حال و هوای طرفین در مذاکرات ژنو

خبرگزاری شبستان: دومین دور از مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 در دولت یازدهم به سکانداری حسن روحانی و حضور محمدجواد ظریف در قامت وزیر امور خارجه روزهای 16 و 17 آبان در ژنو برگزار می شود. در شرایطی که مذاکرات هسته ای ایران در دولت جدید از شورای عالی امنیت ملی گرفته و به وزارتخارجه سپرده شده است به نظر می رسد که فضای مثبت قابل توجهی دو طرف را به رسیدن به توافق در بازه زمانی مشخص امیدوار کرده است. در نخستین دور از این نشست که روزهای 23 و 24 مهر برگزار شد دو طرف برای نخستین بار بیانیه مشترک صادر کرده و البته تاکید کردند که مفاد این مذاکرات محرمانه خواهد بود.
نتیجه این مذاکرات با توجه به خوشبینی های به وجود آمده مبنی بر امکان پیشرفت مذاکرات بسیار حائز اهمیت است. هر چند جزئیات طرح ارائه شده محرمانه ماند، طرفهای مذاکره با ایران از این طرح استقبال کردند. اما این مسئله باعث نشد تا تندروها از چنین فضای مثبتی استقبال کنند.
در آمریکا برخی اعضای تندروی سنای آمریکا حتی منتظر بررسی طرح ایران نشده اند. از جمله برخی سناتورها در نخستین واکنش خود به مذاکرات هسته ای ایران و ١+٥ در ژنو تاکید کرده اند با خط مشی اوباما در قبال ایران مخالف هستند و به رغم مخالفت کاخ سفید برای تصویب طرح تشدید تحریم ها علیه ایران در این زمینه تلاش خواهند کرد. از دید این عده طرح تحریم نفت ایران به منظور به صفر رساندن فروش نفت ایران که توسط مجلس نمایندگان تصویب شد باید در سنا نیز تصویب شود و به مرحله اجرا گذاشته شود. هر چند که کاخ سفید تاکید دارد باید برای تصویب هرگونه طرح جدیدی در مورد ایران، تا پایان دور فعلی مذاکرات هسته ای منتظر ماند. با این حال به نظر می رسد اوباما با مشکلات زیادی در برخورد با کنگره روبرو است. از یک طرف باید جلوی تصویب تحریمهای جدیدتر را که روند مذاکرات را مختل خواهد کرد بگیرد و از طرف دیگر باید گام عملی برای تعدیل تحریمهای ایران بردارد. بحران سیاسی در آمریکا بر سر تصویب بودجه فدرال و افزایش سقف بدهی که به سختی پایان یافت، نشان می دهد در مورد ایران نیز کشمکشهای سیاسی جدی در راه است. اوباما برای برداشتن بخشی از تحریمهای ایران در صورت پیش رفتن مذاکرات جدال سختی با کنگره خواهد داشت.
از سوی دیگر در ایران طی 15 سال گذشته سه دولت درگیر پرونده صلح آمیز هسته یی بوده اند. از توافق عینی ایران در سعدآباد تا چالش رودرروی اخیر در نیویورک و ژنو، در همه اینها جمهوری اسلامی به دنبال استیلای حق ملت و ایفای نقش بوده است. اگرچه طی این سه دوره سیاست و ترمینولوژی و استراتژی جمهوری اسلامی مبتنی بر اصالت حق مردم و پایبندی به اصول و موازین مندرج در مفاد پادمان بوده است ولی طبیعی است که هر دولت و صحنه گردانان آن، تاکتیک ها و مانورهای متفاوتی را پیش روی داشته اند. رهبر معظم انقلاب مدظله العالی در فرمایشات دیروز خود به چند نکته حیاتی توجه داشتند. نخست از تیم مذاکره کننده حمایت کردند و سپس با اشاره به کنش و عملکرد قدرت های جهانی مبتنی بر عدم رویکرد ایجابی، با واقع بینی کامل تاکید بر ادامه مذاکرات و در عین حال ایجاد حرکت و گام های ایجابی فرمودند: «مذاکره کنندگان را نباید تضعیف کرد. اینها بچه های خودمان هستند که در صحنه ستیز و مقاومت دیپلماتیک بوده و تلاش و تکاپوی خود را در جهت ایفای نقش تاریخ آفرین برای جمهوری اسلامی ایران معطوف کرده اند.»
به اعتقاد خود کارشناسان و تحلیل گران غربی غرب باید از رویکرد همراه با اکراه خود در زمینه تعدیل تحریم ها علیه ایران دست بردارد، چرا که اگر خواستار برداشتن گام هایی از جانب تهران است، خود نیز باید گام هایی بردارد.مدت هاست که تفکر غربی ها در مورد تحریم ها بر این مبناست که اگر بر روی ایران فشاری اعمال نشود، تهران از عمل به تعهدات خود دست می کشد. این تفکر از آنجایی ناشی می شود که این گروه از ناظران بین المللی بر این باورند ، جمهوری اسلامی هیچ تمایلی به اثبات ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای اش ندارد. در واقع، خلاف این تفکر صحیح است. ایران از اینکه بتواند ثابت کند برنامه های هسته ای اش تهدیدی برای دیگران نیست، نفغ می برد. واقعیت این است که در صورت موافقت ایران با برداشتن گام های اعتمادساز، غرب نیز باید در جهت لغو تحریم ها حرکت کند و در این بین اتحادیه اروپا نیز باید با ایالات متحده، همسو باشد.در صورتی که به این نکته ها در جریان مذاکرات توجه نشود، احتمال شکست گفت و گو ها و از دست رفتن فرصتی نادر برای حل مساله هسته ای ایران، وجود دارد. این سرنوشت منافع استراتژیک، اقتصادی، تجاری و انسانی غرب را تامین نمی کند.
ایران اینک در اوج قدرت منطقه یی خود قرار دارد. ثبات و امنیت و موقعیت برتر جمهوری اسلامی مهم ترین عامل موفقیت سیاست خاورمیانه یی ایران است. تامین امنیت انرژی، مقاومت علیه تروریسم القاعده و مهم ترین چالش های مقابله با تهدیدات امنیتی خرده گروه هایی افراطی در همکاری استراتژیک ایران و غرب تعریف می شود. این همکاری در گرو رفتار منطقی و قانونی غرب در احقاق حقوق هسته یی مردم ایران بازخوانی می شود.
پایان پیام/