به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، 100 روز از آغاز کار دولت یازدهم گذشت این در حالی است که این روزها بحث برنامه 100 روزه همچنان داغ است و رسانه‌ها نیز مشتاقانه پیگیر شنیدن و بازتاب جزئیات آن از سوی دولتمردان هستند. خبرگزاری شبستان در سلسله گزارشهایی به بررسی عملکرد 100 روزه دولت یازدهم در حوزه های سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی پرداخته است. در گزارش زیر عملکرد و اقدامات فرهنگی دولت یازدهم در 100 روز گذشته را می خوانید:
در آغاز به کار دولت یازدهم مقام معظم رهبری تعاریف مشخصی برای اولویت های کاری دولت در عرصه های مختلف مطرح کردند، در عرصه فرهنگی نیز سرفصل مشخص را تبیین کردند. در بخش زیر فرمایشات و توصیه های مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگ را یادآور شده و سپس به بررسی شرایط و وضعیت فرهنگ در طول مدت روی کار آمدن دولت یازدهم می پردازیم.
رهبری چه خواسته هایی در حوزه فرهنگ دارند؟
تکمیل و اجرای طرح مهندسی فرهنگی و پیوست‌های فرهنگی
رهبری در سخنان خود فرموده اند: «یک نقشه مهندسى فرهنگى لازم است. ما وضع فرهنگى مطلوب کشور را تصویر کنیم و اجزاء متشکل آن را در مقابل خودمان ترسیم کنیم، بعد ببینیم کجاها اولویت دارد، کجاها احتیاج به مراقبت بیشتر دارد؛ به آنجاهائى که در این مدت مغفول‌عنه باقى مانده، برسیم و مسئله را دنبال کنیم؛ یک جاهائى سرمایه‌گذارى بیشترى لازم دارد، به اینها توجه کنیم. این، مهندسى فرهنگى است؛ که خب، کار سختى است؛ از نقشه جامع علمى سخت‌تر است. به همین دلیل هم که کار سخت‌ترى است، کمتر پیش رفته تکمیل و اجراى طرح مهندسى فرهنگى کشور و تهیه پیوست فرهنگى براى طرح‌هاى مهم.»
بهبود فرهنگ کار
ایشان در این راهبرد فرمودند: «در زمینه اقتصاد فعالیتهاى زیادى شده، باارزش هم هست؛ اما مسئله اشتغال حل‌نشده است، مسئله تورم حل‌نشده است، مسئله فرهنگ کار حل‌نشده است، مسئله‌ى ساعات مفید کار حل‌نشده است. فرهنگ کار باید در کشور یک جورى باشد که مردم کار را عبادت بدانند؛ هر یک ساعت کار را با شوق بیفزایند در مدت و مقدار کارى که انجام میدهند. باید کار کرد. با بیکارى و بى‌میلى به کار و تنبلى و وادادگى، کشور پیش نخواهد رفت.
چرا فرهنگ کار جمعى در جامعه ما ضعیف است؟ این یک آسیب است. با اینکه کار جمعى را غربى‌ها به اسم خودشان ثبت کرده‌اند، اما اسلام خیلى قبل از اینها گفته است: «تعاونوا على البرّ و التّقوى»، یا: «و اعتصموا بحبل اللّه جمیعا». یعنى حتّى اعتصام به حبل‌اللّه هم باید دسته‌جمعى باشد؛ «و لا تفرّقوا». .. بعضى‌ها با داشتن توان کار، از کار میگریزند؛ علت کارگریزى چیست؟... وجدان کارى در جامعه چقدر وجود دارد؟ انضباط اجتماعى در جامعه چقدر وجود دارد؟ محکم‌کارى در تولید چقدر وجود دارد؟ تولید کیفى در بخشهاى مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟ چرا برخى از حرفهاى خوب، نظرهاى خوب، ایده‌هاى خوب، در حد رؤیا و حرف باقى میماند؟ که دیدید اشاره کردند. چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاههاى ادارى ما کم است؟ هشت ساعت کار باید به قدر هشت ساعت فایده داشته باشد؛ چرا به قدر یک ساعت یا نیم ساعت یا دو ساعت؟ مشکل کجاست؟»
بهبود فرهنگ مصرف
مصرف گرایی همیشه از دغدغه های رهبری بوده است. ایشان در این زمینه تاکید کردند: «این قضیه اسراف و زیاده‌‌روى، قضیه مهمى در کشور است. خب، حالا چگونه باید جلوى اسراف را گرفت؟ فرهنگ‌‌سازى هم لازم است، اقدام عملى هم لازم است. فرهنگ‌‌سازى‌‌اش بیشتر به عهده رسانه‌‌هاست. واقعاً در این زمینه، هم صدا و سیما در درجه اول و بیش از همه مسئولیت دارد، هم دستگاههاى دیگر مسئولیت دارند. باید فرهنگ‌‌سازى کنید. ما یک ملت مسلمانِ علاقه‌‌مند به مفاهیم اسلامى هستیم، اینقدر در اسلام اسراف منع شده، و ما متأسفانه در زندگى‌‌مان اهل اسرافیم!
