به گزارش خبرگزاری شبستان، سردار سعید منتظر المهدی ،معاون اجتماعی نیروی انتظامی در یادداشتی با عنوان "جامعه ایمانی؛ حفظ ارزش ها و امنیت اجتماعی" آمده است: حجم انبوهی یافته پژوهشی وجود دارد که نشان می دهد ”امنیت اجتماعی“ متاثر از علل و عوامل متنوع و متعددی است، به زعم و باور بسیاری از پژوهشگرانی که از منظر ” رویکرد چند عاملی“ به کاوش روشمند و علمی پیرامون این پدیده پرداخته‌اند ” ایمان مذهبی“ و ” اهتمام عمومی برای حفظ ارزشها“ در صدر آن عوامل چندگانه جای می گیرند یا به بیان و کلام علمی تر، بین گرایش عموم به ارزشهای فرا مادی و میزان ” امنیت اجتماعی“ ( به عنوان یک سازه عینی) و ” احساس امنیت اجتماعی“ ( به عنوان یک سازه ذهنی) رابطه نیرومند، مستقیم و معناداری وجود دارد (در برخی پژوهش‌ها این رابطه تا 90/0 نیز گزارش شده است).
در وصف و تشریح ” جامعه ایمانی“ و ” ارزشها فرامادی“ نظریه پردازی‌های کنونی صورت گرفته است؛ اندیشمندان مسلمانی همچون علامه نائینی و ابن‌خلدون از جمله صاحب نظرانی متقدمی هستند که در این خصوص حرف و سخن نغز بسیار گفته اند.
به زعم آنان جامعه ایمانی، جامعه‌ای است که در آن ارزشهای اخلاقی ( نظیر درستکاری، پاکدامنی ، صداقت ، رعایت حقوق دیگران ، خلوص نیت، حرمت نهادن به انسانها و قناعت) اثر ژرفی بر نگرش و رفتار یکایک شهروندان بر جای می‌گذارند.
تلاش برای تشریح شاخص های جامعه ایمانی در سطح اندیشمندانی همچون علامه نائینی و ابن خلدون محدود نمانده بلکه فرزانگان و اندیشمندان معاصر ما نیز در این خصوص به تفصیل سخن گفته اند و مدل و نظریه به دست داده اند.
نام حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در میان اندیشمندان فرزانه هم عصر ما همواره همچون نگینی زیبا می درخشد، آنان نه تنها پیرامون جامعه ایمانی سخنان نغز بسیار گفته اند بلکه در سیره عملی و رفتاری خویش ” نمونه ای عالی“ از ایمان مذهبی را به نمایش گذاشته اند؛ به همین سبب هم ما و هم کسانی که سالها پس از ما پا به عرصه زندگی قدم می نهند ، با تامل و تعمق در کلام و بیان و سیره آن بزرگمردان بی نظیر می‌توانند گام در راه ”ایمانی زیستن“ و ”اخلاقی رفتار کردن“ بگذارند.
اما از بین اندیشمندان غربی که به مطالعه و بررسی پیرامون تاثیر گرایش به ارزش های فرامادی و ”امنیت اجتماعی“ پرداخته اند، نام ”دونالد اینگلهارت“ برجسته تر از بقیه است، این محقق جامعه شناس در یک بررسی طولی میزان گرایش جوانان چندین کشور به ارزش های فرامادی ، و تاثیر آن گرایش بر پدیده های مختلف اجتماعی از جمله کاهش کجرویها و افزایش ایمنی عمومی را مورد پژوهش قرارداده است، او نشان داده که هر چقدر جوانان جامعه بیش‌تر رو به سوی ارزش های فرامادی ( نظیر عدالت جویی، آزادی ، نوع دوستی و جز آن ) می نهند به همان میزان امنیت اجتماعی و احساس امنیت افزایش می‌یابد.
در تبیین این یافته‌ها ( یعنی رابطه ارزشمداری جامعه و امنیت اجتماعی ) می توان چند نکته را یاد آور شد؛ نخست آن که، ارزشها اساساَ ”خطا“ ، ”قصور“ و ”کجروی“ را بازداری می نمایند؛ چه ، ذهن آدمی ”ناهماهنگی“ و تعارض را بر نمی‌تابد یعنی ارزشمداری فی نفسه مغایر و معارض انحراف و کجروی است.
بنابراین ، فردی که ارزش های اخلاقی ”عمیقاَ “ در او درونی شده‌اند حتی اگر ”عوامل موقعیتی“ و ”شرایط اجتماعی“ او را برای دست یازدیدن به کنش های کجروانه وسوسه نمایند از ارتکاب آنها سر بازمی‌زند چون در درون خود تعارض و کشمکش و ناهماهنگی را برنمی‌تابد.
دوم آنکه در جامعه ایمانی شهروندان رذایل اخلاقی نظیر حسد،خصومت ورزی، کینه جوئی و انتقام گیری، را به کناری می نهند و پیوندی ” برادرانه “ و احترام آمیز با یکدیگر برقرار می کنند، آشکار است که در چنین شرایطی از دست درازی به مال و جان یکدیگر اجتناب می ورزند.
سوم آنکه، در ایمانی، برخلاف جامعه غیر ایمانی، همواره کنترل درونی مقدم برکنترل بیرونی است و لاجرم ثانیه و ماندگاری این نوع کنترل در هدایت رفتار شهروندان در جهت منافع جامعه ونه منافع خود بیش‌تر است.
چهارم آنکه ، در جامعه ایمانی ترس از قانون،پلیس و قاضی جای خود را به ترس از خدا می دهد، آشکار است ترس نوع دوم اثرگذارتر از هر نوع ترس دیگری است؛ و سرانجام، در جامعه ایمانی دعوت دیگران به رفتار نیکو به منزله یک ارزش ماندگارنگریسته می شود نیازی به گفتن نیست کسی که دیگری را دعوت به کنش های بهنجار می‌نماید خود نیز به عامل آنگونه رفتارها تبدیل می شود.
کلام آخرامیدواریم بابسط روزافزون ارزشهای دینی و اخلاقی و تحقق کامل جامعه ایمانی، روز به روز از نرخ وقوع کجرویها کاسته شود وبر میزان امنیت اجتماعی افزوده شود.
پایان پیام/
نظر شما