خبرگزاری شبستان، یکی از مباحث مهم در معارف مربوط به حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) نظام اعتقادی آن حکومت جهانی است. آنچه در پی می‌آید گفت‌گویی است در این باره با حجت الاسلام خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
بهتر است سخن را با جایگاه پرستش در آموزه‌های وحیانی آغاز کنیم. پرستش خداوند در این نظامات چه جایگاه و گستره ای دارد؟
آغاز خوبی است برای این گفت‌وگو، نخست تشکر می‌کنم از همه کسانی که با حوصله به این صحبت‌ها توجه می‌کنند. بی تردید یگانه‌پرستی پایه باورهای همه ادیان آسمانی و بندگی خداوند، هدف اصلی آفرینش انسان‌ها و آرمان همه پیامبران الهی است.
قرآن، درباره گستره دین اسلام، به‌گونه‌ای گسترده و از زوایای گوناگون سخن به میان آورده است: دسته‌ای از آیات رسالت پیامبر اکرم(ص) را جهانی دانسته؛ برخی دیگر، قرآن را هدایت‌گر همه بشر در سراسر گیتی می‌دانند و سرانجام، بخش پرشماری از آیات چیرگی دین اسلام بر ادیان دیگر را امری ناگزیر پیش‌گویی کرده‌اند.
خداوند در این باره می فرماید: بگو ای مردم! من پیامبر خدا به سوی همه شما هستم. و یا در آیه ای دیگر می فرماید: و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.
در این آیه رسالت پیامبر اسلام، رحمت همگانی شناخته می‌شود. تعبیر به "عالمین" آن‌چنان مفهوم گسترده‌ای دارد که همه نژادها، ملت‌ها و همه کشورها را دربر‌می‌گیرد و به جهانی‌بودن رسالت الهی پیامبر اسلام(ص) اشاره می‌کند.
در آیه ای سرانجام دین داری را متابعت از اسلام دانسته می‌فرماید: و هر که جز اسلام، دینی [دیگر] جوید، هرگز از وی پذیرفته نشود، و وی در آخرت از زیان‌کاران است.
درباره پیروزشدن اسلام بر ادیان دیگر، از آیات یادشده به دست می‌آید اسلام بر همه ادیان، چه حق و چه باطل، پیروز می‌شود.
برپایه قراین و شواهد معتبر، مانند: تعبیر "کلّه" در آیة یادشده و آیات بسیاری دیگر که پیروان ادیان آسمانی پیش از اسلام را بر پذیرش این دین به عنوان دینی همگانی فرا می‌خواند.
بنابراین دین حق در هر زمانی یکی بیش نیست و اکنون که دین اسلام، ادیان پیشین را نسخ کرده، یگانه دین رسمی در پیشگاه خداوند بوده و پیروی از آن بر همه بشر بایسته است. از این‌رو، دین اسلام که فراگیرترین و کامل‌ترین ادیان خداوند به شمار می‌آید، رسالت جهانی دارد و نیاز همگانی انسان‌ها به هدایت را در هر نقطه از جهان پاسخ می‌گوید.
حال که سخن به اینجا رسید به بحث اصلی بپردازیم و آن اینکه دین و دینداری در عصر موعود چگونه خواهد بود؟
اجازه دهید پیش از پاسخ به شما این نکته مهم را یادآور شوم که یکی از ویژگی‌های ارزشمند جهان در آستانه ظهور حضرت مهدی(ع)، رواج نافرمانی مردم از دستورات خداوند و دوری از دین و دینداری است؛ به گونه‌ای که مردم گروه گروه از پیروی آیین خداوند دور می‌شوند و زندگی کفرآلود و مشرکانه‌ای خواهند داشت.
روز بهروز عوامل فراوانی، گوهر تابناک دین را در هالهای از غبار فراموشی فرو میبرد، از ایــن رو در گروه‌های انسانی، دین رو به کمرنگشدن می‌رود و خرافه‌ها و کژی‌های گوناگونی، گریبان‌گیر آن می‌شود.
امیرمؤمنـان علی(ع) حقیقت یادشده را اینگونه بیان فرمود: ای مردم! به زودی زمانی بر شما می‌رسد که اسلام چونـان ظرف واژگون شده، آنچه در آن است، ریخته می‌شود.
تا آنکه حضرت مهدی(ع) به‌پا می‌خیزد و غبار شرک از چهره گوهر دین برمی‌گیرد؛ آن‌گونه که بسیاری میپندارند این دین نویی است که آن حضرت آورده است!
