانیم این تغییرات جمعیتی که امروز صدای همه را درآورده، خطر بزرگی است که پشت دروازه هایمان منتظر فرصتی برای بروز است و باید برای گریز از این مرحله از امروز برای 20 سال آینده برنامه ریزی دقیق و علمی و کارساز داشته باشیم.
 

سوال مهمی که اینجا مطرح می شود این است که آیا ما به هر قیمتی فقط افزایش آمار جمعیتی را می خواهیم؟ نه، حتی مقام معظم رهبری هم بر این مسئله تاکید داشتند. در ملاقاتی که با ایشان داشتیم، تصریح کردند که کشور به رشد جمعیتی معقول و معتدل نیاز دارد. البته باید در این مسیر گره های ذهنی برخی نخبگان را که هنوز هم بر لزوم حفظ روند کاهش جمعیت در کشور تاکید دارند، باز کرد. با توجه به امکانات و ظرفیت های کشور می بینیم که ایران کشوری 75 میلیون نفری نیست و قادر است حداقل 150 میلیون نفر را اداره کند که البته سازمان ملل تمام این مسائل و حتی اینکه ایران با چه نرخ جمعیتی ر سال های آینده چقدر جمعیت خواهد داشت را محاسبه کرده است. باید به سمت رشد باروری تا حد چهار یا پنج فرزند برای هر خانوار حرکت کنیم و حتی ممکن است در این مسیر به برخی اقدامات انقلابی برای رسیدن به رشد سریع جمعیت نیاز پیدا کنیم.

آیا در تمام نقاط کشور نیازمند رشد جمعیت به یک میزان هستیم؟ نه. در این خصوص هم باید کار علمی انجام شده و به تفکیک این آمار مشخص شود. مثلا ما در نقاط مرزی رشد جمعیتی خوبی داریم ولی در شهره گاها نرخ باروری به یک رسیده است و این یعنی خلل در قدرت اقتصادی چرا که جمعیت پیر قادر به تولید نیست و حتی نیاز به مراقبت هم دارد پس در آینده نشاط و کارآمدی از این شهرها به دلیل نداشتن جمعیت جوان دور می شود. مسئله دیگر داشتن نیروی جوان برای پشتیبانی از کشور از نظر دفاع ملی است، باید در نگاه به مسئله جمعیت تمام این مسائل سنجیده شود.مورد دیگر مشکلات فرهنگی است. این کاهش باعث می شود تا کشوری که امروز نسبت به آمار جوانان بیکار شکایت دارد ر آینده همچون کشورهای غربی نیازمند وارد کردن نیروی کار باشد و این مسئله برای ما که هیچ وقت مهاجر پذیر نبودیم به معضل و مشکل بزرگی تبدیل می شود.تنها کاری که می توان در این برهه انجام داد، همکاری متفکرین، مردم و مسئولین برای حرکت به سمت فرزندآوری بیشتر است. باید به مردم توضیح داده شود که چرا نباید جمعیت کشور از معیار خاصی کاهش یابد و چرا ایران امروز در مقطعی است که برای به سلامت رد شدن از دو سه دهه آینده امروز حرکتی ماندگار انجام داد.

این موضوع ابعاد روانشناختی و جامعه شناختی دارد و هیچ کس نباید چنین فکر کند که این کار، کار ساده ایست. نه! اتفاق کار پر زحمت و مشکلی است و همه باید در قبال آن (تلاش برای افزایش جمعیت) احساس تکلیف کنند. اگر کشور با همین آهنگ رشد (5/1 درصد) به روال زاد و ولد خود ادامه دهد در نهایت باعث سقوط آزاد کشور خواهد شد و تنها راه ما این است که به سمت تکثیر نسل حرکت کنیم.ما چند میلیون زوج نابارور در کشور داریم که می توانند درمان شوند و کسانی که ازدواج کرده و به دنبال فرزندآوری نرفتند. مسئولین باید در هر دو مورد زمینه فراهم کنند. این وضعیت را می توان به ماه مبارک رمضان تشبیه کرد. ماهی که در آن مردم رنج گرسنگی و تشنگی را حتی در اوج گرما و روزهای طولانی تابستان تحمل می کنند تا این تکلیف الهی را انجام داده و در نهایت شیرینی آن را احساس کنند. امروز هم به مانند همین مورد باید مردم و مسئولان کشور احساس تکلیف کرده و به وظایف خود در موضوع جمعیت عمل کنند.

کتاب و تبلیغ دو راهکار پیش روی حوزویان برای اطلاع رسانی در موضوع جمعیت
حوزه چه نقشی در این روند باید ایفا کند؟ حوزویان می توانند از دو طریق کتاب و تبلیغ اطلاع رسانی خوبی در این موضوع داشته باشند. تاثیرگذاری چهره به چهره در ماه های محرم و صفر، رمضان و ایام فاطمیه و همچنین رویارویی با مردم در هیئت های مذهبی زمینه را فراهم می کند تا علما و فضلای روحانی در این ایام به تشریح وضعیت کشور در موضوع جمعیت و لزوم فرزندآوری برای خانواده ها بپردازند. یکی از راهکارهای مهم همین ارتباط روحانی و مبلغ با مردم است که از نزدیک خطرات را برای عموم مردم بیان می کند.

اسلام اجازه حرکت جامعه به سمت زوال را نمی دهد// اینها همه بحث های فقهی و تکلیفی است که باید روحانیت برای مردم تبیین کند
اسلام در خصوص جمعیت چه نظری دارد؟ دیدگاه اسلام هم روشن است، حالا اگر در برهه ای به رشد بالا نیاز داشتیم و می توان گفت که مسئله سقوط آزاد را در مسئله باروری داشتیم. نظر اسلام خدای متعال انسان را آفریده، انسان های سالم مومن و متقرب به خدای متعال به وجود آورد. اصل وجود انسان جزء اهداف آفرینش است. در روایت هم آمده، زمین را سنگین کنید با آوردن فرزند که گوینده "لا اله الا الله" زمین را سنگین می کند. پس فرزندآوری جزء اهداف آفرینش است. لازم است کیان جامعه را حفظ کرده و خطرات احتمالی در آینده را که از پس جمعیت کم ظاهر می شود را دفع کرد. اسلام اجازه نمی دهد که یک جامعه ای به سمت زوال حرکت کند. البته اینها همه بحث های فقهی و تکلیفی است که باید روحانیت برای مردم تبیین کند و در این خصوص مناسبت های تبلیغی بهترین فرصت ممکن می باشند.

پایان پیام/