خبرگزاری شبستان: امروزه جامعه اسلامی همانند دیگر جوامع از ویژگی‌ها و کارکردهای حقیقی مسجد در صدر اسلام فاصله دارد که برای رسیدن به الگوی مسجد طراز اسلامی نیاز به کم کردن این فاصله‌ها داریم، مسجد طراز اسلامی عهده‌دار نقش های مهمی در زمینه عبادی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نظامی و... است. برای تبیین جایگاه و شاخصه‌های مسجد طراز اسلامی باید بازگشتی به صدر اسلام داشت و بررسی کرد که در آن زمان هدف از تشکیل بنای «مسجد» چه بوده و نیات و خواسته‌‌های پیامبر(ص) در مورد مسجد چیست؛ زیرا مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام می‌تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع طراز اسلامی باشد.
با الگوبرداری از مساجد صدر اسلام می‌توان به مسجد طراز اسلامی در جامعه کنونی دست یافت. مطالعه ویژگی‌ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، سیمای مسجد طراز اسلامی را برای ما به خوبی روشن می‌کند. در حال حاضر برای آنکه مساجدمان چنین ویژگی هایی را داشته باشد باید ابتدا تعریف صحیح و دقیقی از مسجد نمونه و طراز اسلامی داشت از همین رو و در راستای تبیین ویژگی های مسجد طراز اسلامی درصدد برآمدیم با محمدعلی موظف رستمی کارشناس و پژوهشگر در حوزه مسجد به گفتگو بنشینیم.
آقای موظف رستمی تعریف شما از جایگاه مسجد چیست؟
همه ما اعتقاد داریم در میان دیگر ادیان کامل‌ترین دین، دین اسلام است. پس جایی که تبلیغ این دین باید انجام شود باید از جامعیت روبرو باشد و مؤلفه‌های کامل‌بودن را به همراه داشته باشد.
مسجد همان گونه که در دوران های گذشته مکانی برای نشر پایگاه معارف اسلامی بوده است در حال حاضر هم باید چنین ویژگی داشته باشد. از طرفی اسلام باید معیارهای کامل‌بودن را داشته باشد. اگر منویات اسلام ناب با فعالیتهای اجرایی در مساجد با هم تناسب نداشته باشند این موجب می‌شود مسجد تمام واقعیت‌ها و اهداف عالیه‌ای که پیامبر اسلام (ص) برای مسجد در نظر گرفته است را نتواند تبیین و به منصه ظهور برساند. بنابراین در درجه اول باید گفت ما در مورد مسجد با یک مکانی مواجه هستیم که نسبت به دیگر مکان‌های عبادی ادیان دیگر کامل و جامع تر است.
در این زمینه در قرآن کریم و در قالب آیات و در روایات اسلامی و با توجه به شرایط و مقتضیات مباحثی کامل و جامع بیان شده است و به نظر نمی‌رسد نکته ای در مورد جایگاه مسجد مخفی و پوشیده باشد.
تلاش برای دست یابی به مسجد نمونه و طراز اسلامی وظیفه چه کسانی است؟
در مورد دست یابی به مسجد نمونه اسلامی به نظر می‌رسد وظیفه سنگینی بر عهده متولیان مسجد است که باید معیارها و مولفه‌های مسجد طراز اسلامی و نمونه را استخراج، احیا و احصاء کنند و در این زمینه نباید فقط ذهنیت‌های خودمان را بیان کنیم.
بسیاری از باید و نبایدها در مورد مسجد طراز اسلامی در آیات و روایات اسلامی بیان شده است و این وظیفه متولیان و کارشناسان مسجد است که در مورد آن احصاء داشته باشند. باید جایگاه مسجد، کارآمد سازی و روزآمد سازی شود چرا که به این وسیله می توان به مسجد طراز اسلامی دست یافت.
که در این زمینه لازم است مولفه هایی تعریف شود زیرا داشتن شاخص ها و معیارها می تواند در رسیدن به مسجد طراز اسلامی ما را کمک کند. در واقع ذهنیت ما نمی‌تواند جایگاه واقعی مسجد را مشخص کند اما اگر هدف در مسجد طراز اسلامی، کارکردها، پتانسیل ها و ظرفیت ها استخراج شود در این قالب می توان اقدامی انجام داد. که در راستای اجرای آن باید تعریف مشترکی از حیث لغوی، معنوی و ماهوی در مورد مسجد داشته باشیم. زیرا در غیر این صورت نمی‌توانیم به تعریف جامع‌الاطراف و کامل با در نظر گرفتن تمام ابعاد برسیم و با رهنمون‌سازی فعالیت‌ها بتوانیم در ابعاد، کلان، خرد، ریز به سمت مسجد موفق و طراز اسلامی گام برداریم.
از نگاه دیگر ما کشوری هستیم که ام‌ا‌لقری جهان اسلام هستیم و نگاه بسیاری از کشورها به ما است اگر خودمان به تعریف جامع در مورد مسجد نمونه اسلامی نرسیم قطعا نمی‌توانیم آن را به دیگر کشورها فرهنگ‌سازی کنیم. بحث مسجد در موضوع وحدت بحث بسیار مهمی است که بتوانیم آن را در فرق و مذاهب اسلامی به صورت کامل عملی کنیم و رفتار و منش کشورهای اسلامی را به هم نزدیک کنیم. به همین جهت در بحث مسجد طراز اسلامی نباید دچار سطحی‌نگری شویم.
برای نزدیک کردن مساجدمان به مسجد طراز اسلامی و ایده آل چه اقداماتی باید انجام شود؟
برای دستیابی به مسجد طراز اسلامی و نزدیک کردن مساجد به مسجد ایده آل باید کمیته علمی و تخصصی با حضور صاحب‌نظران و متخصصان مسجدی که سال ها در حوزه مسجد فعالیت داشته اند، شکل گیرد و نگاه ما هم در این زمینه نباید سطحی باشد و اگر چناچه در این زمینه از کارشناسان متخصص استفاده نشود به تعریف جامعی از مسجد طراز دست نخواهیم یافت.
در ساخت مسجد طراز اسلامی حتی باید نیت هم الهی باشد اگر در ساخت مسجد نیت مورد توجه نباشد به مسجدی همچون مسجد ضرار دست می‌یابیم مسجد در گرانبهایی است اگر می‌خواهیم به نوع نمونه و ایده‌آل و طراز اسلامی آن دست یابیم باید دانش، فهم و درک درست نسبت به دست یابی به چنین مسجدی را داشته باشیم. در غیر این صورت نمی‌توانیم به مسجد طراز اسلامی دست یابیم. در دست یابی به چنین مسجدی نگاه مردم به متولیان است که باید در زمینه دست یابی به مسجد طراز اسلامی به مردم تعریفی صحیح صورت گیرد و و یژگی های مسجد طراز اسلامی باید به صورت کاربردی به مردم تبیین شود.
امام جماعت مسجد رکن اصلی یک مسجد است، نقش امام جماعت مسجد در دستیابی به مسجد طراز اسلامی چقدر با اهمیت است؟
امام مسجد به عنوان مدیر مسجد در دست یابی به مسجد طراز اسلامی نقش بسیار مهمی دارد اگر تعریف ناقصی از مسجد طراز توسط متولیان مسجد و امام جماعت صورت گیرد در واقع ظلم به مسجد شده است زیرا جایگاه واقعی مسجد آن‌قدر وسیع است که باید تعریف صحیحی از آن صورت گیرد. خود امام جماعت هم یکی از شاخصه های مهم در رسیدن به مسجد نمونه اسلامی است.
پایان پیام/
نظر شما