خبرگزاری شبستان :«زیبگنیو برژینسکی» ،مشاور امنیت ملی دوران ریاست جمهوری «جیمی کارتر» معتقد است که پایبندی قدرت های جهانی به طرح لایه بندی جهانی و دوری از هژمونی گرایی می تواند منطقه خاورمیانه را از «انفجار» قریب اولوقوع نجات دهد.
وی در گفتگو با «ورلدتودی» دیدگاه های خود در این زمینه را بدین شرح عنوان کرده است:
سن جنگ جهانی اول به یک قرن می رسد.آیا شما شباهت هایی بین سال های 1913-1914 و شرایط حال حاضر می بینید؟
بله. شباهت هایی وجود دارد زیرا در حال حاضر نیز مانند سال های 1913-1914 برخی از قدرت های اصلی جهان واکنش های کندی از خود نشان می دهند؛ فهم درستی از موقعیت ندارند یا نمی توانند خطرهای آن را ببینند.اما فراتر از این شباهت ها اختلافات بسیار مهمی هم وجود دارد زیرا شرایط در آن زمان منجر به وقوع جنگ جهانی اول شد اما بدترین سناریویی که در موقعیت کنونی می توان تصور کرد یک «انفجار» جدی در خاورمیانه است.این می تواند به سمت شرق منطقه تا افغانستان گسترده شود و نهایتا آسیای مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد و می تواند به سمت شمال یعنی عراق و کشورهای مدیترانه ای و حتی قفقاز روسیه گسترش پیدا کند اما نمی شود جنگی مانند جنگ جهانی اول را در این شرایط متصور شد.
یک «انفجار» جدی_ تنش آور تر از آنچه اکنون در سوریه شاهد آن هستیم؟
بله.می توان گفت که این منازعات در حال گسترش بر اردن،عراق،لبنان و فراتر از آنها نیز تاثیر می گذارد.
گفتید که قدرت های اصلی واکنش کندی از خود نشان می دهند.آیا آمریکا لزوم مشارکت حمایتی بین المللی را فراموش کرده است؟
این بستگی به این دارد که دوستان ما مشارکت حمایتی بین المللی را چطور معنا می کنند.تلاش برای برگزاری مذاکراه میان فلسطین و رژیم صهیونیستی،در پیش گرفتن طرح گفتگو با ایران و تلاش برای راه حلی برای بحران سوریه از طریق مذاکره همگی مشارکت های حمایتی هستند. اما برخی این ها را کافی نمی دانند؛آنها دوست دارند که ما وارد جنگ با سوریه شویم ،متاسفانه برخی دوست دارند که ما به ایران حمله کنیم اما من مایلم خط جداکننده میان این دو روند بکشم . من از اولی حمایت می کنم اما در مورد دومی مشکوک و مردد هستم.
در مورد سوریه،کاخ سفید از همان ابتدا اعلام کرد که اسد باید برود.آیا این سیاست قطعی آمریکا است؟
به نظر من این سیاست،سردرگم کننده بود زیرا من انقدر آگاهی داشتم که بتوانم نتیجه بگیرم هیچ چیزی پشت این اظهارات نبود.این انتظار وجود داشت که اسد از قدرت کنار برود بنابراین این خرمندانه بود که بگوییم او باید برود اما اینطور نشد و این روند،موقعیت را پیچیده تر و سخت تر کرد.
از زمان پایان جنگ سرد،آمریکا دارای هژمونی جهانی بوده؛ آیا این دوران به پایان رسیده است؟
من در نوشته هایم آورده ام که ما اکنون در دوران پساهژمونیک زندگی می کنیم. در ادبیات من،کشور هژمون کشوری است که مستقیما به دیگر کشورها دیکته می کند بدون اینکه هیچ گونه مخالف با نفوذی داشته باشد. واضح و مبرهن است که ما اکنون در این موقعیت نیستیم اما برخی کشورها می توانند قدرت بسیار بیشتر داشته و بنابراین موثر باشندحتی اگر هژمونیک نباشند.
به اعتقاد من اکنون وقتی نوبت به تاثیرگذاری می رسد جهان بسیار لایه بندی شده است و در لایه های مختلف آن کشورهای مختلف دارای نفوذ قرار دارند.
و آمریکا هنوز در بالاترین بخش این لایه بندی قرار دارد ؟
بله . و برای مدتی در آنجا خواهد ماند. اما پرزیدنت پوتین هم در مورد سوریه در حال قدرت نمایی است و موفقیت هایی هم به دست آورده است.
این موفقیت ها کجا هستند ؟
قدرت های غربی فکر می کردند که اپوزیسیون سوریه می تواند به راحتی اسد را از قدرت ساقط کند و سازمان ملل از آن حمایت خواهد کرد اما روسیه با وتوی خود از این اتفاق جلوگیری کرد.
مشکل اینجا بود که قدرت های غربی می خواستند آمریکا این کار را به تنهایی انجام دهد و اگر این اتفاق می افتاد به نظر من می توانست تبدیل به یک فاجعه شود.
این روند،پتانسیل به وجود آمدن «انفجار» منطقه ای را در خود داشت اما روس ها به طور ناخوآگاه به ما لطف کردند.آنها همچنین برای مشارکت ما در تاثیر منطقه ای به ما کمک می کنند و بیشتر ازما نگران پیامدهای انفجار منطقه ای هستند.
بنابراین روس ها مسئولیت آنچه در حال رخ دادن است بر عهده می گیرند؟
دقیقا. من فکر می کنم که این بسیار خوب است و دوست دارم چینی ها هم مشارکت بیشتری در این روند داشته باشند.
آیا این اتفاق می افتد؟
بله . در مورد ایران این اتفاق افتاده است و به عقیده من آنها باید به آنچه که در هر جای دیگر خاورمیانه رخ می دهد از خود علاقه نشان دهند.
نظر شما