بی معنایی، پیش فرضی برای ادیان نوظهور

به گزارش خبرگزاری شبستان در البرز؛ دکتر رسول رسولی‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در یازدهمین نشست از سلسله نشست‌های «من، دیگری، معنا» ویژه تحلیل پدیده‌های نوظهور معنوی که در دانشگاه خوارزمی برگزار شد، گفت: همه‌ی فرقه‌ها و جریانات معنوی به دنبال معنا هستند؛ منتهی، یک جریان، به دنبال معنابخشی و جریان دیگری در پی معنایابی است.

به گفته رسولی پور، جریان سکولاریسم که خود را پرتاب شده در این دنیا می‌داند و دستی او را همراهی نمی‌کند، به دنبال معنابخشی به زندگی است. پیش فرضِ معنابخشی، بی‌معنایی است و کسی‌که زندگی را بی‌معنا و پوچ بداند، می‌خواهد به زندگی معنا ببخشد.

رسولی پور در این نشست که به همت اداره فعالیتهای دینی، ادبی و هنری معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان البرز برگزار شد، خاطرنشان کرد: ادیان الهی، مؤمنین را به معنایابی دعوت می‌کنند نه معنابخشی. عالم، بی‌ریشه و بی‌اتصال به جایی نیست که دنبال معنابخشی به آن باشیم؛ بلکه این عالم به جایی متصل است که ما نمی‌بینیم. خدا باید دیده و یافته شود نه اینکه فهمیده شود؛ چراکه خدا مسئله نیست که بفهمیم؛ بلکه خدا یک پاسخ روشن در مقابل چشم ماست و فقط باید چشم‌ها را باز کنیم و توجه کنیم و به قول سهراب سپهری، چشم‌ها را باید بشوییم و طور دیگر ببینیم.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: اندیشیدن به این که چگونه می‌توان به خدا رسید و اعمال و عبادات از جمله نماز، روزه و نماز شب چگونه می‌توانند ما را به خدا برسانند، با این طرز تفکر، دنبال تحصیلِ خدا هستیم؛ در صورتی که باید تجربه امر قدسی را از سر بگذرانیم و نمی‌توان امر قدسی را تحصیل کرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از طریق نماز و عبادت، گشایش و ظرفیتی در خود ایجاد می‌کنیم که پذیرای موهبت و فیض دائمی شویم. نگوئیم نماز می‌خوانیم چله می‌گیریم که خدا چیزی بدهد. بلکه خدا دائماً فیض می‌دهد و ما این فیض الهی را نمی‌گیریم مگر زمانی که در خود گشایشی ایجاد کنیم. این تعبیر که امکان دارد کسی اراده کند و خدا به او موهبت ندهد، تعبیر غلطی است؛ چرا که امکان ندارد ما بخواهیم و نگیریم. در آیه «قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ»، نیز معنی این نیست که تا دعا نکنیم خدا به ما نمی‌بخشد بلکه مقصود این است که ما تا دعا نکنیم نمی‌گیریم.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: تحصیل، مصدر باب تعدّی است. تحصیلِ هر امری یعنی آن را پیدا می‌کنید، می‌سازید و جعل می‌کنید و آنچه بر اساس تحصیل به دست می‌آید، جعلی است. امر حقیقی، تحصیل نمی‌شود و خدا گم نشده که ما آن را پیدا کنیم! بلکه باید معنایی را که هست، بیابیم. تو خودت را باید تحصیل کنی. خودت گم شده‌ای!

رسولی پور به نقل از روابط عمومی جهاد دانشگاهی استان البرز افزود: ما باید معنا را بیابیم نه اینکه چون زندگیمان پوچ و بی‌معنا است، جعل کنیم و خدا درست کنیم! تحصیلِ دین و خدا انسان را اذیت می‌کند و دست و پا گیر می‌شود؛ اما اگر آن را بیابید خلاص و راحت می‌شوید. فرقه‌های نوظهور معنوی می‌خواهند معنا را بسازند؛ در صورتی که این معنا وجود دارد و باید حواسمان را جمع کنیم و آن را بیابیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: گاهی بر برخی از کسانی که هم صحبت با حضرت امیر(ع)، پیغمبر(ص) و در کنار امام حسین(ع) بودند، خرده می گیریم که آدم‌های نادانی بودند و این شخصیت‌های متعالی را درک نکردند. اما متأسفانه نادان‌تر از آنها ما هم هستیم که خدا را که در کنارِ ماست و از رگ گردن به ما نزدیکتر است درک نمی‌کنیم.