ما امروز متأسفانه دچار اسراف و مصرف‌زدگى هستیم. من بارها این را عرض کرده‌ام، باز هم عرض میکنم؛ این خطر است در راه ما. مصرف‌زدگى را باید کم کنیم، حرص به متاع و کالاى دنیا را باید کم کنیم. تا یک شایعه‌اى درست میشود که فلان چیز کم است، مردم هجوم مى‌آورند براى اینکه بیشتر آن را جمع کنند، که نبادا دچار کمبود آن شوند؛ در حالى که آن شى‌ء ممکن است جزو چیزهاى لازم زندگى هم نباشد. خب، اگر آن جنس کم هم نیست، همین هجوم مردم آن را کم میکند. ما به این مسئله توجه نمیکنیم. این یکى از ضعفهاى ماست؛ ما این ضعف را باید برطرف کنیم.»
این گزارش می افزاید: فرهنگ‌سازی برای مصرف کالاهای ساخت داخل، نیازمند تفکر، مطالعه، نگاه عمیق، برنامه‌ریزی و در نظر گرفتن ابعاد روانشناختی اجتماعی این موضوع است که صدا و سیما و دیگر دستگاه‌های تبلیغاتی باید در این خصوص اهتمام جدی داشته باشند. در زمینه کاهش مصرف گرایی به نظر میرسد هنوز در دولت یازدهم فرصتی برای فرهنگ سازی محیا نشده است.
تقویت فرهنگ قرآنی
رهبر فرزانه انقلاب همواره نگران قرآن و فرهنگ قرآنی بوده اند. ایشان فرموده اند: «بحمدالله امروز جامعه ما با قرآن مأنوس شده‌اند. البته ما به این قانع نیستیم؛ ما معتقدیم همه آحاد جامعه باید با قرآن ارتباط برقرار کنند، بتوانند قرآن را بخوانند، بتوانند قرآن را بفهمند، بتوانند در قرآن تدبر کنند. آنچه که ما را به حقایق نورانى میرساند، تدبر در قرآن است؛ و این حفظ قرآن که بحمدالله امروز در بین شما جوانها، در بین جوانهاى کشور، در سرتاسر کشور رواج پیدا کرده است، یک مقدمه خوبى است براى تدبر. یعنى حفظ و تکرار و انس با آیات کریمه قرآن و پى‌درپى آیات الهى را مورد توجه قرار دادن، موجب میشود که انسان بتواند در قرآن تدبر کند.
توسعه فرهنگ و معارف اسلامی و یادگیری قرآن(روخوانی، روان خوانی و مفاهیم) و تقویت انس دانش آموزان با قرآن و سیره پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت(علیهم السلام) و گسترش فرهنگ اقامه نماز.
در دوران جمهورى اسلامى و حاکمیت اسلام، یکى از برنامه‌هاى اصلى براى مسئولین کشور، ترویج قرآن است؛ تلاوت قرآن، انس با قرآن، فهم قرآن، حفظ قرآن، جزو برنامه‌هاست. ما حافظ قرآن کم داریم. من قبلاً گفتم که در کشور ما حداقل باید یک میلیون نفر حافظ قرآن باشند - حالا یک میلیون که عدد کمى است نسبت به این جمعیتى که ما داریم - اما حالا چون دوستان الحمدللَّه یک مقدماتى فراهم کرده‌اند، کارهائى را مشغول شده‌اند و دارند برنامه‌هائى را فراهم میکنند براى اینکه ان‌شاءاللَّه حفظ راه بیفتد، ما هم امیدمان بیشتر شده و به جاى یک میلیون، میگوئیم ان‌شاءاللَّه ما باید ده میلیون نفر حافظ قرآن داشته باشیم.»
این در حالی است که مصطفی اسماعیلی طبا، مدیر کل فرهنگ و ارشاد قم در این رابطه می گوید: عزم وزارت فرهنگ و ارشاد گفت اسلامی بر اعتلای فرهنگ قرآن و عترت است و باید با پشتیبانی مناسب از حوزه فعالیت های قرآنی، دغدغه موسسات قرآنی را مرتفع کنیم و با سیاست گذاری های مناسب شاهد تقویت موسسات باشیم.