بی‌گمان حضرت مهدی(ع)، می‌آید، تا با بیدارکردن سرشت‌های خفته، زمینه را برای یکتاپرستی همگان، که همانا هدف آفرینش است, فراهم کند. او نه فقط هرگز برای پذیرش باور یکتاپرستی کسی را زیر فشار و ناگزیری قرار نخواهد داد، بلکه با فراهم‌کردن بسترهای بایسته برای پذیرش این امانت الهی، شهد شیرین خداپرستی را میان همة انسان‌ها، آنسان که شایسته‌اند، قسمت خواهد کرد. وی با فراهم‌کردن شرایط مناسب و از بین‌بردن موانع، همگان را به اندیشیدن در نشانه‌های پروردگار فرا می‌خواند. و برآیند این اندیشیدن به آغاز و انجام، ارمغانی جز پرستش حقیقی خداوند نخواهد بود.
روشن است که با فراهم‌شدن همه شرایط و کناررفتن همه موانع، آن کسی که سرِ فرمان‌برداری برابر حقیقت فرود نیاورد، کسی نیست مگر انسانی گستاخ و طغیان‌گر که با همة هستی، برابر حق ایستاده است و بدون شک در چنان شرایطی، نه فقط آن امام همام او را برنخواهد تافت که همه مردم که زخم ستم هنوز بر پیکرشان است؛ از این رو است که روایات فراوانی یگانه دین مورد پذیرش در عصر ظهور را، همانا "دین اسلام" دانسته و می‌گوید در عصر ظهور، ندای یکتاپرستی در سراسر گیتی حکم فرما می شود.
آرمان ارزشمندی است، از کجا و چگونه آغاز می کند؟
نخستین گام در این راه آموزش همگانی آموزه‌های وحی و قرآن است. روایت‌های فراوانی در دست است که نشان می‌دهد یکی از کارهای پایه‌ای در عصر ظهور اهتمام به آموزش قرآن به شکل درست آن است و افراد فراوانی در این راه پیش‌گام خواهند شد.
امیر مؤمنان علی(ع) در این باره می‌فرماید: گویا می‌بینم شیعیان ما در مسجد کوفه خیمه‌ها زده‌اند و قرآن را همان‌گونه که نازل شده به مردم می‌آموزند.
و نیز فرمود: گویی غیرعرب‌ها را می‌بینم که خیمه‌های شان در مسجد کوفه است و قرآن را همان‌گونه که نازل شده به مردم می‌آموزند.
با این سخنان و چندین برابر آن، تردیدی نمی‌ماند که پایة دین در آن دوران بر رفتار به آموزه‌های قرآن استوار خواهد بود.
پس اینکه گفته شده دستورالعمل‌های نوینی خواهد آورد، چگونه تحلیل می شود؟
حضرت مهدی(ع) به عنوان تحکیم‌بخش دین اسلام و گسترنده قانون قرآن در سراسر گیتی ناگزیر باید اسلام و آموزه‌های قرآن را به گروه‌های بشری عرضه کند و مردمان را به پذیرش و باور اصول و فروع آن فرا خواند.
امام مهدی(ع) بر بیشتر تفسیر و تأویلهایی که در قرآن کریم و احادیث پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) صورت گرفته است، خط بطلان میکشد و آراء و اندیشهها را پیرو قرآن می‌سازد و در چارچوبهای قرآنی میآورد و بدینسان امام، مسائل و معارف و احکام جدیدی را مطرح می‌کند که برای مردم ناشناخته است و آنها را آیین جدید و کتاب تازه میانگارند و گهگاه با امام بر سر این مسائل درگیر نیز می‌شوند، و در این صورت جنگ با خودی و جامعه اسلامی رخ می‌دهد.
فرازهایی از دعای ندبه از این چگونگی، پرده برداشته، می‌گوید:
کجا است آن کسی که برای تجدید و زنده‌کردن فرایض و سنن] آیین اسلام که محو و فراموش شده[ ذخیره شده است؟ کجا است آن کسی که برای برگرداندن ]حقایق[ ملّت و شریعت ]دین مقدّس اسلام[ برگزیده شده است؟ کجا است آنکه برای زنده‌کردن کتاب آسمانی قرآن و حدودش مورد امید و آرزوست؟ کجا است زنده‌کننده نشانه‌های دین و اهل آن؟....