رسولی پور در بخش دیگری از سخنان خود گفت: آیا خدا به جایی منصوب شده و باید برویم در مکانی خودمان را به خدا نزدیک کنیم؟! این که تصور کنیم اگر در زیارتگاه و حرم معصومین(ع) و یا کعبه حضور داشته باشیم خدا را خواهیم یافت و فقط در بعضی اوقات خدا از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است، این تصور اشتباهی است؛ چرا که خداوند همیشه از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است و اگر درک نمی‌کنیم از آنروست که کور و بی خاصیت شده‌ایم.

وی افزود: زیارتگاه‌ها، فرصت‌ها و شرایطی را فراهم می‌کنند برای اینکه آگاه‌تر و جدی‌تر به خدا برسیم نه اینکه واسطه شوند تا به خدا برسیم؛ چراکه خدا هیچ واسطه‌ای نمی‌خواهد و خدا از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است. اگر کسی را برای رسیدن به خدا واسطه قرار دهیم یک نوع شرک است. هیچ کس نمی‌تواند دست مرا بگیرد و پیش خدا ببرد حتی پیامبر خدا؛ چون خدا خود از همه اصلح است. خدا نگفته است که هر کسی با من صحبتی دارد از طریق پیغمبر با من صحبت کند!

رسولی پور گفت: در واقع شرایط محیطیِ زیارتگاه‌ها، محیط انرژیک است که در ما آن حس را تقویت می‌کند که خدا حاضر است و این فرصت را ایجاد می‌کند که خدا را باور کنیم؛ چراکه انسانی مثل امام حسین(ع) به خدا باور دارد و من نیز وجود و حضور خدا را باور می‌کنم و این‌ها فرصت‌های ناب و خوبی است.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: تقسیمات برای ذهن است؛ تقسیم کردن به این و آن، برای دل نیست برای ذهن است. در منطق قرآن، "تعقل" داریم اما اصطلاح "عقل" به صورت مفرد نداریم. در فرهنگ قرآن، قلب، تعقل و تفکر می‌کند. تعقل قرآنی با تفکر ذهنی و عقل تفاوت دارد و مبدأ و منشأ خدایابی، قلب ماست. در منطق قرآن، "عقل" مطابق با آنچه ما متصور هستیم و آن را با تفکر ذهنی یکسان می‌پنداریم نیست.

رسولی پور افزود: تقسیمات ذهنی که مقصدی را طی کنیم که در نهایت به خدا ختم شود از لحاظ یادآوری، توجه و تمثیل درست است اما واقعی نیست و شما باید خودتان را پیدا کنید. از طریق ذهن با خدا ارتباط برقرار نکنید؛ بلکه از طریق انقطاع و جدا شدن از دیگران به خدا متصل شوید.

استاد دانشگاه خوارزمی در کرج با قرائت آیه «یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ» تصریح کرد: این آیه، عارفانه‌ترین آیه قرآن است و درک اینکه ما ربط به خدا هستیم، درک فقر، خالی بودن و خلأ که نیاز به پر شدن داریم موجب می‌شود که خدا را بیابیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در پایان با اشاره به کتاب «تأملی بر فلسفه‌ی تاریخ عقل» گفت: در بخشی از این کتاب آمده است که «شما وقتی رو به نور می‌روید سایه، شما را دنبال می‌کند و وقتی که پشت به نور می‌روید شما سایه را دنبال می‌کنید». در واقع اگر پشت به نور باشیم دنبال سایه و وهم هستیم و اگر رو به نور باشیم، تمامِ سایه‌ها پشت سر ما قرار می‌گیرند و مجبور می‌شوند به سوی حقیقتی روند که در رو به روی ما ایستاده است.
 

پایان پیام/