افزایش سرانه مطالعه و تیراژ کتاب
رهبری درباره بحث کتاب می فرمایند: «ما در کشورمان، در جامعه خودمان، از واقعیتى که در این زمینه وجود دارد، راضى نیستیم. بله، درست است؛ امروز حجم کتاب‌هائى که تولید میشود، با گذشته خیلى تفاوت کرده است؛ گاهى چند برابر کتاب منتشر می شود، یا تیراژ کتابها بالا میرود؛ لیکن این کافى نیست؛ اینها براى کشور ما خیلى کم است. باید جورى بشود که در سبد کالاى مصرفى خانواده‌ها، کتاب یک سهم قابل قبولى پیدا کند و کتاب را بخرند براى خواندن، نه براى تزئین اتاق کتابخانه و نشان دادن به این و آن.
من از این اجتماعى که امروز هست، میخواهم این استفاده را بکنم که یک تجدید مطلعى بشود در مسئله‌ى کتاب و کتابخوانى و کتاب خوب و کتاب مفید و کتاب سالم؛ یک حرکتى را همه مسئولان در کشور آغاز کنند؛ از آنهائى که برنامه‌ریزى میکنند، تا آنهائى که تولید میکنند، تا آنهائى که تبلیغ میکنند، تا مخاطبان کتاب، جوانها و غیر جوانها که کتاب را میخوانند، یک نگاه جدیدى داشته باشیم.
تیراژهاى هزار و دو هزار و سه هزار و اینها شایسته کشورِ هفتاد و پنج میلیونى ما با این همه جوان، با این همه انگیزه نیست؛ باید تیراژها خیلى بالاتر باشد. حالا در بعضى از موارد خوشبختانه انسان مى‌بیند دفعات چاپ کتابها خیلى بالاست؛ لیکن در عین حال در مجموع که نگاه میکنیم، نه، راضى کننده نیست، قانع کننده نیست؛ باید یک حرکتى آغاز شود.
من، هم تشکر میکنم از مجموعه مسئولان امر کتاب، و هم خواهش میکنم که به مسئله کتاب به شکل جدى‌ترى نگاه شود. کارى کنیم که کتابخوانى یک امر رائج بشود و کتاب از دست جوان ما نیفتد. این که گفته میشود در شبانه‌روز سرانه مطالعه کتاب فلان مقدار است، اینها آمارهاى راضى کننده‌اى نیست؛ خیلى بیشتر از این باید باشد. هیچ وقت انسان از کتاب مستغنى نیست.»
در این راستا جنتی فعالانه عمل کرد و اظهارات وی در حوزه نشر و ممیزی تا مدتی سرتیتر رسانه های فرهنگی بود. جنتی با بیان اینکه سیاست‌های نشر کشور نیازمند تغییر است، اذعان داشت: به زودی سیاست‌های نشر در کشور اصلاح خواهد شد و با تدوین راهبردهای جدید در دولت یازدهم مشکلات ناشران کمتر از قبل خواهد شد.
وی با اشاره به برپایی هفته کتاب در سراسر کشور تصریح کرد: در حال حاضر که شاهد برگزاری هفته کتاب هستیم باید بیش از پیش به مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری عرصه کتاب پرداخته شود.
وی ادامه داد: در صورتی که بودجه کافی برای تولید کتاب در اختیار ناشران قرار گیرد، حوزه نشر نه تنها توجیه اقتصادی پیدا خواهد کرد، بلکه؛ ناشران نیز بیش از پیش به نشر کتاب روی خواهند آورد.
وی با اشاره به پیشرفت صنعت نشر در دنیا خاطر نشان ساخت: در حال حاضر شاهد هستیم که در حوزه کتاب جهانیان به پیشرفت‌های قابل توجهی دست پیدا کرده‌اند و بهره مندی از فناوری‌های دیجیتال نیز یکی از اصلی‌ترین دلایل این پیشرفت بوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار توجه ناشران به تولید کتاب‌های الکترونیکی شد و تأکید کرد: متأسفانه طی سال‌های گذشته در حوزه ی نشر کتاب‌های الکترونیک با ضعف‌هایی همراه بوده‌ایم و همین موضوع سبب شده نشر ایران در این بخش از غافله جهانی عقب بماند.
