به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، محمد رضا باهنر، نایب رییس مجلس با اشاره به اشاره به اظهارات سعید حجاریان درباره ارائه اختیار انحلال مجلس به دولت، گفت: باید به این نکته اشاره کرد که در سال 1368 که آقای حجاریان هم آن را به خاطر دارند، بحث ارائه اختیار انحلال مجلس مطرح شد و مورد بحث قرار گرفت.
نایب رییس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با این حال مقام معظم رهبری از اختیارات خود در جایگاه ولایت استفاده کرده و موضوع را عملا مسکوت کردند و دیگر هم چنین مسئله ای مطرح نشد.
باهنر گفت: تمام کارشناسان می‌دانند که رییس جمهور نماد مردم سالاری متراکم و مجلس نماد مردم سالاری رشدیافته است و مجلس در جایگاه نظارت بر دولت است.
وی افزود: در تمام کشورهای دنیا هم که نظام جمهوری مطرح است، چنین اختیاری به دولت داده نشده و در نظام جمهوری اسلامی نیز چنین بحثی مطرح نیست.
حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری درباره ادعای برخی از اصلاح‌طلبان مبنی بر انحلال مجلس از سوی دولت اظهار داشت: حرف در دنیا زیاد است اما ما قانون اساسی داریم و در هیچ شرایطی مجلس ما انحلال‌پذیر نیست و این نکته را از برجستگی‌های نظام حقوقی خود می‌دانیم.
پورمحمدی با بیان اینکه دولت و رئیس‌جمهور ملتزم به قانون هستند و بر اجرای آن تأکید دارند،افزود: این یک گام بسیار مؤثر است که خود رئیس دولت قانون را قبول داشته و بر اجرای آن مصر باشد.
وزیر دادگستری تصریح کرد: اگر این فرهنگ از سوی دولت ترویج شده و به بدنه اجتماعی نیز سرایت کند، حقوق شهروندی می‌شود.
وی تأکید کرد: ما بهترین قوانین و تعلیمات را دارم و مهم این است که وفادارانه به اجرای آن متعهد باشیم.
صادق زیباکلام کارشناس مسائل سیاسی درباره سخنان اخیر سعید حجاریان مبنی بر برخورداری دولت از اختیار انحلال مجلس اظهار داشت: اینکه قوه مجریه یا یک قوه دیگر بتوانند مجلس را منحل کنند، روش خطرناکی است.
زیباکلام ادامه داد: نمی‌توان گفت هیچ کدام از نمایندگان مجلس نماینده واقعی نیستند، بلاخره از بین 290نماینده، می‌توان 20 نماینده واقعی را پیدا کرد از این رو اگر بخواهیم این قدرت رابه یک قوه دیگر واگذار کنیم کار جالبی نیست.
این کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: بنده اگر جای آقای حجاریان بودم به جای اینکه به دنبال این تز و اصلاح امور از طریق انحلال مجلس باشم، سعی می‌کردم نظارت استصوابی را از شورای نگهبان سلب کنم.
زیباکلام با بیان اینکه حجاریان نظر شخصی خود را گفته و باید در این زمینه بیشتر توضیح دهد، در پاسخ به این سوال که آیا اینگونه سخنان ضربه به جمهوریت نیست، گفت: بله، بنابراین او می‌توانست به جای انحلال مجلس بحث انتخابات بهتر را مطرح کند.
رییس جمهور کشورمان نیز در این میان حرکت حجاریان را مشابه مخالفت های مصدق با مجلس دانسته و گفت: من 5 دوره در مجلس بوده ام. جایگاه مجلس نباید خدشه دار شود. فردا در انتخابات مجلس چگونه می شود مردم را دعوت به رای دادن کرد؟ مردم می گویند اینها رای ما را می خواهند برای در اختیار گرفتن مجلس برای دولت. این حرف ها از نوع دوستی خاله خرسه است و محبت این آقایان به ما لطمه می زند.
