بازیگرانی که خود را به موج خنده تماشاگران نمی سپارند، بسیار معدودند

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست نقد و بررسی نمایش های "مرغ دریایی" و "دایی وانیا" با حضور عوامل این تئاتر و امین عظیمی، منتقد تئاتر، در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.

در ابتدای این نشست، عظیمی با اشاره به این که در محافل تئاتری، حسن معجونی، کارگردان دو نمایش "مرغ دریایی" و "دایی وانیا" را به عنوان پدر معنوی گروه تئاتر لیو می شناسند، از وی درباره شکل گیری "لیو" پرسید.

معجونی گفت: ایده شکل گیری لیو از دانشکده سینما تئاتر شکل گرفت؛ وقتی که در زمان تحصیل، با تعدادی از دوستان نگاه مشترکی به تئاتر داشتیم. "لیو" در سال 76 فعالیت خود را آغاز کرد اما 4 سال طول کشید تا توانستیم اولین اجرای رسمی را به روی صحنه ببیریم و در این مدت که به دنبال سالنی برای اجرا می گشتیم، جلساتمان به طور مرتب پیگیری و ایده های گروه پرورش می یافت.    

وی با اشاره به پرداختن این گروه به اجرای "مرغ دریایی" آنتون چخوف تصریح کرد : اجرای آثار چخوف در گروه "لیو" نشات گرفته از علاقه شخصی خود من به این نویسنده است .

وی همچنین افزود: مرغ دریایی از جمله آثاری بود که در اولویت من قرار نداشت و من شخصا باغ آلبالو و سه خواهر را بیشتر دوست داشتم، اما به دنبال متنی بودم که در عین تمرکز روی آثار چخوف، برای دانشجویان بستر مناسب تری فراهم کند و از آنجا که در بخشی از نمایشنامه "مرغ دریایی"، از تئاتر حرف به میان می آید، به نوعی به اهداف ما نزدیک بود.

معجونی ادامه داد: بچه های تئاتری همواره به دنبال نوگرایی اند. نمایش نامه مرغ دریایی این نوگرایی را به دنبال داشت، نسل های گذشته و حال تئاتر را مقابل هم قرار می داد و شاید بتوان گفت، ماجرای واقعی ما و دانشجویان را به نوعی به تصویر می کشید. دانشجویانی که تئاتر می بینند و دوست ندارند، ولی نمی دانند چرا!؟ نمی دانند چه می خواهند.

معجونی با اشاره به استفاده از کوشکی به عنوان دراماتورژ این مجموعه گفت : دراماتورژی در تئاتر مستلزم داشتن گروه منسجم است و اصولا آغاز کار دراماتورژ با انتخاب متون فرنگی و ترجمه مناسب از آن است و باید بدون تغییر در متن اصلی به بهترین شکل ممکن پیام را به مخاطب بومی القا کرد به طوری که، زیر و روکردن متن برای رسیدن به یک اتمسفر خاص، ئفعالیتی زمان بر و طاقت فرساست.

معجونی در پاسخ به این پرسش که "چرا در اجرای نمایشنامه "مرغ دریایی" چخوف، وجه کمدی بر وجه تراژیک غالب شده است"، گفت : دستور العمل ویژه ای را نمی شود در نمایشنامه های چخوف به اجرا گذاشت. در نسخه اصلی ویژگی امپرسیونی کار مورد توجه است و کارکتر ها  برجسته اند ولی در نمایشنامه ما صراحت کار چخوف وجود ندارد و ما به کاراکتر نمی پردازیم و به جای آن، بر وضیعت های ناکام حاصل از کارکترها تمرکز می کنیم که به نظرم همان چیزی است که چخوف به دنبال آن است. اصولا اثر چخوف طرح شفافی است مملو از موقعیت هایی که در نهایت به هیچ جا  نمی رسند و این مسئله باعث تقویت انرژی کمیک داستان می شود اما در آن به هیچ وجه خنداندن مخاطبان مطرح نیست.

وی ادامه داد : در نمایشنامه مرغ دریایی آدمها گرفتار تعریف زندگی ناکام خودشان هستند، در اصل نمایش تراژیکی است که بصورت کمیک ارایه می شود و بسیار هم به وضعیت تئاتری ها شبیه است: عشق ناکام به همراه نادیده گرفته شدن. اصولا بازی کردن آثار چخوف به مانند بازی آثار کمدی شکسپیر شوخی بردار نیست در واقع مناسبات کمیکی است که باید بصورت جدی اجرا شود و این در نمایش "دایی وانیا" مشخص تر است تا "مرغ دریایی". دراین آثار سکوت هایی هستند که به بیننده کمک می کنند که به تجربیات ناکام آدم­ها بپردازند و اصولا آثار چخوف مملو از حفره هایی است که همگی آن توسط بیننده ادراک نمی شود .

معجونی با تاکید بر تاثیرپذیری بازیگران تئاتر از جو حاکم بر سالن نمایش خاطر نشان کرد : مردم ما دوست دارند بخندند و این بدین معنا نیست که ما مردم جلفی داریم، بلکه نیاز به خندیندن است که این روند را بوجود می آورد. متاسفانه در اجراهای زنده و تئاتر، خندیدن بیننده شرایطی را برای بازیگر به وجود می آورد که جهنم است. در کشور ما بازیگرانی که خود را به موج خنده تماشاگران نمی سپرند به تعداد انگشتان دست اند. بنابراین بازیگران تئاتر باید بیاموزند که روی لبه کمیک حرکت کنند اما در عین حال فاصله شان را با احساسات مخاطب حفظ کنند.

کارگردان نمایش "دایی وانیا" در بخش دیگری از سخنان خود، درباره فضای حاکم بر این نمایش گفت : دایی وانیا، داستان آدم هایی است که اساساً تقدیرشان یأس، بطالت و روزمرگی است و این کنشی معاصر است. دور هم می نشینیم و کاری هم نمی کنیم. لابد لذتی در این سکون است، سکونی که همه زندگی ما را فراگرفته است.

معجونی افزود: اجرای نمایش دایی وانیا به نزدیکترین خاطره من از زندگی روستایی برمی گردد. جایی به دور از هیاهوی شهری وامکانات پر سر و صدا که ارمغانی جز وقت تلف کردن های واهی به همراه ندارند. البته وضعیتی که اکنون در روستا ها وجود دارد چندان با شهرها تفاوتی ندارد و در کم تر روستایی امکانات شهری را نمی توان یافت.

پایان پیام/