منع حریص می کند چه فیسبوک، ماهواره، اینترنت باشد یا رایتل

به گزارش سرویس دیگر رسانه های خبرگزاری شبستان، بحث از فیلترینگ یا عدم فیلترینگ فیسبوک با روی کار آمدن دولت حسن روحانی رواج بیشتری پیدا کرد؛ به ویژه وقتی که اعضای کابینه این شبکه ی اجتماعی را به عنوان یکی از راههای ارتباط با مردم انتخاب کردند. در این مدت علما و کارشناسان و مدیران بسیاری در این باره اظهار نظر کردند. گروهی خواستار رفع فیلتر این شبکه ی اجتماعی شدند و گروهی بر ادامه ی فیلتر بودن فیسبوک تاکید کردند. در این میان گروهی سومی استفاده از فیسبوک را به استفاده صحیح و یا اختصاص آن به دانشمندان و اساتید مقید کردند.
آیت الله محمدرضا نکونام، از اساتید برجسته حوزه ی علمیه ی قم در گفتگوی اختصاصی با انصاف نیوز، فیلتر را مبارزه ی منفی نامید که ضرر فیلتر آن بیش از منفعتش است. این فقیه جامعه شناس و روانشناس حوزه علمیه قم، معتقد است ایجاد مانع در بسیاری از موانع نتیجه ی منفی دارد و نمی شود گفت که صنعت و پیشرفت بد است.

عصر روز پنج شنبه، (28 آذر 92)، آیت الله نکونام در اتاق کوچک زیرزمین منزلش میزبان ما بود. اتاق کوچکی که محل دیدارهای خصوصی آیت الله است. تبلت و موبایلش را روی میز کوچک کنار دستش گذاشت و با از لخند و نگاهش متوجه شدیم که منتظر اولین سوال ما درباره ی موضوعی است که از پیش مطرح کرده بودیم.

متن گفتگوی انصاف نیوز با آیت الله نکونام در پی می آید:

- نظر شما درباره ی فیلتر کردن فیسبوک چیست؟

به طور کلی برای مقابله، فیلتر شیوه درستی نیست. «الانسان حریص علی ما منع»؛ باید به جای فیلتر در مقابل افکار ناهمگون قدرتنمایی داشت. ایجاد مانع در بسیاری از موارد نتیجه ی منفی می دهد، نمی شود گفت صنعت و پیشرفت بد است. اینکه به طور مثال یک روز بگویی امری حرام است و در فرصتی نه چندان دور بگوییم خوب است نشان دهنده ی کاستی نظریه پردازی است. جهان، جهانی باز است و نمی توان جلوی آن را گرفت، بله باید قدرت مبارزه را بالا برد تا دنیا نتواند به ما ضربه بزند.

- حتی اگر از این شبکه ی اجتماعی استفاده منفی شود؟

الان که هم استفاده ی منفی بسیاری علیه اسلام و انقلاب می شود و هم استفاده ی مثبت. باید دانشمندان و بزرگان دین قدرت نمایی معقول داشته باشند، می بینم که بسیاری از اساتید، دانشجویان، عالمان دینی و طلبه های فاضل ما هم صفحه دارند، گروهی از خانواده ها هم از این طریق با هم در رابطه هستند و از احوال هم آگاه می شوند و در واقع با شبکه های اجتماعی فاصله ها بسیار کم می شود.

استفاده ی منفی هم بسیار است، نه تنها فیسبوک اینگونه است که سایر شبکه های اجتماعی حتی داخلی هم همین گونه است. آیا از شبکه اجتماعی کلوپ و غیره استفاده منفی نمی شود؟ آیا کسی که می گوید فیسبوک فیلتر باشد می گوید بقیه ی شبکه ها هم فیلتر شود؟ به طور اساسی دیگر موارد هم همین گونه است.

امروز روشن است که با وارد شدن موبایل به جامعه، دروغ افزایش پیدا کرده است چون با تلفن ثابت طرف نمی توانست از داخل منزلش بگوید من در سفر هستم اما الان داخل منزل است می گوید من مسافرتم، موبایل دروغ را افزایش می دهد حتی می تواند منفیات دیگری را هم ایجاد کند، پس ما بگوییم استفاده از موبایل هم ممنوع است؟ وقتی که گفتی به طور مثال رایتل حرام است پس استفاده از آیفون تصویری هم می شود حرام باشد! ما نمی توانیم همواره جلوی چشم مردم و جامعه را ببندیم.

- گفته می شود که هنوز فرهنگ لازم برای استفاده از این وسایل وجود ندارد و امروز بیشترین استفاده از اینترنت در راستای منفیات است؛ نظر شما چیست؟

بله ولی اینها دلیل بر ایجاد مانع نیست. ما باید قدرت مبارزه پیدا کنیم. مبارزه منفی همیشه جواب مثبت نمی دهد. در جهانی که امروز زندگی می کنیم بزرگترین منفی شخص مانع است. نسبت به هرچیزی که مانع ایجاد شود یا مانع تراشی پیش آید نتیجه ی معکوس می دهد، یعنی جامعه نسبت به آن حریص می شود، حالا این فیسبوک، ماهواره، اینترنت باشد یا رایتل.

از طرفی ما نمی توانیم تسلیم ساختارهای جدید رسانه ای و علم و تکنیک و صنعت شویم چون ممکن است دارای غرض های سیاسی و حتی عنادی باشند یا ممکن است که بخواهند اعتقادات مردم را مورد خدشه قرار دهند. پس باید در جامعه مقاوم سازی ایجاد شود.