بنابراین اساس‌نامه و منشور حکومت جهانی مهدوی چیزی جز کتاب و سنت پیام‌آور وحی(ص) در شکل اصیل و درست نخواهد بود. از آنجا که مهدی موعود(عج) وارث علوم نبوی و عامل به دستورات پدران بزرگوار خود است، بدعت‌ها و سنت‌ها را به خوبی می‌شناسد. پیش از هر چیز بدعت‌ها را از دامن فرهنگ و اندیشه اسلامی می‌زداید و سنت‌هایی که متروک و مهجور مانده‌اند احیا و اجرا می‌کند. امام باقر(ع) در این باره فرموده است: هنگامی که قائم(عج) به پا خیزد بدعت‌ها را نابود می‌سازد و سنت‌ها را بر پا می‌دارد.
با این اوصاف سرنوشت پیروان دیگر ادیان در این دوران چگونه خواهد شد؟
البته در این باره سخنان فراوانی گفته شده است.
و بنده به یاد این شعر افتادم
معشوق چون نقاب ز رخ در نمی‌کشد
هر کس حکایتی به تصور چرا کنند
حالی درون پرده بسی فتنه می‌رود تا آن زمان که پرده برافتد چه‌ها کنند؟!
بی شک برای برپایی جامعه یگانه و فراگیری حکومت جهانی، یک موضوع بایسته است و آن جهان‌بینی واحد و اعتقاد یگانه است. بر این پایه است که در حکومت مهدوی، جهان‌بینی یگانه‌ای بر جهان چیره و راه و روش و برنامهها نیز یکی می‌شود و یکپارچگی راستین در باور و مرام پدید می‌آید و مردمان همه یکدل و یک زبان به سوی سعادت و صلاح حرکت می‌کنند.
امام صادق(ع) به روشنی به این نکته اشاره کرده است آنجا که فرمود: به خدا سوگند!... ناهماهنگی و چندگانگی مذاهب و ادیان از میان می‌رود و فقط یک دین در سراسر گیتی حکومت می‌کند؛ چنان که خدای تبارک و تعالی فرموده است: به راستی دین در نزد خدا، اسلام است.
با این حال ممکن است گفته شود: براساس برخی از آیات و روایات، یهود و نصارا از میان نمیروند و تا قیامت باقی هستند؛ پس این اسلام نمیتواند فراگیر شود؟!
اگرچه رسیدن به یک دیدگاه قطعی نیازمند بررسی‌های فراگیر در این باره است که در پژوهش‌های مفصل می‌با‌یست به دنبال آن بود ولی در اندازة مختصر در اینجار و با توجه به آنچه یاد شد درباره حضور پیروان ادیان در عصر ظهور به نظر می‌رسد در مرحله پایانی و برپایی حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) بر زمین، جایی برای مشرکان که همانا پیروان ادیان تحریف‌شدة آسمانی است نخواهد ماند. و البته فرض اینکه آنها پای‌بند به دین تحریف‌نشده خواهند بود، نیز فرض غیرقابل قبولی است چراکه حقیقت همه ادیان الهی نوید به دین اسلام که پایان‌بخش همه ادیان است، می‌باشد. و اگر آنها بخواهند به دستورات راستین دین خود عمل کنند باید اسلام بیاورند. ضمن اینکه فرض وجود پیروان حضرت مسیح(ع) درحالی که خود آن حضرت به مهدی موعود(ع) اقتدا کرده ـ فرضی ناشدنی می‌نماید. مگر آنکه آن مسیحی موجود در آن زمان، خود را پیرو مسیحی دیگر بداند.
افزون بر آنچه یاد شد در برخی آیات از شرک با عنوان ظلم عظیم یاد شده است و حکومتی که زمین را پر از عدل خواهد ساخت چگونه ظلم بزرگ که همانا شرک پیروان اهل کتاب است را برخواهد تافت؟
و نیز در برخی روایات گفته شده حضرت مهدی(ع) زمین را از دشمنان خداوند که همانا مشرکان و کفار است پاک می‌کند (وَ بِهِ أُطَهِّرُ الْأَرْضَ مِنْ أَعْدَائِی) و این طهارت و پاکیزگی زمین از آلودگی شرک هرگز محقق نمی‌شود تا آنگاه که همة مشرکان از روی زمین برداشته شوند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پایان پیام/
نظر شما