به گزارش خبرگزاری شبستان از بیرجند، "عَلَم" مهمترین وسیله در اجرای مراسم سوگواری است. در آغاز "علم" جزوی از لوازم جنگی به شمار می آمده است. ذکر می کنند که امام حسین(ع) نیز علم و پرچم هایی داشته و در زمان مامون در لشکر اسلام علم هایی به نام "علم سیاه" متداول بوده که مامون آنها را برانداخته است.
در شهرستان بیرجند "علم" از مهمترین و اصلی ترین علائم عزاداری است و مردم برای آن احترام زیادی قائل اند و آن را زنده می پیندارند. به صورتی که وقتی علم را می بندند انگار دوباره به آن جان می بخشند چون از آن موقع به بعد هر وقت به علم می رسندد آن را زیارت می کنند.
در هنگام رسیدن دو گروه علم دار به هم؛ علم ها به یکدیگر سلام می کنند و در بعدازظهر عاشورا پس از شهادت امام حسین(ع) علم را "قتل" می کنند و می کشند و آنها را چون کشته های کربلا برهنه کرده و مقدس می انگارند.
در مراسم علم بندان (علم بندی) که به منظور آماده شدن برای عزای امام حسین(ع) و انتقال حماسه حسینی برگزار می شود، سادات و بزرگان شهرهای استان طی آیین و آداب و رسومی خاص، علم های عزاداری سرور و سالار شهیدان را برپا می کنند.
مراسم علم بندان در شهرها در روزهای یکم و دوم محرم و در روستاها در روز ششم محرم انجام می شود. در این آئین معنوی که به منظور آماده شدن برای عزای امام حسین(ع) و انتقال حماسه حسینی برگزار می شود، سادات و بزرگان شهرهای استان طی آئین و آداب و رسومی خاص، علم های عزاداری سرور و سالار شهیدان را برپا می کنند.
علم از تنه یک درخت جوان که معمولاً سپیدار است تهیه می شود و هر ساله قبل از آغار مراسم علم بندان آن را با آب و یا گلاب شستشو می دهند. در ادامه پارچه های نذری مردم با نظم و رنگ بندی خاص و همزمان با نوحه سرایی و مداحی مداحان اهل بیت(ع) بر روی علم ها بسته شده و پس از برافراشته شدن علم ها مراسم سینه زنی و عزاداری امام حسین(ع) آغاز می شود.
علم از مهمترین و اصیل ترین علائم عزاداری است و مردم برای آن احترام زیادی قائل هستند، مراسم علم بندان یا علم بند در بیرجند و روستاهای این شهرستان در روزهای مختلف دهه نخست محرم از جمله روز اول، دوم، سوم، چهارم و هفتم انجام می شود.
این مراسم نسل به نسل از پدر به پسر بزرگتر خانواده انتقال می یابد و در برخی مناطق هر کدام از علم ها علاوه بر اینکه دارای صاحبی موروثی است دارای علم گردانی موروثی نیز هستند.
از روز علم بندان تا پایان مراسم عزاداری در عصر عاشورا، علم گردانان علم ها را دور روستاها و شهرها می چرخانند و برای صحت و سلامتی اهالی منزل و شادی مردگان آنان ذکر فاتحه سر می دهند.
آمدن علم ها به منزل در برخی روستاها بسیار خوش یمن است و اهالی مواظب هستند در این چند روز علم ها به درب منازل آنان آمده و برای لحظاتی جلوی منزل آنان توقف کنند. مراسم علم گردانی که همان حمل علم به در منازل مردم است در شهرها اغلب در نیمه نخست و در روستاها در نیمه دوم دهه اول محرم برگزار می شود.
در این مراسم علم ها را به در خانه برده و برای صاحبخانه فاتحه می خوانند و او نیز به علم گردان ها گندم و پول و خوار و بار می دهد.
حضور مردم مشتاق در این مراسم و ادای نذورات آنان بیانگر عشق و ارادت خالصانه آنان به حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران با وفایش است.
مراسم علم بندان در بیرجند همزمان با روز اول محرم برگزار می شود که در این مراسم ابتدا مجلس روضه خوانی در داخل حسینیه هیئت برگزار می شود و بعد از آن تعدادی از سادات به همراه علم ها در حالی که چاووشی می خوانند به داخل حسینیه می روند و علم را می بندند و دیگران نوحه خوانی می کنند.
پس از بستن علم یکی از سادات آن را برداشته و دور حسینیه می چرخاند و سپس در اطراف علم سینه می زنند که به آن «حسن، حسین» گفته می شود و در پایان علم ها را در جای ویژه نصب می کنند.
گفتنی است، امروز(13آبان) همزمان با آخرین روز ذی الحجه مراسم علم بندان ساعت 14 در محبان فاطمه الزهرا(ع) بیرجند برگزار می شود.
پایان پیام/
نظر شما