جنتی با تأکید بر فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظلله العالی) به توجه بیشتر جوانان به کتابخوانی گفت: رهبری همواره به جوانان توصیه کرده‌اند که کتابخوانی را در برنامه های روزانه خود داشته باشند و همین موضوع اهمیت حوزه ی کتاب و کتابخوانی را پر رنگ‌تر کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: مسئولان وزارت ارشاد تمام تلاش خود را خواهند کرد که از این پس ناشران برای تولید یک کتاب با مشکلات کمتری روبه رو شوند.
مقابله با اباحیگری و بی‌بندوباری
آیت اله خامنه ای درباره حفظ حیا در جامعه بسیار حساس هستند. ایشان در این خصوص تصریح کرده اند: «آن بخش دوّم (گفتمان غرب درباره زن) که زن را وسیله‌اى براى التذاذ جنسى مرد قرار میدهد - نه التذاذ معنوى و روحى، نه التذاذ علمى؛ ممکن است دو نفر بنشینند، یکى لذّت ببرد از خوش‌صحبتى یکى، از معلومات کسى؛ نخیر، این مطرح نیست - براى اینکه مرد به راحتى بتواند التذاذ ببرد از مسائل جنسى زن، این مثل یک سِیلى وارد کشورهاى بى‌دفاع و بى‌حفاظ اسلامى شد از طرف غرب؛ کشور ما هم همین‌جور. .. این را نبایستى دستِ‌کم گرفت، بایستى این را به‌جّد اهمّیّت داد. در همین مباحثى که خانمها اشاره کردید که دارید کار میکنید، این مسئله‌ى جاذبه‌ى جنسى و خطر جاذبه‌ى جنسى براى زن و براى مرد و براى جامعه و براى خانواده، این را به نظر من خیلى بایستى جدّى گرفت.
این، دو تا نقطه اصلى است؛ دین و مردم. لذا دشمن هم همینها را آماج حملات خود قرار داده است؛ دین را یک جور، وفادارى و اعتقاد مردم را یک جور... این مسئله از ماجراى سلمان رشدى آغاز شد تا فیلمهاى ضد اسلام هالیوودى، تا کاریکاتورها، تا قرآن‌سوزى، تا حوادث گوناگونى که علیه اسلام در این گوشه و آن گوشه اتفاق افتاد، براى اینکه ایمان مردم را به اسلام و مقدسات اسلامى کم کنند. در داخل کشور، از طرق مختلف، پایه‌هاى ایمان مردم، بخصوص نسل جوان را متزلزل کنند؛ از اشاعه بى‌بندوبارى و اباحیگرى، تا ترویج عرفانهاى کاذب - جنس بدلى عرفان حقیقى - تا ترویج بهائیت، تا ترویج شبکه کلیساهاى خانگى؛ اینها کارهائى است که امروز با مطالعه و تدبیر و پیش‌بینى دشمنان اسلام دارد انجام میگیرد؛ هدفش هم این است که دین را در جامعه ضعیف کند.»
فرهنگ در دولت یازدهم؛ ضعف ها و قدرت ها
بخش فرهنگی دولت یازدهم علی رغم آغاز پرقدرت و با چشم انداز گسترده اش با نکات منفی نیز همراه بود. رییس سازمان میراث فرهنگی که پس از نیاوردن رای اعتماد مجلس برای سمت وزارت آموزش و پرورش بر این سمت نشست حاشیه ساز تر از سایرین در حوزه فرهنگی اجتماعی وارد شد.اظهارات وی درباره قلیان کشیدن و بخصوص قلیان کشیدن دختران به حدی عجیب بود که واکنش ای متفاوتی را برانگیخت.
وی در برنامه زنده تلویزیون گفت که چه عیبی دارد دختر من یک یا دو پک قلیان بکشد، نباید مردم را محدود کرد!
همچنین ابراز احساسات وی در زمان ورود شیر دال تقلبی به ایران به حدی شدید بود که تا حدی مضحک می نمود. در حوزه استفاده از شبکه های اجتماعی نیز برخی از وزرای کابینه تدبیر فیلترینگ کشور را دور زدند و در فیس بوک و اینستاگرام حاضر شدند.
البته در این صدروز نمی توان درباره عملکرد فرهنگی یک دولت اظهار نظر کرد، در همین صدروز وزیر ارشاد توانست با بازگشایی خانه سینما آن هم تحت نظارت دولت مقوله خانه سینما را تمام کند. اصحاب موسیقی نیز از انتصابات مرتبط با حوزه شان احساس رضایت داشتند و امید داریم در روزهای آینده دولت شاهد پیشرفت فرهنگی بیشتری در کشور و در راستای اسناد بالادستی باشیم.
پایان پیام/
نظر شما