- منظورتان از مقاوم سازی چیست؟

باید این موارد را به صورت علمی، منطقی و اخلاقی مورد بررسی قرار داده و با همین روش با آنها برخورد شود. اگر به طور علمی، اخلاقی و مودبانه با این مسایل روبرو شویم در این صورت دشمن باعث قوت ما خواهد شد اما با ایجاد مانع دشمن ممکن است باعث تحقیر جامعه، مردم و دین مقدس اسلام شود، مثل این که کسی دنبال ما کند و ما هم فرار کنیم؛ وقتی کسی دنبالتان کرد بایستید و دفاع کنید، منتهی دفاع علمی و منطقی، اجتماعی و مودبانه. یعنی دفاع ما سبک منفی نباشد. وقتی دفاعی منفی داشت این منفی با منفی دشمن یک فضای مثبت برای او ایجاد می کند اما اگر منفی دشمن با مثبت پاسخ گفته شد مانند فاز و نول می شود که می تواند در جامعه برای ما اقتدار ایجاد کند.

امروز بحمد الله نظام اسلامی و کشور ولایی ما اقتدار و قدرت دارد و از سویی کشور پر از دانشمندان گوناگون است و با این ظرفیت ها می شود پاسخ مناسب به زمینه های علمی و رسانه ای دنیا داد. اما اگر دنبال مبارزه منفی باشیم خودمان هم رشد نمی کنیم.

- پس با این دیدگاه، بسیاری از سایت هایی که به دلیل اشاعه منکرات فیلتر می شود نباید فیلتر شود؟

این فیلترینگ ها ممکن است به خاطر نداشتن قدرت دفاعی انجام شود؛ یعنی به عنوان ثانوی اما به عنوان اولی نه.

- فکر می کنید خود فیسبوک می تواند فحشاء را ایجاد کند؟

بله، موبایل هم می تواند فحشاء ایجاد کند. اگر مقاوم سازی نکنیم هر چیزی ممکن است ایجاد فحشا کند. بسیاری از مردم دنیا عقایدی دارند که ممکن است با عقاید ما سازگار نباشد پس ما باید حفاظ داشته باشیم اما این ایجاد حفاظ با سانسور و پارازیت و فیلترینگ انجام نمی شود. این برخوردها ممکن است در برخی مواقع به خاطر زمینه هایی خاص اثر کوتاه مدت داشته باشد ولی در دراز مدت مضر است. دو نوع ضرر دارد؛ یکی اینکه آنها خودشان راه فرار را دوباره ایجاد می کنند.

شما الان از فیسبوک می پرسید. فیسبوک در ایران فیلتر است اما سال گذشته یکی از رسانه ها آماری را راجع به کاربران فیسبوک ایران منتشر کرد که جالب بود، گویا 17 میلیون ایرانی صفحه ی فیسبوک دارند، این یعنی حداقل 17 میلیون ایرانی که به اینترنت دسترسی دارند فیلتر شکن دارند. حالا در نظر داشته باشید که چند درصد مردم ما با اینترنت سر و کار دارند.

ضرر دوم اینکه ما با مبارزه ی منفی به آسان خوری و تنبلی عادت می کنیم. اما وقتی مقاوم سازی کردیم ما قوی می شویم و آنها تضعیف می شوند. از طرفی ما نباید به این زمینه های عمومی و حتی جهان به دید دشمن نگاه کنیم. تفاوت های عقیدتی در دنیا وجود دارد، حالا یکی مسلمان است یکی نیست و عقاید مختلف است، ما باید از مواضع اصولی خودمان دفاع شایسته داشته باشیم تا همراهان ما روز به روز بیشتر شود.

- آیا می توان از این زمینه ها در جهت مثبت استفاده کرد؟

بله، به صورت «عالی» هم می شود. این زمینه های اجتماعی و مجازی بهترین سیستم برای تبلیغ دین است. علماء، دانشمندان، حوزه و دانشگاه می توانند از این زمینه های استفاده کنند و دنیا را پر از دانش و معارف اسلامی کنند. به خاطر نبودن سیستم است که ما نمی توانیم در دنیا حرف بزنیم، حالا یک سیستمی محیا شده و ما باید استفاده کنیم و الا بستن و منع کردن زمینه ی مثبتی ندارد. طلبه ها صفحه ایجاد کنند و یک ساعت در روز با دنیا دیالوگ کنند. معارف اخلاقیات اجتماعیات و روانشناسی اسلام و تشیع را به رخ دنیا بکشند. جامعه را چکاب کنند و به شناخت درستی از اطرافشان دست پیدا کنند. استفاده از اینترنت برای طلبه ها لازم است و من به شاگردانم گفته ام حتی اگر فرش زیر پایشان را می فروشند بفروشند و لب تاب یا تبلت یا کامپیوتر بخرند و سایت و وبلاگ ایجاد کنند و با جامعه و مردم دیالوگ داشته باشند.

- آیا اعضای خانواده شما از فیسبوک استفاده می کنند؟

بله همه شان؛ اصلا ما یک بخش خانوادگی داریم که برای هر کدام از اعضای فامیل اتفاقی بیفتد آنجا منعکس می کنند و همه از هم خبر دارند، البته گفته ام اتفاقات مرا در آن بخش وارد نکنید.

- خودتان هم با محیط فیسبوک آشنایید؟

بله

- از آن استفاده هم کرده اید؟

بله

پایان پیام/