جدال از طریق دیپلماسی عمومی؛ راهی که ظریف آغازگر آن بود

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با شروع دولت یازدهم راهی نوین در ارتباط مستقیم با طبقه های مختلف اجتماعی آغاز کرد.

ظریف به عنوان یک کاربر شبکه اجتماعی فیسبوک به صورت مستقیم با مردم ارتباط برقرار کرد و از حرفها و واکنش های آنها با خبر شد.

این اقدام وزیر امورخارجه کشورمان در ابتدا با واکنش های مخالف و موافق زیادی روبرو شد اما پس از گذشت تقریبا 100 روز حالتی عادی به خود گرفته تا جایی که مخاطبین صفحه وی روزانه منتظر گزارشی از عملکردش در موقعیت های متفاوت از سفر به کشورهای اروپایی، آسیایی گرفته تا مذاکرات تعیین کننده هسته ای هستند.

این انتظار مخاطبین بیراه نیست زیرا ظریف هم آن ها را چشم به راه نمی گذارد و در موقعیت هایی که کسی حتی از او انتظار انتشار گزارش ندارد، مردم را در جریان دقیق اتفاقات سیاست خارجی می گذارد. مثلا در ساعت 5 بامداد روز سوم آذرماه و پیش از این که به صورت رسمی خبر توافق هسته ای ایران و غرب منتشر شود، ظریف دوستان خود در فیسبوک را از این خبر مهم آگاه می سازد.

وزیرامور خارجه کشورمان در اقدام هوشمندانه دیگری در شبکه اجتماعی توئیتر نیز حضور یافته اما با ترکیبی متفاوت. او از کاربری خود در توئیتر به منظور انتشار اخبار و مواضعش به حالتی رسمی تر و به زبان انگلیسی بهره می برد. این حرکت نشان میدهد که ظریف مخاطب خود در توئیتر را مردم حاضر در این شبکه قرار نداده بلکه محافل رسانه ای و مقامات کشورهای مختلف جهانی مخاطب او هستند.

مثلا ظریف در واکنش به کلیک اظهارات اخیر جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در مورد دلیل به توافق نرسیدن طرفین در مذاکرات اخیر ژنو گفت: «بازی با کلمات نمی‌تواند واقعیات بین پنجشنبه ساعت 6 بعدازظهر تا شنبه ساعت 5:45 بعدازظهر را تغییر دهد.»

وزیر امور خارجه ایران در یک پیام توییتری دیگر بدون نام بردن مستقیم، فرانسه را متهم کرده که پنجشنبه‌ شب با نیمی از پیش‌نویس پیشنهادی آمریکا مخالفت کرده و جمعه صبح هم در این باره با خبرنگاران گفت‌وگو کرده است.

محمد جواد ظریف نوشته است: «آقای وزیر، آیا این ایران بود که پنجشنبه شب، نصف پیش‌نویس آمریکا را زیر و رو کرد و جمعه صبح، علنا علیه آن صحبت کرد؟»

وزیر خارجه کشورمان افزوده است: ما به تعامل سازنده متعهدیم. حرکت بر مبنای برداشتن گام‌های همسان، کلید دستیابی به اهداف مشترک است.

این اقدام ظریف تا جایی موثر و مفید واقع شد که عباس عراقچی معاون او و یکی دیگر از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان هم به جمع کاربران توئیتر پیوسته است.

عراقچی نیز از این حساب خود برای انتشار اخبار استفاده می کند. مثلا او در ساعت 3 بامداد روز سوم آذر و پیش از توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 در ژنو در صفحه توئیتر خود گفته بود که دود سفید از ژنو بلند می شود.

جدال دیپلماسی عمومی در شبکه های اجتماعی

ابتکار محمد جواد ظریف در حضور در شبکه های اجتماعی و استفاده اختصاصی از صفحه خود به منظور انتشار اخبار و مواضعش باعث شده تا از طرف مقابل نیز مقامات با گشودن پیج در شبکه های اجتماعی و انتشار اخبار و مواضعشان در این صفحه ها به نوعی واکنش نشان دهند.

مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از جمله این افراد است. او از صفحه توئیتر خود در طول مذاکرات ایران و گروه 1+5 برای انتشار مواضع و سخنان کاترین اشتون استفاده می کرد.

همچنین آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت امورخارجه آمریکا که پیش از محمد جواد ظریف در شبکه های اجتماعی حضور داشت نیز به گونه ای انتشار اخبار را در صدر اظهار نظرهای خود در صفحاتش قرار داده که به نظر می رسد این تغییر در استفاده از شبکه های اجتماعی برگرفته از اقدام محمد جواد ظریف باشد.

از سویی دیگر آنچنان دیپلماسی نوین عمومی ظریف کارساز بوده که علاوه بر تقلید طرف های مقابل، واکنش تند اسرائیل نیز در این زمینه جالب بود.

سازمان غیردولتی اسرائیلی فیسبوک را به شکایت به خاطر میزبانی از وزرای ایرانی تهدید کرده است.

بخش حقوقی سازمانی به نام «شورات هادین» روز دوشنبه فیسبوک را تهدید کرده است که در صورتی که به صورتی فوری و دائمی ارائه خدمات یک سایت اجتماعی به پانزده نفر از وزرای ایرانی را متوقف نکند با پیگرد قانونی مواجه خواهد شد.

در نامه این سازمان به زاکربرگ مدیر فیسبوک و کالین استرچ مسئول حقوقی آن آمده است که دولت و کشور ایران تحت تحریم‌های مختلف دولت ایالات متحده است. به ادعای این سازمان، قوانین متعدد آمریکا، فرمانهای ریاست جمهوری این کشور و مقررات وضع شده توسط دفتر کنترل دارایی‌های خارجی در وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، «صادرات کالا، خدمات و تکنولوژی» به دولت یا کشور ایران را منع کرده است.

در نامه این سازمان صهیونیستی آمده است که خدمات ارائه شده به وزرا و مقامات ایرانی ناقض مقررات دفتر کنترل دارایی‌های خارجی است.

در این نامه آمده است که طبق نظر دیوان عالی ایالات متحده در سال 2010، بعضی مواردی که به ظاهر بی‌ضرر هستند نیز می‌تواند باعث ایجاد مسئولیت و قابل پیگیری باشد. بر طبق نظر دیوان عالی، حتی آموزش شیوه انجام مذاکرات صلح به گروه‌هایی که در فهرست گروه‌های تروریستی هستند نیز می‌تواند باعث ایجاد مسئولیت شود.

در سایه چنین ادعایی، این گروه اسرائیلی، فیسبوک را به جریمه‌های میلیون دلاری به خاطر کمک به تروریسم تهدید کرده است.

نیتسانا دارشان لیتر رئیس این سازمان اسرائیلی گفته است: «اگر فیسبوک فکر می‌کند که فراتر از قانون است، اکنون به آن هشدار داده می‌شود که ممکن است هم به لحاظ مدنی و هم به لحاظ کیفری به خاطر فعالیت مقامات ایرانی در آن مسئول شناخته شود.» وی ادامه داده است که هیچ فرد یا گروهی در ایالات متحده وجود ندارد که ملزم به تبعیت از تحریم‌های ایران نباشد. به نوشته روزنامه اسرائیلی، فیسبوک تاکنون به این نامه واکنشی نشان نداده است.

پایان پیام/