آیا انحلال مجلس امکانپذیر است؟
در نظامهای ریاستی که مبتنی بر تفکیک کامل قوا ست، قوه مجریه نسبت به قوه مقننه با استقلال عمل می‌کند. در این ساختار رئیس جمهور توسط مردم انتخاب می‌شود، تعیین وزرا بر عهده اوست و هیات وزرا هم در برابر پارلمان مسئولیتی ندارد. مجلس حق استیضاح وزرا را نداشته و دولت لازم نیست به مجلس لایحه بدهد. در مقابل، تفکیک قوا در نظامهای پارلمانی نسبی است. در این ساختار قوه مجریه و قوه مقننه در همکاری با یکدیگر فعالیت می‌کنند و از ابزارهایی برای تأثیرگذاری و نفوذ بر یکدیگر برخوردارند. در نظام پارلمانی نمایندگان حق دادن رای اعتماد و استیضاح وزرا را داشته و دولت نیز از حق انحلال پارلمان برخوردار است.
ساختار حکومت در ایران نیمه ریاستی-نیمه پارلمانی و تلفیقی از حدود و اختیارات هر دو این نظام هاست. رای اعتماد، سوال و استیضاح وزرا از وظایف نمایندگان و حتی سوال و استیضاح رئیس جمهور نیز در قانون اساسی پیش بینی شده است. همچنین طبق اصل 122قانون اساسی رئیس جمهور در برابر مجلس مسئول است. در مقابل دولت تنها حق ارائه لایحه به مجلس را دارد و برای انجام آن به تصویب مجلس نیازمند است.
نکته قابل توجه آن است که در هیچ بخشی از قانون اساسی هم حق منحل کردن دولت به مجلس داده نشده است. اگر در اصل 89 صحبت از استیضاح هیئت دولت است؛ حرفی از انتخابات مجدد ریاست جمهوری نیست. چرا که در کشور ما همچون کشورهایی با نظام ریاستی، رئیس جمهور با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود و به همین خاطر در یک سطح از اعتبار و پشتوانه سیاسی و آرای عمومی با مجلس قرار می‌گیرد. حتی در صورت رای به عدم کفایت رئیس جمهور توسط مجلس، عزل وی از اختیارات و وظایف رهبری است نه مجلس. از این رو چنین اظهار نظری از یک نماینده مجلس که خود قانون نویس است جای تعجب دارد.
در ایران تمام حقوق مجلس، مانند نظامهای پارلمانی لحاظ شده است و امکان انحلال پارلمان هم برای دولت در نظر گرفته نشده است. حتی حق استیضاح رئیس جمهور که ممکن است منجر به رای به عدم کفایت وی شود نیز مختص قانون اساسی کشور ماست و در هیچ یک از کشور‌ها با نظام پارلمانی وجود ندارد. می‌توان گفت قانون گزار ایرانی بیش از اندازه دست مجلس را نسبت به نظارت بر دولت باز گذاشته و این امر تا حدودی اختیار عمل رئیس جمهور را نیز سلب نموده است. از این رو بسیاری از حقوق دانان بر این باوردند که بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران کفه ترازو به نفع مجلس سنگن‌تر است. به همین خاطر تفکیک قوا حتی به صورت نسبی که در نظامهای پارلمانی حاکم است، در ایران با مشکلاتی رو به روست و اگر بنا بر تغییری در قانون اساسی نسبت به تاثیرگزاری متقابل دولت و مجلس باشد، مسلما برای دادن حقوق و اختیارات بیشتر به دولت خواهد بود.
به هرحال تجربه سی ساله اخیر نشان داده که قوه ها به صورت جداگانه به درستی کار خود را انجام داده اند و نیازی به تهدید انحلال نیست. به خصوص در شرایط کنونی کشور و درگیری های که در مجامع بین المللی با آن روبرو هستیم به صلاح کشور نیست که با چنین مطالبی جو فکری مردم بر هم زده شود و بهتر است برخی آقایانی که بدنبال تزهای روشن فکری هستند بدانند هر سخن جایی و هر نکته مکانی داشته و یدک کشیدن عبارات اصلاح طلبی توسط دولت جدید به معنای طرح مسائل تفرقه افکن نیست.
پایان پیام/
نظر شما