اوج گیری شمایل نگاری، پیکرتراشی در غرب به اندیشه تجسد مسیح بازمی گردد

به گزارش خبرگزاری شبستان، حسن بلخاری، استاد دانشگاه که در نشست پژوهشی جشنواره هنر جوان سخن می گفت با بیان این که در هنرهای دینی و آینی بنا به این مسئله که هنرمند نقش استخدامی، ابزاری و در خدمت بیان زیبایی شناسانه اصول حاکم بر آن دین دارد، اظهار کرد: در هنرهای دینی و آیینی معمولا معنا بر فرم غلبه می کند و به یک عبارت هنرمند در فضایی قدسی خود را مکلف دینی به ارائه زیبای یکی از اصول دین می داند.

وی همچنین گفت: بنیادی ترین اصل حاکم بر اندیشه مسیح تجسد است و به همین دلیل شمایل نگاری، پیکره تراشی و حتی معماری در غرب اوج گرفت البته معمولا هنرهای دینی فرم های متعالی را ندارند. از طرف دیگر در ساحت مدرنیته و هنر مسوول مدرنیته با غلبه و حاکمیت و سلطه فرم بر معنا رو به رو هستیم که معنا را یا نادیده می گیرد، یا نفی می کند یا سلاخی می کند و هر دو را افراط و تفریط می دانیم.

بلخاری یک اثر هنری موفق را اثری عنوان کرد که بتواند ابتدا و به ذات دارای یک پیام ، معنا و محتوا باشد و گفت: ثانیا فرم مناسب برای تجلی معنا پیدا کند و بین این دو هماهنگی ایجاد کند. تمام آثار ماندگار عالم محصول تداوم این دو هستند.
 

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: پیکره موسی اثر میکل آنژ در وادی هنر یک معیار است، این اثر در اصل طلایی ترین بعدش هماهنگی فرم و محتوا است ، فروید تفسیری دارد از این اثر و این تفسیر بسیار بکر است. با آن که از پدر علم روانکاوی انتظار نداریم منتقد برجسته هنری باشد اما من که 9 تفسیر قالب را درباره پیکره موسی خوانده ام به تفسیر فروید که می رسم چهارچوب بدنم می لرزد.

وی گفت: بر خلاف تمام 9 تفسیر که معتقدند در این اثر موسی در حین خیزش است، فروید با تحلیل بسیار دقیق می گوید که او می خواهد برگردد و بنشیند و خشم خود را فرو بخورد. باید دید که چرا در آثار هنری پیام ها زیبایی شناسانه و هیجان بر انگیز به مخاطب ارائه نمی شود؟ به نظر می رسد در مواردی هنرمند خود به فهم دقیقی از چیزی که می خواهد ارائه کند نرسیده است. یعنی پیغمبری که ردای پیامبری بر دوش افکنده اما جبرئیلی بر جانش ننشسته است.

بلخاری تصریح کرد: هنرمندان خود را نسبت به هنر و ذات هنر متعهد نمی دانند. رسیدن به این دو نکته در حقیقت نیازمند ادراکی است از واقعیتی که می خواهیم ارائه کنیم. درسی در دانشگاه تهران دارم با عنوان "تجزیه و تحلیل و نقد آثار هنری" که برای تدریس این واحد درسی 3، 4 جلسه درباره فیلم "هامون" مهرجویی صحبت می کنم. خودآگاه، یا ناخودآگاه آقای مهرجویی به این ساختار رسیده است.

پایان پیام/